boomer sistemim

Merhaba arkadaşlar,

15 yıl kadar masaüstü bilgisayar kullanmadıktan sonra, bir hevesle topladığım sistemimi paylaşıyorum.

1. AMD 9700X işlemci
2. Sapphire 7700XT grafik kartı
3. Corsair 32GB RAM
4. MSI B850-p anakart
5. Deepcool AK400 hava soğutucu
6.  KİNGSTON NV3 2TB NVM2
7. 650W PSU 🙁
8. LENOVO 2K EKRAN

yaşadığım sorunları özetlemek isterim:

• masa, masaüstü bilgisayarın olmazsa olmazıymış. internetten 500 liraya yeni bir masa aldım önce ve üstüne sığarım dedim. masanın sallanmasını hesap etmemişim. sonuç olarak onu başkasına verip, 20 yıllık emektar bilgisayar masamı memleketten getirdim.
• kasa masadaki ilgili bölüme tam oldu ama tastamam sığdığı için düğmelerine ve usb portlarına ulaşamıyorum.
• sistemin çoğunu sinerjiden aldım. pc toplama hizmetleri var, windows 11 ve sürücüler yüklü olarak teslim ettiler ama ekran kartını takarken özenmemişler. kablo yönlendirmeleri falan da elden geçirdim.
• işlemci fanını abartmışım gibi hissediyorum.
• yola çıktığımda, "directx 9 destekleyen bi sistem kursam yeter bana, zaten 2000lerdeki oyunları oynayan bir boomer herifim" diyordum, sonuç 9700X ve 7700XT fln oldu.
• adrenalin yazılımı boşta kullanımda CPU 54C ve GPU 42C olarak raporluyor. BIOS 10 derece üstünü raporluyor. acaba hangisine güvenmeliyim ?
• kablo yolları içime sinmedi ama çok da şeyetmemek lazım sanki.

İlginç durumlar:

• kasayı powersupply ve fanları içinde diye seçmiştim. RGB olayına çok uzağım. sıcaklık okumasına göre renk değişimi güzel oldu aslında.
• amibioslardan sonra grafik bios ne güzelmiş, ne kolaymış !!!!
• soketlerin farklı farklı olması kolaylıkmış. eskiden hepsi aynıydı 😀
• fan sesini seviyorum, rahatlatıyor beni.

güncel sıkıntılar, yapılacaklar:

• kasayı biraz öne çekmeden açamıyorum. bunun için harici bir düğme ya da dock almam gerekiyor gibi. klavyeye basınca açılsın şeklinde ayarlamalar yaptım ama sonuç çıkmadı. belki kasanın ayaklarını sökerim, bilmiyorum.
• ekranın ayağı biraz daha yükselebilse iyi olacak gibi. belki pistonlu monitör koluna geçerim ya da alttan yükseltebilirim. wip...
• WLAN yerine modeme LAN bağlantısı istiyorum. bu şekilde kasayı WOL ile çalıştırmam mümkün olur.

 

okuyanlara selamlar.

Tüm oyun platformlarındaki oyunları listelemek

Yıllardır oyunları Steam üzerinden satın alıyordum. Ancak ekonomik koşullar ve ücretsiz dağıtılan oyunlar nedeniyle artık herkesin oyun kütüphanesinin en az iki farklı platforma dağılmış olduğunu tahmin ediyorum. Ben de artık nerede ucuz bulursam oradan oyun alan biri olarak, elimde ne oyun var diye düşünmeye başladım ve tüm platformlardaki oyunların listesini çıkarmayı denedim. Bu amaçla hazırlanmış bazı yazılımlar mevcut; ancak bilgileri başka bir yazılıma emanet etmek riskli olabilir. Aslında burada amaç, elimizde sade ve güvenilir bir liste olması.

Bunun için yapay zekâdan faydalanacağız. İlk adımda, her platformdan oyun listelerini ayrı ayrı metin dosyalarına kaydetmek gerekiyor. Bu işlemi şu şekilde yapıyoruz:

1. Steam: Web üzerinden Steam’e girip “Oyunlarım” kısmındaki listeyi Excel’e Ctrl + Shift + V komutuyla yapıştırıyoruz. Ardından bu listeyi ChatGPT’ye vererek şu komutu kullanıyoruz:
   “Remove duplicate and non-game entries. There must be x entries.”
   Buradaki x, oyun sayısını belirtmek için kullanılıyor. Çünkü bazen eksik liste verebiliyor; bu nedenle her aşamada oyun sayısını kontrol etmek önemli.
2. Epic Games: Epic’te oyun listesini metin olarak alabileceğimiz bir alan var; fakat burada eksik oyunlar olduğunu gördüm. Bu yüzden uygulamadaki kütüphane kısmında oyunların ekran görüntüsünü alıp, oyun sayısını da belirterek Google AI Studio’ya yüklüyoruz. Bu aşamada ChatGPT Pro gerekeceği için, Google AI Studio iyi bir alternatif.
3. EA App ve Ubisoft Connect: Bu uygulamalarda da yukarıdaki yöntem geçerli. Ancak bu platformlardaki oyun sayısının benim gibi az olduğunu varsayarak, sizi fazla uğraştırmayacaktır diye düşünüyorum.
4. GOG: Bu platformda, Steam’deki gibi profilinizdeki “Oyunlar” kısmından listeyi kopyalayıp metin dosyasına yapıştırıyorsunuz. Aynı prompt ile ChatGPT’ye verildiğinde, oyun listesini elde edebiliyorsunuz.

 

Sonuç olarak, her platform için elimizde birer metin dosyası oluyor. Bu dosyaları Google AI Studio’ya yüklüyoruz. Dilerseniz burada yine ChatGPT’yi kullanabilirsiniz; fakat dediğim gibi Pro gerekecektir. Finalde kullanacağımız prompt ise şu:
“Make union list of the games in alphabetical order but preserve platforms with separate column. There are x games in all files in total. Make simple list.”

Bu sayede tüm platformlardaki oyunların bilgilerini aşağıda örnekte görüleceği üzere tek dosyada birleştirmiş oluyoruz. Ben bu listeyi Excel’e aktarıp, bitirdiğim ve oynamayı düşündüğüm oyunları toparlamak için kullanacağım.

Game Title	Platform(s)
100% Orange Juice	Steam
11-11 Memories Retold	Epic
1979 Revolution: Black Friday	Epic
200% Mixed Juice!	Steam
20XX	Epic
3DMark	Steam
404Sight	Steam
80 Days	Epic
8-Bit Bayonetta	Steam
8BitBoy	Steam
8BitMMO	Steam
9 Years of Shadows	GOG
A.W.O.L.	Steam
AaaaaAAaaaAAAaaAAAAaAAAAA!!! for the Awesome	Steam
Aberoth	Steam
Abyss: The Wraiths of Eden	Steam
ABZÛ	Epic
Acceleration of SUGURI 2	Steam
ACE - Arena: Cyber Evolution	Steam
AdVenture Capitalist	Steam
Adventures of Shuggy	Steam
ADR1FT	Steam
AER Memories of Old	Epic
Aerena	Steam
Afterfall InSanity Extended Edition	Steam
Age of Wonders III	Steam
Aegis Defenders	Steam
Akalabeth	Epic
Akalabeth: World of Doom	GOG
Alan Wake	Epic, Steam
Alan Wake's American Nightmare	Epic, Steam
Alder's Blood	Epic
Alder's Blood Prologue	GOG
Alien Rage - Unlimited	Steam
Alien: Isolation	Epic, Steam, GOG

Asus Rog Ally 74mWh Pil ve JSAUX Şeffaf Arka Kapak Revizyonu

2 Yila yakindir Asus Rog Ally'i hem Laptop/Handheld ihtiyaclari hemde Desktop olarak (Asus XG Mobile rtx 3080 ünitesi ve 34 inch monitör ile birlikte) kullaniyorum ve gayet memnunum. Ancak temelde de bazi handikaplari yok degil. Benim sayabilecegim negatif taraflari;

• Kullanilan SSD 2230 formunda 512GB kapasitede. Bu boyutta en büyük ssd de 2TB. Onu da alip degistirmistim ama ben daha fazla kapasite istedigim icin 2280 SSD takabilmek gerekliydi
• Sahip oldugu pil 40mWh kapasitede ve iyi bir oyun acinca 1,5 saat civari ancak yetiyor.

