@hkellecioglu ndan yine gelenekselleşmesi gereken bir seri gelmiş 🙂 Umarım belirli periyotlarla benzer videolar çekilmeye devam edilir. Çok keyifle izledim. Teşekkür ederim. Bu arada bazı noktalara dip notlar eklemek isterim. Ayrıca kellik konusunda size katılmıyorum 🙂

Öncelikle Europa konusuna bakalım. Bilmeyenler için Europa, Galileo tarafından astronomide kullanılan ilk teleskopla keşfedilen ve Jüpiter'in 4 büyük uydusundan biri. Ay'ımızdan biraz küçük. Eğer fotoğraflarına bakarsanız yüzeyinde yüzlerce km uzayan kahverengi çizgiler göreceksiniz. Bu çizgiler Europa'nın yüzeyini kapladığı düşünülen bir kaç on km kalınlığında buz kabuğun yer yer çatladığı ve altındaki olası suyun yüzeye çıkarak donduğu yerler. Önceden Europa üzerinde böyle bir su akışı hiç gözlemlenmemişti. Peki bu uydunun yüzeyi km'lerce buzdan oluşuyorken nasıl oluyor da bu buz katmanının altında sıvı suyun var olabileceği düşünülüyor? Bunun olası cevabını bize Jüpiter'in devasa kütle çekimi veriyor. Europa Jüpiter'e Ay'ın bize olduğundan iki katı daha uzakta dolanıyor. Ancak yörüngesi eliptik olduğu için belirli zamanlarda gezegenine yaklaşırken belirli zamanlarda da uzaklaşıyor. Haliyle bu değişim Europa üzerinde, Ay'ın gezegenimiz üzerindekinin 1000 katı kadar gelgit oluşturmakta. Yüzey sıcaklığı ekvatorunda -160°C ve kutuplarında -220°C iken bu gelgit etkisi, Europa'nın kabuğu altındaki bir katmanın sürekli yükselip alçalarak sürtünme nedeniyle suyun sıvı halde kalmasını sağlıyor olabilir. Suyun ise sıvı halde bulunacağı bir ortamın, dünya dışı yaşam arayışlarında inanılmaz derece önem arz ettiği aşikâr. Bu nedenle böyle bir fışkırmanın gözlenmiş olması Europa'nın alt katmanları hakkında da bilgi sağlayacağı için iyi bir şey. Ayrıca böyle bir durum Güneş Sistemi cisimleri içinde ilk değil: Önceleri de Cassini uzay aracı Satürn'ün uydularından Enceladus'un güney kutbu civarında benzer bir fışkırmaya rastlamıştı.

Mars zaten her zaman ilgi odapı olmuş bir gezegen. Yüzey jeolojisi nedeniyle geçmişinde dünya benzeri bir gezegenken bir şeylerin ters gitmesi nedeniyle günümüzdeki cansız gezegene dönüşmüş olabileceği düşünüldüğünden en fazla araştırılan gezegen. Öyle ki Mars'ın yüzeyi dünyanın okyanus diplerinden çok daha fazla araştırılmış ve daha fazla bilinen bir yer olmuş. Yine de gelişmiş ülkeler Mars araştırmalarında yer almak için kendi teknolojilerini geliştiriyorlar. Hamdi abinin bir cümlesinin yanlış anlaşılma ihtimaline karşı bir parantez açmak istiyorum. Kendisi videoda Çin Mars'a sonda göndermek isteyen üçüncü ülke olmak istiyor demişti. Burdan kasdettiği aslında Mars'ın yüzeyine uzay aracı indirmek. Çünkü Mars yörüngesinde hâli hazırda NASA, ESA ve ISRO (Hindistan Uzay Ajansı)'nun yörünge araçları var. Rusya geçmişte başarılı-başarısız bir çok deneme yapmış olmasına rağmen günümüzde en son 2011 yılında Fobos-Grunt isimli uzay aracını fırlattı ancak yaklaşık 2 ay sonra Mars'a doğru yapılan bir manevrayı gerçekleştiren roketin ateşlenmesi başarısız olduğu için alçak dünya yörüngesinde kaldı ve sonunda büyük okyanusa düştü. Mars yüzeyinde şu an çalışır vaziyette sadece iki adet (Opportunity ve Curiosity) robot araç bulunuyor.

Benim pilim bitti, uyuyorum artık 🙂