Hard diskteki P listesi ve G listesi nedir.
Hard diskler üretilirken kusursuz değillerdir hard diskteki bazı sektörler diğer sektörlere göre daha zayıftır ve okunmaları daha uzun sürer veya hiç okunamayabilirler. İşte bu sektörlerin hard disk üretilirken belirlenmesi ve kullanım dışı bırakılması gerekir. Daha hard disk üretilirken mevcut bununan bu bölümlerin atlanması için hard disk üreticileri bu bölümleri listeleyerek diskin üzerinde bulunan elektronik devrenin içine kaydeder. İşte bu liste P-list(Primary Defect List) olarak adlandırılılır. Hard disk çalışırken sanki bu p list te bulunan sektörler hiç yokmuş gibi bunları atlaya atlaya çalışır . P list te belirlenen bölümlerin atlanması ciddi bir performans kaybına sebep olmaz çünkü p listteki bölümler atlanırken atlanan yerler yerine yeni bölümler atanmaz ve hard disk kafasının farklı bir yere kaydırılması gerekmez.
Şimdi gelelim G list e G list(Grown Defect List) hard diskin üretiminde herhangi bir sorunu olmayan, hard diskin üretimi sonrası arızalanan sektörlerin kayıtlarının tutulduğu bir listedir. Hard disklerde arızalanan sektörler yerine yedek sektörler atanarak hard diskin çalışmaya devam etmesi sağlanır . Sonradan arızalanan sektörler atlanmaz bunlar yerine başka sektörler atanır. Bunun sebebi sonradan arızalanan sektörlerin atlanması durumunda disk üzerindeki bütün sektörlerin yerleri ve dosyaların kayıtlı konumları da kaymış olacak bunun yanında hard disk boyutu da eksilen bir veya birkaç sektör yüzünden değişmiş olacak ve neticede 1 tek sektörün atlanması ile tüm diskteki veriler ulaşılamaz hale gelecek, Hem veriler kaybedilecek ve hem de diskin tekrar kullanılabilmesi için biçimlendirilmesi gerekecek. Bunun yerine üretim aşamasında hard diskteki bazı sektörler hard disk kapasitesine dahil edilmeyip arızalanan sektörlerin yerini almak üzere yedek olarak bulundurulur. Bunu biraz açıklayayım aşağıda sıraladığım her bir numarayı 512 baytlık bir sektör olarak kabul edin. X ile gösterilen sektörleri p list te bulunan kullanılmayan sektörler olarak düşünebilirsiniz. Fabrikadan çıktığında diskin durumu aşağıdaki gibi:
1,2,3,4,X,X,X,X,5,6,7,8,9,10,11,12,X,13,14,15,16,X,X,17,18,19,20,X,X,X,X,X,21,22,23,24
Burada ilk 20 sektörün disk fabrikadan çıktığından bizim kullanabilmemiz için formatlanmış kullanıcı bölümü olarak düşünebilirsiniz biz dosyalarımızı buraya yazıyoruz ve buradan siliyoruz. Yine burada X ile gösterdiğim bölümlerin fabrikada sorunlu yada yavaş olarak işaretlendiğini ve p list te bulunduğunu kabul edin, bu bölümler diskimizde okuma yazma hızımızı kayda değer şekilde etkilemiyor. çünkü diskin kafası çok fazla hareket etmeden sıralı şekilde veriyi okumaya devam edebiliyor. Bu 20 ye kadar olan sektörlerden birisi referans değerlerin dışında bir sonuç verdiğinde ve bu sektörlerin bazı bitlerinde 0 veya 1 i temsil eden değerler okunamadığında bu durumda hard diskin içinde bulunan mikroişlemci içinde bulunan yazılımın yardımı ile bu sektörleri kötü sektör olarak işaretliyor ve bu sektörler yerine diskin sonunda bulunan yedek sektörlerden birini atıyor. Bu bilgiyi G list e kaydediyor. Mesela
1,2,3,4,X,X,X,X,5,6,7,B,9,10,11,12,X,13,14,15,16,X,X,17,18,19,20,X,X,X,X,X,21,22,23,24
bu listede 8 inci sektörün okunamadığını kabul edelim. Bu sektöre yazılmış veri kaybedilmiş oluyor. Bunun yerine diskte yedek olarak bulunan 21,22,23,24 sektörlerinden biri atanmış oluyor . Ve diskin sektörleri okuma sırası
1,2,3,4,5,6,7,21,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20
şeklinde oluyor neticede kafa sorunlu bölgeye geldiğinde öncelikle g list e bakıp sorunlu bölge yerine atanan sectorun yeri öğrenmesi sonrasında kafanın gidip o yedek sektörü okuması ardından geri dönüp okuma yada yazma işlemine kaldığı yerden devam etmesi gerekiyor. Neticede sorunlu sektörlerin sayısı arttıkça disk yavaşlıyor sorunlu sektörlerin bulunduğu noktalardaki veriler zarar görüyor. Bir süre sonra disk yedek sectör atamayı bıraktığında durum iyice içinden çıkılmaz hale geliyor.
Onun için genel verilen/verdiğim tavsiye arızalı sektörlerden biraz daha geniş bir sektör aralığı belirleyerek, bölümlendirilmesi ve arızalı sektörleri içeren kısmın disk ayrımı ve formatlaması yapılmadan bırakılması daha iyi oluyor diski ömrü için. Her ne kadar ilk hali gibi güvenli bir şey olmasa da diskin ömrü biraz daha artıyor böylece.
Yanıtınız için teşekkür ederim benzer şekilde ben de disklerin bad sektörlü kısımlarını hesaplayarak o kısımların gerisinden başlayıp ilerisine kadar bir miktar alanı biçimlendirmeden bırakıp diskin diğer bölgelerinde partition oluşturarak diskleri kullanıyorum ancak bu disklere önemli verileri kaydetmemeye özen gösteriyorum. Sonuçta bu şekilde bazı diskler yıllarca hizmet verebilirken bazıları kısa sürede arızalanabiliyor. Aslında hangi disk olursa olsun önemli veriler yedeksiz sadece bir disk üzerinde barındırılmamalı mümkünse 2 farklı lokasyonda raid li disk dizileri ile yedeklenerek saklanmalı. Bunun dışında bazı veri kurtarma araçları ile sorunlu bölgeleri bu listelerden kaldırarak daha sağlıklı bir disk elde etmek te mümkün ancak bu araçlar hem oldukça pahalı hem de bu şekilde kurtarılan disklerin de tekrar bad sektör oluşturma olasılığı yeni bir diske göre biraz daha fazla. Bazen bad sektör hastalığın kendisi olabileceği gibi , bazen de diskte bulunan başka bir hastalığın belirtisi olabiliyor bu yüzden yeni disk her zaman daha iyi. Bir de yeni alınan diskin kullanılmadan önce bir bad sektör taramasından geçmesi gerek diye düşünüyorum ben bir diski kullanmadan önce tarıyorum bu şekilde sorunlu olan daha 0 iken içinde bad sektör bulunan diskler oldu ve satıcıya iade edip değiştirdiğim de oldu , alınan her yeni diskin tarandıktan sonra kullanılması gerektiğini düşünüyorum. Ben böyle yapıyorum.
@umitm; Aslında öyle yapmak lazım ama pek fırsat olmuyor...
teşekkürler. istifade ettim.