Her iki sorunu da Asus Rog Ally X ile düzelttiler ve hatta rami de 24GB'a cikardi ve ilave bir type c port da koydu Asus ancak onun da benim acimdan en büyük problemi XG Mobule portundan artik vaz gecmeleriydi. Onu alirsam masa üstü RXT 3080 ünitesini kullanamayacaktim ki ben bu üniteyle kullanmayi da oldukca seviyorum.

Bu sebeple önceki günlerde bir takim revizyonlarla bu problemleri kendimce gidermistim.

• https://teknoseyir.com/durum/1740622
• https://teknoseyir.com/durum/1716782
• https://teknoseyir.com/durum/1696228

Son olarak artik bataryayi da elden gecirmye karar verdim. Mevcut pilin durumu su sekilde. 2 yil gecmis olmasina ragmen pil sagligi hala %90'larda. Yani kapasitesi yeterli olsa degistirmeye gerek duymacagimiz bir pil yapmis Asus.

Pil olarak, Youtube ile Reddit'de sayisiz incelemesi ve olumlu yorumu bulunan Cin üretimi 74mWh bataryaya gecmeye karar verdim ve aliexpress'den siparisini verdim.

Pil, icinde gerekli tüm ekipmanlari (tornavidalar, kapak acma aparati ve yan keski) ile geliyor. Yan keskiyi, bu pili takarken kasadaki pazi plastik destekleri kesmede kullaniyoruz. Pil, kargo dahil 50-60 Euro seviyelerine bulunabiliyor.

Hazir elim degmisken, gerek 2280 SSD gerekse de büyüyen pil sebebiyle icerdeki ufak alani büyütecek bir cözüm aradim ve JSAUX üretimi, seffaf ve RGB'li arka kapak ile ilerlemeye karar verdim. RGB ünitesini takmadigim senaryoda bana icerde yeterince bosluk birakacak ve hava sirkülasyonu da bu sayede artacakti. Bu kit de gerekli tüm parcalar ile geliyor. Bunu  Amazon.de'den siparis verdim. Bu da yaklasik 25-30 Euro araliginda bulunabilen bir kapak cözümü.

Her iki parca gelince de ise giristim. Önce Rog Ally'deki SSD ve eski pili söküp, yeni pil icin plastik desteklerin kesim islerini yaptim

Yeni pili taktiktan sonra da arka kapak degisimi icin orjinal kapaktaki tetik dügmelerini sökerek Jsaux'a aktardim.

Tüm islemler yaklasik 30 dakika kadar sürdü. Zorluk seviyesi kolay-orta arasi bir islem diyebilirim. Eline tornavida alabilen ve bilgisayar toplayabilen herkes rahatlikla halledebilir. Sonucta ortaya cikan cözüm beni gayet memnun etti. Icerde istedigim yeterli bosluk da olusmus oldu.

 

Montaj tamamlandiktan sonra yeni degerleri kontrol ettim. Hersey olmasi gerektigi gibi gözüyükor ve pil kapasitesi de yaklasik 2 katina cikmis oldu.

Sicaklik degerleri de gayet makul sinirlara gelmis oldular.

Gerek bu kapagi gerekse de revize pili begendigimi söyleyebilirim.

 

Haftalık Dündem #2

Geçen hafta başladığımız Haftalık Dündem Değerlendirmesi serisi bu haftaki gelişmeler ile karşınızda, haberler ve içerik ile ilgili yorum yapmaktan çekinmeyin, eklenmesini istediğiniz ve sizin de ilginizi çeken haberleri @mrx tagı ile beni etiketleyerek bildirebilirsiniz!

---

Google, Gemini Deep Research’ü Herkese Açtı

Daha önce sadece ücretli Gemini Advanced kullanıcılarının erişebildiği Gemini Deep Research, artık ücretsiz ve 45’ten fazla dilde kullanılabiliyor. Bu özellik, karmaşık konular hakkında detaylı ve anlaşılır raporlar oluşturmanıza yardımcı oluyor. Yeni Gemini 2.0 Flash Thinking Experimental modeli sayesinde araştırma, planlama ve analiz süreçleri daha verimli hale getirildi. Ayrıca Google, "Kişiselleştirme" adında yeni bir özelliği de test ediyor. Kullanıcı izniyle, Google uygulamalarından ve arama geçmişinden alınan bilgilerle daha kişisel yanıtlar sunulacak. Önümüzdeki aylarda bu özellik, Fotoğraflar ve YouTube gibi diğer Google hizmetleriyle de entegre edilecek.

---

Karabiber Tanesi Kadar Mikrodenetleyici!

Texas Instruments, sadece 1.38 mm² büyüklüğünde yeni bir mikrodenetleyici tanıttı. MSPM0C1104 adlı bu minik cihaz, kulaklıklar, elektronik diş fırçaları ve giyilebilir tıbbi cihazlar gibi küçük ürünlerde kullanılmak üzere tasarlandı. 12-bit analog-dijital dönüştürücü, 16KB flash bellek, 1KB SRAM ve 24MHz hızında çalışma kapasitesine sahip. Fiyatı da oldukça dikkat çekici: 1000 adetlik alımlarda birim başına sadece 16 sent! Şirket, bu ve diğer mikrodenetleyicilerini şu an Almanya Nürnberg'deki Embedded World 2025 etkinliğinde sergiliyor.

---

OpenAI’den Çinli Rakibine Sert Çıkış

OpenAI, ABD hükümetine sunduğu yeni bir öneride Çinli yapay zeka laboratuvarı DeepSeek’in devlet destekli ve kontrolünde olduğunu iddia ederek yasaklanmasını talep etti. DeepSeek’in R1 "akıl yürütme" modeli gibi sistemlerinin, Çin yasaları gereği kullanıcı verilerini yetkililere sunmak zorunda olduğu belirtiliyor. OpenAI daha önce DeepSeek’i, kendi modellerinden bilgi çalmakla suçlamıştı. Çin hükümetiyle doğrudan bir bağlantı henüz kanıtlanamasa da, şirketin Xi Jinping ile görüşmesi Çin’in ilgisini gösteriyor.

---

Elektrikli Araç Kredilerine Büyük Güncelleme

BDDK, yerli üretim elektrikli araçlara yönelik taşıt kredisi limitlerini artırdı. Önceden 1,6 milyon TL olan kredi üst sınırı 2,5 milyon TL'ye çıkarıldı ve 48 aya kadar vade imkanı tanındı. Düzenleme sadece Türkiye’de üretilen elektrikli araçlar için geçerli olacak. Daha pahalı araçlar için ise kredi oranı ve vade süreleri kademeli olarak düşürüldü. 7,5 milyon TL üzerindeki elektrikli araçlar için artık taşıt kredisi verilmeyecek.

---

Sony, Yapay Zeka Destekli Oyun Karakterleri Üzerinde Çalışıyor

Sony’nin, oyun karakterlerini yapay zeka ile daha etkileşimli hale getirmek için çalıştığı ortaya çıktı. Bir videoda, Horizon Forbidden West'in baş karakteri Aloy’un yapay zeka destekli bir versiyonu gösterildi. Sony’nin, GPT-4, Llama 3 ve Emotional Voice Synthesis teknolojilerini kullanarak karakterin konuşmalarını, ses tonunu ve yüz ifadelerini yapay zeka ile oluşturduğu belirtiliyor. Ancak bu teknolojinin oyunculara ne gibi bir yenilik sunacağı şimdilik belirsiz.

---

Microsoft’tan TypeScript İçin Hızlandırıcı Hamle

Microsoft, TypeScript programlama dilinin performansını artırmak için Corsa adlı yeni bir projeye başladı. Şirket, TypeScript derleyicisini Go dilinde yeniden yazıyor ve böylece derleme sürelerinin 10 kata kadar hızlanacağını iddia ediyor. Örneğin, VS Code için 77.8 saniyelik derleme süresi 7.5 saniyeye düşüyor! Yeni derleyicinin ilk sürümünün 2025 ortalarında çıkması bekleniyor.

---

Türkiye, Avrupa’nın Rüzgar Devleri Arasında

WindEurope’un raporuna göre Türkiye, 13,8 GW kurulu kapasiteyle Avrupa’da 6. sıraya yükseldi. 2024’te eklenen 1,3 GW yeni kara rüzgar santraliyle Türkiye, yıllık artış bakımından Avrupa’da 3. oldu. Ülkenin deniz üstü rüzgar kapasitesi henüz sıfır, ancak potansiyelin 75 GW olduğu belirtiliyor. 2035 hedefi: 29,6 GW rüzgar kapasitesi!

---

Linux ve OpenInfra Güçlerini Birleştiriyor

Linux Vakfı ve Açık Altyapı Vakfı (OpenInfra), açık kaynak ekosistemini güçlendirmek için birleşme kararı aldı. Linux Vakfı, 900’den fazla açık kaynak projesini yönetirken, OpenInfra da OpenStack, Airship, Kata Containers gibi projeleri destekliyordu. Yeni birleşmeyle küresel çapta daha büyük bir açık kaynak topluluğu oluşturulması hedefleniyor.

---

Motosiklet Cezalarına Büyük Artış!

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, yeni trafik cezalarını duyurdu. Kask takmama cezası 993 TL’den 1.500 TL’ye çıktı. Eğer aynı yıl içinde tekrar edilirse 3.000 TL, üçüncü kez yapılırsa 9.000 TL olacak. Tek teker sürmek veya yarış yapmak 47 bin TL ceza ve 60 gün ehliyet iptali ile cezalandırılacak. Eğer ehliyeti iptal edilen biri motosiklet sürerse, 186 bin TL ceza kesilecek. Kırmızı ışık ihlali 5.000 TL’ye çıktı ve altı kez yapanın ehliyeti tamamen iptal edilecek.

---

Google, Gemma 3’ü Tanıttı

Google, Gemma 3 adlı yeni yapay zeka modelini duyurdu. Tek bir GPU’da çalıştırılabilecek en güçlü model olarak tanıtılan sistem, 128K-token bağlam penceresi sayesinde büyük miktarda veriyi işleyebiliyor. NVIDIA GPU’lar için optimize edilen model, Llama-405B, DeepSeek-V3 ve o3-mini gibi rakiplerini geride bıraktı. Ayrıca, ShieldGemma 2 adlı yeni bir içerik filtreleme sistemi de tanıtıldı.

---

Niantic, Oyun Stüdyosunu 3,5 Milyar Dolara Satıyor

Pokémon Go’nun yapımcısı Niantic, oyun geliştirme bölümünü Suudi Arabistan merkezli Scopely’ye 3,5 milyar dolara satıyor. Anlaşma kapsamında, Pokémon Go, Monster Hunter Now ve Pikmin Bloom gibi oyunlar Scopely’ye geçecek. Niantic CEO’su John Hanke, "Oyunlarımızın uzun vadeli başarısı için en iyi çözüm bu" açıklamasını yaptı. Satışın tamamlanması için düzenleyici onay bekleniyor.

---

Türk Polisi, Yüz Tanımalı Vücut Kameralarına Geçiyor

Türk Polis Teşkilatı, 45 bin polis memuruna yapay zeka destekli yüz tanıma özellikli vücut kameraları takacak. Sistem, şüpheli kişileri anında tespit edebilmek için tasarlandı. Bu yeni teknoloji sayesinde polisler sahada daha hızlı ve etkili çalışabilecek.

---

Transparan Sony Kasetçalar Walkman Projesi - Bağcılar Doğan SLX Edition

Evet, başlıktaki fikir aklıma düştü bir kere. Neden mi? Çünkü neden olmasın ki? Ama madem bu işe giriştim, sadece walkman'in şeffaf olması değil, pilinden kasedine tüm yancılarının da mümkün mertebe şeffaf olması gerekliydi. Bunların modlanmasını ben yapmasam da bulmak dahi biraz vakit alacaktı, aldı da.

İlk adım, uygun bir walkman bulup onu tekrar hayata döndürmek. Gerek boyutları gerekse de uygun kapak bulabileceğim için Sony WM EX672'de karar kıldım.

Yaşının verdiği yorgunluk cihaza yansımış, içindeki kayış erimiş, kafası kirlenmiş, yer yer korozyon belirtileri de başlamıştı. İlk olarak kapaklar sökülüp temizliğe giriştim ve uygun ölçülerde kayış taktım.

Sonra sırayla pilini, hoperlörünü ve takıma uygun kasedini buldum.

Kapaklar da takıldıktan sonra ortaya çıkan görsel gayet güzel oldu. Çalışırken izlemesi gayet keyifli bir walkmane dönüştü 😎

Walkman, transparan kapaklar, pil, kaset, hoperlör eBay ve Aliexpress'den toparlandı. Kayış ise başka bir proje sebebiyle Türkiye'den alınmıştı.

Ufak bir de video ekleyeyim 🙂

ZAMAN MAKİNESİ: EMULATÖRLERİN SİHİRLİ DÜNYASINA HOŞGELDİNİZ!

Mahallenin arcade salonunda jetonla oynadığınız günlerin, televizyona yapışıp "bir bölüm daha" diye yalvardığınız sabahların, kartuşları üfleyerek çalıştırmaya çalıştığınız o sihirli anların özlemi mi çekiyorsunuz? Günün teknolojisiyle dünün hazinelerini buluşturan dijital zaman makinelerine hazır mısınız? Emulatör dünyasına hoş geldiniz!

CTRL+Z İLE GERİYE SARILAN HAYATLAR

Bir zamanlar, oyun oynamak için özel konsollar satın almak zorundaydık. Büyülü kartuşları takıyor, siyah-beyaz televizyonlarımızda (şanslıysak renkli!) piksel piksel ilerleyen kahramanlarımızla maceradan maceraya koşuyorduk. O günlerde "kaydetme" bir lüks, "hile kodu" ise arkadaşlar arasında fısıldanan değerli sırlardı.

Şimdi 2025 yılındayız. Belki o eski konsollarınız çoktan tavan arasındaki kutularda kayboldu. Belki de hiç sahip olamadınız ve "keşke o zamanlar benim de olsaydı" diye iç geçiriyorsunuz. İşte tam burada, teknoloji tanrıları bize bir hediye sunuyor: EMULATÖRLER!

 

"EMULA-NE?" - DİJİTAL ZAMAN MAKİNELERİNİN ANATOMİSİ

Durun, durun! Önce bir soluklanıp bu kelimeyi parçalayalım. "Emüle etmek", taklit etmek demektir. Emulatör ise, bir bilgisayar sisteminin başka bir sistemin davranışını kusursuzca taklit etmesine olanak sağlayan yazılımdır.

Şimdi, süper bilimsel açıklamayı bir kenara bırakalım ve daha eğlenceli bir benzetme yapalım: Emulatör, modern bilgisayarınızın beynine giren küçük bir tiyatro topluluğudur. Bu topluluk, eski konsolunuzun tüm parçalarını canlandırır – işlemcisi, grafik çipi, ses çipi, hafızası... Hepsi orada, dijital kostümlerini kuşanmış, "Biz gerçek bir NES'iz! Biz gerçek bir PlayStation'ız!" diye haykırarak!

Bilgisayarınız da bu küçük tiyatro gösterisine inanır ve voila! 40 yıllık bir konsol, modern makinenizde yeniden hayat bulur.

ROM'LAR: DİJİTAL KARTUŞUN ANATOMIK DERSLERİ

Emulatör bir tiyatro sahnesi ise, ROM'lar da oynanan oyunlardır. ROM, "Read-Only Memory" (Salt Okunur Bellek) kelimelerinin kısaltmasıdır ve aslında orijinal oyun kartuşlarının veya CD'lerin dijital kopyalarıdır.

Biraz daha renklendirirsek: Orijinal Super Mario Bros. kartuşunu hayal edin. O kartuşun içinde, oyunun kodlarını içeren küçük bir çip vardı. Bilim insanları (tamam, aslında atik bilgisayar korsanları) bu çipteki tüm verileri çıkarıp bilgisayarda kullanılabilecek bir dosya formatına dönüştürdüler. İşte bu dijital kopyaya "ROM" diyoruz.

ROM'lar genellikle konsola göre farklı dosya uzantılarına sahiptir:

• NES oyunları için: .nes
• SNES oyunları için: .sfc veya .smc
• Game Boy için: .gb, .gbc veya .gba
• PlayStation için: .bin, .iso veya .cue

Bu dosyalara "ROM" dememizin sebebi, orijinal kartuşlardaki çiplerin ROM (Salt Okunur Bellek) çipleri olmasıdır. Yani bunlar, dijitalleştirilmiş kartuşlardır. Biraz havalı, değil mi?

YASAL LABIRENT: "KORSAN SULARDA YÜZERKEN KÖPEKBALIKLARINA DİKKAT!"

Şimdi geldik işin en karmaşık kısmına: Emulatörler ve ROM'lar yasal mı?

-Dramatik müzik sesleri-

Kısa cevap: Evet ve hayır. Uzun cevap için kemerlerinizi bağlayın, hukuk dünyasının gri sularında sörf yapacağız!

Emulatörler Tamamen Yasal Yazılımlardır!

Emulatörlerin kendisi yasal yazılımlardır. Sonuçta bunlar sadece bir donanımı taklit eden programlardır ve telif hakkı yasalarını ihlal etmezler. Hatta Sony ve Connectix arasındaki ünlü davada mahkeme, emulatörlerin yasal olduğuna hükmetmiştir. (Connectix, PlayStation'ı emüle eden Virtual Game Station yazılımını geliştirmişti.)

ROM'lar İse... Karışık!

ROM'lar konusunda durum biraz daha bulanık. Teknik olarak, fiziksel olarak sahip olduğunuz oyunların ROM'larını "kişisel yedekleme" amacıyla kullanmanız, çoğu ülkenin yargı sisteminde yasaldır. Yani evinizde Super Mario Bros. 3 kartuşunuz varsa, bunun ROM'unu indirip oynamanız teoride kabul edilebilir.

ANCAK... (Evet, hukukta her zaman bir "ancak" vardır.)

Başkalarının yaptığı ROM kopyalarını indirmek veya paylaşmak, telif hakkı yasalarına aykırıdır. Bu, "korsanlık" olarak sınıflandırılır ve Nintendo gibi şirketler ROM dağıtım sitelerine karşı sık sık yasal işlem başlatır.

Bir benzetme yapalım: Arkadaşınızın kitabını fotokopi çekip saklarsanız kimse pek umursamaz. Ama o kitabın fotokopisini internette binlerce kişiyle paylaşırsanız, yayıncılar kapınıza dayanabilir. ROM'lar için de durum buna benzer.

Umut Işığı: Yasal Alternatifler

Neyse ki, birçok oyun şirketi eski oyunlarını resmi olarak sunmaya başladı:

• Nintendo Switch Online: NES ve SNES oyunları
• PlayStation Plus: PS1 ve PS2 klasikleri
• Xbox Game Pass: Çeşitli retro oyunlar
• GOG ve Steam: Birçok klasik PC oyunu

Ayrıca "abandonware" olarak bilinen, şirketlerin artık desteklemediği ve ticari olarak satılmayan oyunlar da vardır. Bunların yasal durumu daha belirsizdir, ancak genellikle şirketler bu oyunların kullanımına göz yumar.

Not: Bu rehber, yasal tavsiye niteliği taşımaz. Her zaman yasal ve etik yolları tercih etmenizi öneririz. Yerel yasalar ülkeden ülkeye değişebilir!

 

ZAMAN MAKİNESİ KATALOĞUMUZDAKİ KONSOLLAR

Geçmişin dijital hazinelerini modern makinelerinizde canlandırmak için birçok emulatör var. İşte en popüler konsol emulatörleri ve onların renkli dünyaları:

 

🕹️ ATARI ZAMANI

Konsollar: Atari 2600, Atari 5200, Atari 7800

Önerilen Emulatörler: Stella, Atari800

Unutulmaz Oyunlar: Space Invaders, Pitfall, Asteroids, Missile Command

Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "Üç yaşamda nasıl bu kadar zorlaştı?"

"Atari'nin joystick'i elime yapışırdı! Saatlerce Space Invaders oynardım, annem yemeğe çağırdığında dünya işgal edilse umurumda olmazdı!"

---

🍄 NİNTENDO ENTERTAİNMENT SYSTEM (NES/FAMİCOM)

Önerilen Emulatörler: Nestopia UE, FCEUX, Mesen

Unutulmaz Oyunlar: Super Mario Bros., The Legend of Zelda, Mega Man, Contra, Duck Hunt

Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "Battletoads'un motorsiklet bölümünde ağladım."

"NES, milyonlarca çocuğa 'kartuşu üfleyince neden çalıştığını' hiçbir zaman açıklayamayacağımız bir oyun konsoluydu. Orijinal 'tamirciliği' öğrendiğimiz ilk cihazdı."

---

🦔 SEGA MASTER SYSTEM & GENESIS (MEGA DRIVE)

Önerilen Emulatörler: Gens, Fusion, KEGA Fusion

Unutulmaz Oyunlar: Sonic the Hedgehog, Streets of Rage, Golden Axe, Phantasy Star, Altered Beast

Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "SEEEGAAAAA!" diye bağırdığınızı duyabiliyorum!

 

"Genesis does what Nintendon't!" reklamlarıyla '90'lı yıllarda aklımızı çelen SEGA, Sonic the Hedgehog ile bize hızın verdiği hazzı öğretti. Ve evet, bazılarımız hâlâ Sonic oyunlarında yüzük kaybedince travma yaşıyor."

---

🌈 SUPER NİNTENDO (SNES/SUPER FAMİCOM)

Önerilen Emulatörler: SNES9X, bsnes, ZSNES

Unutulmaz Oyunlar: Super Mario World, The Legend of Zelda: A Link to the Past, Chrono Trigger, Final Fantasy VI, Donkey Kong Country

Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "RPG'lerin altın çağı, ağlatmayı iyi biliyordu."

"SNES, sadece bir konsol değil, bir neslin kolektif çocukluk anılarını barındıran bir zaman kapsülüydü. Chrono Trigger'da zamanlar arası yolculuk yaparken, gerçek hayatta da zaman nasıl geçti anlamadık."

---

💎 NINTENDO 64

Önerilen Emulatörler: Project64, Mupen64Plus

Unutulmaz Oyunlar: Super Mario 64, The Legend of Zelda: Ocarina of Time, GoldenEye

Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "Kontrolcünün üç kolunu aynı anda kullanmak için mutant olmanız gerekiyordu."

"N64 kontrolcüsü, sanki uzaylılar insanları test etmek için tasarlamış gibiydi. Üç elle kullanılması gerekiyordu, ama bir şekilde GoldenEye'da arkadaşlarımızı vurmayı başardık!"

---

💿 PLAYSTATION 1

Önerilen Emulatörler: ePSXe, PCSX-Reloaded, Duckstation

Unutulmaz Oyunlar: Final Fantasy VII, Metal Gear Solid, Resident Evil, Crash Bandicoot Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "Memory Card olmadan 40 saatlik RPG'yi bitirmeye çalışmak."

"PlayStation bizi ilk kez CD kalitesinde müzik ve gerçek 3D grafiklerle tanıştırdı. Bir de hafıza kartı takılı değilken yanlışlıkla konsolu kapattığımız o lanetli anı hatırlıyor musunuz? 8 saatlik oyun ilerlememiz bir anda yok olurdu!"

---

🎮 PLAYSTATION 2

Önerilen Emulatörler: PCSX2

Unutulmaz Oyunlar: God of War, Grand Theft Auto: San Andreas, Final Fantasy X, Shadow of the Colossus

Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "Gelmiş geçmiş en çok satan konsol, bir şeyler doğru yapıyordu!"

"PS2, sadece güçlü bir konsol değil, aynı zamanda birçok ailenin ilk DVD oynatıcısıydı. Annemi ikna etmiştim: 'Anne bak, oyun da oynuyor film de izletiyor, çok ekonomik!'"

---

🎴 NINTENDO GAME BOY AİLESİ

Önerilen Emulatörler: VisualBoyAdvance (VBA), mGBA, Gambatte

Unutulmaz Oyunlar: Pokémon Serisi, The Legend of Zelda: Link's Awakening, Super Mario Land, Tetris

Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "Arabanın arka koltuğunda sokak lambalarının ışığıyla oynamaya çalışmak."

"Game Boy ile yaşadığımız en büyük travma, Pokémon oynarken pilin bitmesiydi. 'SAVE' yapmaya fırsatımız olmadan ekran kararırdı ve saatlerce emek verdiğimiz Charizard'ı bir daha asla göremezdik."

---

🥊 ARCADE SALONU

Önerilen Emulatörler: MAME, FinalBurn Neo

Unutulmaz Oyunlar: Pac-Man, Street Fighter II, Mortal Kombat, Metal Slug, The Simpsons

Nostalji Faktörü: ⭐⭐⭐⭐⭐

Zorluk Seviyesi: "Jetonlarım bitti! Baba, 5 lira daha versene!"

"Arcade salonları, 90'larda sosyal medyamızdı. Orada buluşur, Street Fighter turnuvaları düzenler, yeni kombolar keşfeder ve cebimizde son jetonumuzu saklardık."

 

"NASIL YAPILIR?" KÖŞESI: EMULATÖR KURULUMU

Emulatör kurmak, bir uzay mekiği fırlatmaktan çok daha kolaydır (yani en azından öyle olduğunu umuyoruz)! İşte adım adım emulatör kurulum rehberimiz:

1. "HANGI KONSOLU DİRİLTMEK İSTİYORUM?"

Öncelikle hangi konsolu emüle etmek istediğinize karar verin. Çocukluğunuzun favorisi miydi? Yoksa hiç sahip olamadığınız o efsanevi konsol mu? Seçim sizin!

2. "DOĞRU EMULATÖRÜ BULMA GÖREVİ"

Her konsol için birden fazla emulatör seçeneği vardır. Bazıları daha doğru emülasyon sağlarken, bazıları daha hızlı çalışır. Emulatörü indirmeden önce birkaç inceleme okumak iyi bir fikirdir.

Kahraman İpucu: Emulatörleri her zaman resmi web sitelerinden veya güvenilir kaynaklardan indirin. Rastgele sitelerden indirilen emulatörler virüs içerebilir ve bilgisayarınızı "Game Over" ekranına götürebilir!

Güvenilir emulatör kaynakları:

• https://www.emulator-zone.com
• https://www.emuparadise.me (ROM'lar için değil, sadece emulatörler için)
• https://emulation.gametechwiki.com

3. "KURULUM MACERASI"

Emulatör kurulumu genellikle iki şekilde olur:

A) Klasik Kurulum

• İndirilen .exe dosyasını çalıştırın
• "Next" butonuna tıklayın (Bilgisayarınızı ele geçirmeye çalışan eklenti yazılımları reddetmeyi unutmayın!)
• Kurulum konumunu seçin
• İşlem tamam!

B) Taşınabilir Versiyon (Portable)

• İndirdiğiniz ZIP dosyasını bir klasöre çıkarın
• Çıkarılan klasördeki ana EXE dosyasını çalıştırın
• Kurulum yok, hemen oynamaya başlayın!

4. "BIOS LABIRENTI" (Gerekliyse)

Bazı emulatörler, özellikle PlayStation, Sega CD ve Neo Geo gibi konsollar için BIOS dosyaları gerektirir. BIOS, konsolun başlangıç yazılımıdır ve telif hakkı korumalıdır.

Emulatörünüz bir BIOS dosyası istiyorsa, genellikle şu adımları izlersiniz:

1. BIOS dosyasını güvenilir bir kaynaktan bulun
2. Dosyayı emulatörün belirttiği klasöre kopyalayın (genellikle "bios" veya "firmware" adlı bir klasör)
3. Emulatörü yeniden başlatın

Kahraman İpucu: BIOS dosyaları olmadan bazı emulatörler hiç çalışmaz, bazıları ise sınırlı işlevsellikle çalışır.

5. "KONTROLCÜ AYARLARI: DİJİTAL AKROBASI"

Şimdi en önemli kısım: kontrolleri ayarlamak! Çünkü Mario'yu klavyenizin "P" tuşuyla zıplatmaya çalışmak... pek eğlenceli değil.

Çoğu emulatör şunları yapmanıza olanak tanır:

• Klavye tuşlarını yapılandırma
• Oyun kontrolcülerini tanıma ve ayarlama
• Özel kontrol şemaları oluşturma ve kaydetme

Pro Gamer İpucu: Günümüzün Xbox, PlayStation veya Nintendo kontrolcüleri, emulatörlerle mükemmel çalışır! Hatta Bluetooth kontrolcüler bile kolayca bağlanabilir, böylece koltuğunuzdan kalkmadan retro oyunların keyfini çıkarabilirsiniz.

6. "ROM'LAR: DİJİTAL HAZINE AVINA ÇIKMAK"

İşte kritik an geldi - ROM'ları edinmek. Bu konuda dikkatli olmalısınız çünkü telif hakkı yasaları, karanlık sularda yüzen köpekbalıkları gibidir.

Yasal ROM kaynakları:

• Fiziksel olarak sahip olduğunuz oyunlardan kendinizin oluşturduğu ROM'lar (özel donanım gerektirir)
• Resmi olarak ücretsiz dağıtılan homebrew (ev yapımı) oyunlar
• Abandonware (terk edilmiş) oyunlar (gri bölge)

Süper Önemli Not: ROM'ları paylaşan veya indiren birçok site yasal değildir. Bu tür sitelerden ROM indirmek telif hakkı yasalarını ihlal edebilir.

7. "OYNA: ZAMAN YOLCULUĞU BAŞLASIN!"

Artık her şey hazır! ROM'unuzu emulatöre yüklemek için genellikle şu yöntemlerden birini kullanabilirsiniz:

• Dosya > Aç menüsü
• ROM'u emulatör penceresine sürükleyip bırakmak
• Komut satırı parametreleri (gerçek retro deneyim için!)

Ve işte karşınızda! Çocukluğunuzun sevdiği oyun, modern ekranınızda hayat buluyor. Nostalji tren yolculuğu başlasın!

"GİZLİ ÖZELLIKLER" KÖŞESI: EMULATÖRLERIN SÜPERGÜÇLERİ

Emulatörlerle oynamanın en güzel yanlarından biri, orijinal konsolların asla sunamayacağı süper güçlere sahip olmanızdır. İşte favori süper güçlerimiz:

1. KAYDETME DURUMLARI: ZAMANDA ATLAMA

Orijinal konsollarda, oyunun izin verdiği yerlerde kayıt yapabilirdiniz. Emulatörlerde ise istediğiniz anda, istediğiniz yerde oyunu kaydedebilirsiniz!

"Battletoads'un o imkansız bölümünde 40 kez ölmek mi? Artık yok öyle bir şey! Her başarılı zıplayıştan sonra kaydet, baştan başlama derdi yok!"

2. HIZ KONTROLÜ: ZAMANIN EFENDİSİ OLMAK

Oyunu %1000 hızlandırmak mı istiyorsunuz? Belki de yavaşlatıp o zor platformdan atlama anını daha kontrollü yapmak? Belki de RPG'deki o sıkıcı diyalogları hızlandırmak? Artık mümkün!

"Final Fantasy VII'deki o uzun summon animasyonlarını bir daha normal hızda izlememek için: Zamanı kontrol ediyorum!"

3. GÖRÜNTÜ FİLTRELERİ: PİKSELLER VE DUYGULARDİYARI

Emulatörler, görüntü kalitesini artıracak birçok filtre sunar:

• Keskin Pikseller: Orijinal, bozulmamış piksel sanatı
• Yumuşatma Filtreleri: Piksel kenarlarını yumuşatan HQ2x, HQ4x gibi filtreler
• CRT Filtreleri: Eski tüplü televizyonların nostaljik görünümünü taklit eden filtreler (tarama çizgileri dahil!)
• RGB Filtreleri: Renkleri daha canlı hale getiren filtreler

"Tüplü TV'nizin önünde yere yatıp oynadığınız günleri hatırlıyor musunuz? CRT filtresi ile o anıları yeniden yaşayabilirsiniz!"

4. HİLELER VE MODİFİKASYONLAR: "BEN EVRENİN EFENDİSİYİM!"

Çoğu emulatör, oyun içi hileleri etkinleştirmenize olanak tanır:

• Sonsuz can
• Tüm seviyelerin açılması
• Karakter değiştirme
• Oyun fiziğinin değiştirilmesi

"Contra'yı 30 can kodu olmadan bitiremezdim. Şimdi emulatörde bir düğmeye basıyorum ve SONSUZ CANIM oluyor! Hahaha! GÜÇ BENİM ELİMDE!"

5. EKRAN KAYDI VE YAKALAMA: "BAKIIIN BEN YAPTIM!"

Muhteşem başarılarınızı kaydetmek mi istiyorsunuz? Emulatörler genellikle ekran görüntüsü alma ve video kaydetme özellikleri sunar.

"Endlich! 20 yıl sonra Ninja Gaiden'ı bitirdim ve kimse inanmıyordu. Şimdi kaydettim, YouTube'a yükleyeceğim! İnanın artık!"

6. AĞ OYUNU: UZAKTAKİ ARKADAŞLARLA NOSTALJİ

Bazı emulatörler, internet üzerinden çok oyunculu oyun oynamanıza olanak tanır. Evet, arkadaşınız Avustralya'da yaşıyor olabilir, ama yine de birlikte Street Fighter II oynayabilirsiniz!

"90'larda mahalledeki arkadaşlarımla Street Fighter oynardım. Şimdi onlar dünyanın dört bir yanında, ama emulatör sayesinde hâlâ Ryu'nun Hadouken'i ile onları yenebiliyorum!"

7. OYUN HACK'LERİ VE MODİFİKASYONLAR: "YENİ MACERALAR!"

ROM hack'leri, hayranların orijinal oyunları değiştirerek yarattığı yeni versiyonlardır. Bunlar tamamen yeni seviyeler, karakterler ve hikayeler içerebilir!

"Super Mario Bros. 3'ü on kez bitirdikten sonra artık bana heyecan vermiyordu. Sonra 'Kaizo Mario' hack'ini keşfettim ve yeniden çocuk gibi heyecanlanmaya başladım (ve bağırmaya)!"

"CEP NOSTALJISI": MOBİL PLATFORMLARDA EMULATÖRLER

Günümüzde emulatörler sadece bilgisayarlarla sınırlı değil! Akıllı telefonunuz ve tabletiniz de birer zaman makinesi olabilir. İşte mobil emulatör dünyasının kapıları:

ANDROİD: EMULATÖR CENNETİ

Android, emulatörler için adeta bir vaha! Play Store'da yasal olarak indirilebilen birçok kaliteli emulatör var:

Öne Çıkan Android Emulatörleri:

• RetroArch: Birçok konsolu destekleyen "hepsi bir arada" emulatör
• John NESS: NES ve SNES için mükemmel bir emulatör
• PPSSPP: PSP için olağanüstü bir emulator
• Drastic: Nintendo DS için premium ama değerli bir emulatör
• Reicast: Dreamcast emulatörü
• M64Plus FZ: Nintendo 64 emulatörü
• Redream: Bir başka harika Dreamcast emulatörü
• MyBoy: Game Boy Advance emulatörü

iOS: ZOR AMA İMKANSIZ DEĞİL

Apple'ın daha katı politikaları nedeniyle, iOS'ta emulatör kullanmak biraz daha zordur, ancak imkansız değildir:

iOS Emulatör Seçenekleri:

• Delta Emulator: AltStore aracılığıyla yüklenebilir, NES, SNES, N64, GBC ve GBA destekler
• Provenance: Altstore veya diğer yöntemlerle yüklenebilir, birçok konsolu destekler
• iNDS: Nintendo DS emulatörü
• PPSSPP: PSP emulatörü (jailbreak gerektirebilir)

Not: iOS'ta emulatör kurmak için genellikle AltStore, BuildStore gibi alternatif dağıtım platformları veya jailbreak gerekebilir. Apple'ın politikalarının sık sık değiştiğini unutmayın!

MOBİL EMULATÖRLERİN PRATİK FAYDALARI

• Seyahat arkadaşı: Uzun otobüs veya uçak yolculuklarında Pokemon oynamak? Evet lütfen!
• Her yerde nostalji: İş molalarında hızlıca bir Sonic bölümü? Neden olmasın!
• Taşınabilirlik: Tüm oyun koleksiyonunuz her zaman cebinizde
• Bluetooth kontrolcü desteği: Modern kontrolcülerle daha rahat oyun deneyimi

"Toplu taşımada yolculuk yaparken Chrono Trigger oynamak, trafikte geçen zamanı tamamen unutturur. Gerçek hayatta zaman durmazken, oyundaki zamanı durdurmak ironik değil mi?"

UZMAN MODUNA GEÇİŞ: GELİŞMİŞ EMULATÖR İPUÇLARI

Emulatör dünyasında temel seviyeden mezun oldunuz ve şimdi uzman seviyeye yükselmek istiyorsunuz, öyle mi? İşte emulatör ustalarının bildiği bazı ileri seviye ipuçları:

1. FRONTENDLER: TÜM EMULATÖRLER TEK ÇATIDA

Retro oyun koleksiyonunuz büyüdükçe, her konsol için ayrı emulatör kullanmak karmaşık hale gelebilir. İşte burada "frontend" yazılımlar devreye girer:

• RetroArch: En popüler frontend. Birçok konsol için "çekirdek" emulatörlerini tek bir arayüzde birleştirir.
• LaunchBox / Big Box: Windows için harika bir frontend. Oyun koleksiyonunuzu organize etmek ve güzel bir arayüzle sunmak için idealdir.
• EmulationStation: Raspberry Pi kullanıcılarının favori frontend'i. Televizyonunuzda retro oyun merkezi oluşturmak için mükemmel.

"Frontendleri keşfetmek, dağınık DVD koleksiyonumu güzel bir kütüphaneye dönüştürmek gibiydi. Artık 8,500 oyunum tek bir yerde, düzenli ve göz alıcı!"

2. SHADERLERİN BÜYÜSÜ: GRAFİK AŞISI

Shaderler, oyunlarınızın görünümünü tamamen değiştiren özel filtrelerdir:

• CRT Royale: En gerçekçi tüplü TV taklidi
• ScaleFX: Piksel sanatını yumuşatarak modern görünüm kazandırır
• Gameboy Shader: Game Boy'un o ikonik yeşilimsi ekranını taklit eder
• NTSC Filtresi: Eski televizyonların renk bozulmalarını taklit eder

"Doğru shader, bir oyunu 'eski bir oyun oynuyorum' deneyiminden 'çocukluğumun tam olarak hatırladığım anısını yaşıyorum' deneyimine dönüştürür!"

3. NETPLAY: UZAKTAN KAOLTUK KAVGASI

Netplay, internet üzerinden arkadaşlarınızla çok oyunculu retro oyunlar oynamanızı sağlar:

• Rollback Netcode: En yeni netplay teknolojisi, gecikmeyi azaltır
• Lobi Sistemi: Arkadaşlarınızla özel oyun odaları oluşturun
• Spektatör Modu: Başkalarının oyunlarını izleyin ve sıranızı bekleyin

"Lisede Street Fighter II turnuvalarında hep Ryu ile kazanırdım. 25 yıl sonra, netplay sayesinde eski sınıf arkadaşımla yeniden kapıştık ve hâlâ kazanıyorum! Bazı şeyler hiç değişmiyor."

4. EMU-KRİPTO ODASI: BIOS VE FİRMWARE ANLAYIŞI

BIOS dosyaları, konsolun başlangıç kodlarını içerir ve bazı emulatörler için kritik öneme sahiptir:

• PlayStation: SCPH-1001, SCPH-5501, SCPH-7001 gibi BIOS sürümleri
• Sega CD: Farklı bölgelere ait Mega-CD BIOS dosyaları
• Neo Geo: Arcade sisteminin ROM'ları

"BIOS'un önemini anlamam, PS1 emulatörümün ekranda sadece siyah bir ekran göstermesinden sonra oldu. Doğru BIOS'u bulunca, Final Fantasy VII'nin o ikonik açılış sahnesi sonunda belirdi ve neredeyse ağlayacaktım!"

5. ÖZEL DONANIM: GERÇEK HİSSİYAT

Bazı tutkunlar, deneyimi daha otantik hale getirmek için özel donanımlar kullanır:

• 8BitDo Kontrolcüleri: Retro görünümlü ama modern özellikli kontrolcüler
• Retro Receiverlar: Orijinal konsol portlarına modern kontrolcüleri bağlamanızı sağlar
• USB Adaptörleri: Gerçek NES, SNES veya N64 kontrolcülerini PC'ye bağlar
• RGB Modifiye Konsollar: Klasik konsolları modern TV'lere mükemmel görüntü kalitesiyle bağlar

"Bilgisayar klavyesiyle NES oyunu oynamak, plastik kaşıkla gourmet yemek yemeye benzer. İşi halleder, ama deneyim tam değildir. Gerçek bir NES kontrolcüsü bağladığımda, parmaklarım 30 yıl öncesine gitti!"

"YARATICI KÖŞE": ROM HACK'LERİ VE HOMEBREW DÜNYASI

Emulatörler sadece eski oyunları oynamakla sınırlı değil! ROM hack'leri ve homebrew oyunlar, retro sistemler için tamamen yeni deneyimler sunar.

ROM HACK'LERİ: ESKİ OYUNLAR, YENİ MACERALAR

ROM hack'leri, orijinal oyunları değiştiren fan yapımı projelerdir. Bazıları küçük değişiklikler yaparken, bazıları tamamen yeni oyunlar yaratır:

Unutulmaz ROM Hack'leri:

• Kaizo Mario World: Süper Mario World'ün imkansız derecede zor versiyonu
• Pokémon Prism: Gold/Silver'a dayalı tamamen yeni bir Pokémon macerası
• Legend of Zelda: Parallel Worlds: A Link to the Past'ın yeni bir dünya ve bulmacalarla yeniden tasarlanmış hali
• Sonic Megamix: Sonic the Hedgehog'a yeni karakterler ve seviyeler ekler

"Tüm Zelda oyunlarını bitirdiğimi sanıyordum, sonra ROM hack'lerini keşfettim. Şimdi önümde keşfedilecek onlarca 'gizli' Zelda oyunu var!"

HOMEBREW: ESKİ KONSOLLAR İÇİN YENİ OYUNLAR

Homebrew oyunlar, retro konsollar için modern zamanlarda geliştirilmiş tamamen yeni oyunlardır:

Etkileyici Homebrew Oyunlar:

• Micro Mages (NES): 2019'da geliştirilmiş 4 oyunculu bir NES oyunu
• Tanglewood (Sega Genesis): 2018'de piyasaya sürülen orijinal bir Genesis oyunu
• Tobu Tobu Girl (Game Boy): 2017'de yapılmış zorlu bir Game Boy platformu
• Star Reaction (SNES): Star Fox ekibinden esinlenen modern bir SNES oyunu

"Homebrew oyunlar, favori eski konsolumun hâlâ yaşadığını ve yeni oyunlarla beslendiğini görmemi sağlıyor. 2025'te yeni bir NES oyunu oynamak, zaman yolculuğunun garip ama harika bir biçimi!"

EMULATÖR ARKEOLOJİSİ: DİJİTAL KORUMA ÇABALARI

Emulatörler sadece eğlence aracı değil, aynı zamanda dijital kültür mirasımızı korumanın önemli bir yolu!

KAYBOLAN OYUNLARIN KURTARILMASI

Bazı oyunlar, fiziksel kopyaları kaybolduğu için neredeyse tamamen yok olacaktı. Emulatörler ve ROM dökümantasyonu sayesinde bu kayıp hazineler korunabiliyor:

• Nintendo "Space World" demoları: Hiçbir zaman piyasaya sürülmeyen Pokémon Gold/Silver prototipleri
• Star Fox 2: SNES için tamamlanmış ama iptal edilmiş bir oyun (sonradan SNES Classic'te resmi olarak yayınlandı)
• Bio Force Ape: Tamamlanmış ama asla piyasaya sürülmemiş bir NES oyunu

"Emulatör toplulukları olmasaydı, video oyunu tarihinin önemli bir kısmı sonsuza dek kaybolacaktı. Onlar dijital kültürümüzün gerçek arkeologları!"

OYUN ARŞİVCİLİĞİ ÇABALARI

Birçok organizasyon ve topluluk, oyunları korumak için çalışıyor:

• The Video Game History Foundation: Oyun tarihini belgelendirme ve koruma
• The Internet Archive: Binlerce klasik oyunu online olarak oynayabilir hale getirme
• The Museum of Art and Digital Entertainment: Oyunları müze ortamında koruma

"Louvre'da Mona Lisa'yı korumak ne kadar önemliyse, Super Mario Bros.'un orijinal kodunu korumak da o kadar önemli. Bunlar kültürel mirasımızın parçaları!"

YASAL ALTERNATİFLER: "TEMİZ" NOSTALJİ SEÇENEKLERİ

ROM'lar ve telif hakkı endişeleri sizi rahatsız ediyorsa, yasal yollarla retro oyunları oynamanın birçok yolu var:

RESMİ RETRO KOLEKSİYONLARI

Birçok şirket, eski oyunlarını modern platformlarda sunuyor:

• Nintendo Switch Online: NES, SNES, Game Boy ve N64 oyunları
• Sega Genesis Classics: Steam, PlayStation ve Xbox'ta 50'den fazla Sega klasiği
• Capcom Arcade Stadium: Arcade klasiklerinin modern portları
• SNK 40th Anniversary Collection: Neo Geo öncesi SNK oyunları
• Atari 50: Atari'nin 50. yıldönümü koleksiyonu

"Nintendo Switch Online'da eşim Super Mario Bros. 3'ü ilk kez oynadı. 35 yıllık bir oyunun bugün bile birini büyüleyebilmesi, zamansız tasarımın kanıtı!"

MİNİ KONSOLLAR

Retro konsolların minyatür versiyonları, önceden yüklenmiş oyunlarla gelir:

• NES Classic Edition: 30 NES oyunu
• SNES Classic Edition: 21 SNES oyunu
• Sega Genesis Mini: 42 Genesis oyunu
• PlayStation Classic: 20 PS1 oyunu
• TurboGrafx-16 Mini: 50'den fazla TurboGrafx oyunu
• Neo Geo Mini: 40 Neo Geo oyunu

"SNES Mini'yi alınca 10 yaşındaki oğluma gösterdim. 'Baba, grafikleri kötü ama Super Mario World benden daha iyi oyuncu olduğun tek oyun!' dedi. Modern teknolojiyle yetişmiş bir çocuğun Wii U'dan daha basit bir şeyi sevebilmesi beni çok mutlu etti!"

DİJİTAL MAĞAZALAR

Modern konsolların dijital mağazaları birçok retro oyun sunar:

• PlayStation Store: PS1, PS2 ve PSP klasikleri
• Nintendo eShop: NES, SNES, GameCube ve Wii oyunlarının portu
• Xbox Store: Orijinal Xbox ve Xbox 360 geriye uyumlu oyunları
• GOG.com: DRM-free klasik PC oyunları
• Steam: Birçok retro oyun ve koleksiyon

"Steam'de Mega Man Legacy Collection'ı aldığımda, sadece bir oyun satın almadım, çocukluğumu geri satın aldım!"

"GELECEKTE NOSTALJI": EMÜLASYONUNGELECEĞİ

Emulatörler sürekli gelişiyor ve geleceği parlak görünüyor!

DAHA YENİ KONSOLLAR

Zamanla, daha modern konsolların emulatörleri geliştiriliyor:

• Xbox: CXBX-Reloaded ve Xemu
• GameCube ve Wii: Dolphin (şu anda çok olgun bir emulatör)
• PlayStation 3: RPCS3 (hızla gelişiyor)
• Wii U: Cemu (çoğu oyun oynanabilir)
• Nintendo Switch: Yuzu ve Ryujinx (aktif geliştirme aşamasında)

"PlayStation 3 satın almak istemiştim ama hiç fırsatım olmadı. Şimdi RPCS3 ile Persona 5'i oynayabiliyorum! Emulatörler, kaçırdığım oyun konsollarını deneyimleme şansı veriyor."

BULUT EMULATÖRLERİ VE YASAL SEÇENEKLER

Gelecekte daha fazla bulut tabanlı retro oyun hizmeti görebiliriz:

• Antstream Arcade: Abonelik tabanlı retro oyun akışı
• PlayStation Plus Premium: PS1, PS2 ve PSP oyunlarının bulut akışı
• Nintendo Switch Online Expansion: N64 ve Mega Drive/Genesis oyunları

"Bulut emulatörleri, düşük güçlü cihazlardan bile üst düzey emülasyon deneyimi sunabilir. Gelecekte belki telefonumdan PS2 oyunlarını akıcı bir şekilde oynayabileceğim!"

YAPAY ZEKA VE EMULATÖRLER

Yapay zeka, emülasyon dünyasına yeni olasılıklar getiriyor:

• AI Upscaling: Düşük çözünürlüklü dokuları ve FMV sahnelerini iyileştirme
• Dinamik Dublaj: Orijinal seslendirmelerin modern versiyonlarını oluşturma
• Otomatik Modlama: Oyunları modernleştirmek için AI kullanımı

"AI destekli upscaling, Final Fantasy VII'nin o bloklu karakterlerini, zihnimde her zaman nasıl hayal ettiysem o şekilde gösteriyor. 1997'den gelen bir oyunu 2025 teknolojisiyle iyileştirmek büyüleyici!"

"NE ÖĞRENMEK İSTERSİN?" KÖŞESİ: SIK SORULAN SORULAR

1. Emulatörüm çok yavaş çalışıyor, ne yapabilirim?

• Grafik ayarlarını düşürün
• Daha hafif filtreler kullanın
• Arka planda çalışan programları kapatın
• Emulatörünüzün bellek ayarlarını optimize edin
• Bilgisayarınızın sürücülerini güncelleyin

2. ROM'larım neden çalışmıyor?

• ROM'un bozuk olmadığından emin olun
• Emulatörün o ROM formatını desteklediğini kontrol edin
• Gerekli BIOS dosyalarının doğru klasörde olduğunu doğrulayın
• ROM'un bölge kilidi olup olmadığını kontrol edin
• ROM'un özel çevirme (headerless/headered) gereksinimleri olabilir

3. Emulatörleri mobil cihazımda kullanırken pil ömrünü nasıl uzatabilirim?

• Ekran parlaklığını azaltın
• Ses seviyesini düşürün
• Yüksek çözünürlük ve filtre ayarlarını kapatın
• Frame skip (kare atlama) özelliğini etkinleştirin
• Arka planda çalışan uygulamaları kapatın

"3DS emulatörü telefonumu 2 saatte boşaltıyordu. Frame skip'i etkinleştirip çözünürlüğü düşürdüğümde, şimdi 5-6 saat Pokemon X oynayabiliyorum!"

4. Orijinal kartlar/diskler olmadan ROM'ları yasal olarak nasıl oynarım?

• Resmi dijital yeniden yayınları satın alın
• Mini konsolları kullanın
• Abonelik hizmetlerine kaydolun (Nintendo Switch Online, PlayStation Plus)
• Homebrew ve özgürce dağıtılan oyunları oynayın
• Resmi olarak ücretsiz hale getirilmiş abandonware oyunları arayın

5. Emulatörde oyun ilerleyişimi nasıl kaydederim?

• Oyunun kendi kaydetme sistemini kullanabilirsiniz
• Emulatörün "save state" (durum kaydetme) özelliğini kullanabilirsiniz
• Çoğu emulatör, F1-F10 tuşlarını hızlı kayıt yuvaları olarak kullanır
• Save state'ler genellikle emulatörün kurulu olduğu klasörde saklanır

"Çocukken, Final Fantasy VI'yı bitirmek için konsolu günlerce açık tutmak zorunda kalmıştım. Şimdi save state kullanarak istediğim zaman tam olarak kaldığım yerden devam edebiliyorum!"

"PIKSELLERIN ÖTESİNDEKİ MİRAS"

Emulatörler, sadece eski oyunları oynamanın bir yolu değil, aynı zamanda video oyunu tarihini ve kültürünü koruma araçlarıdır. Onlar sayesinde, yeni nesiller Super Mario Bros.'un devrim niteliğindeki platformunu, Final Fantasy VI'nın derin hikaye anlatımını, Street Fighter II'nin rekabetçi ruhunu deneyimleyebilir.

Retro oyunlar, piksel sanatının güzelliğini, "az daha çoktur" felsefesini ve yaratıcı sınırlamalardan doğan dehayı gösterir. Modern, fotorealistik oyunlarla büyüyen bir nesil için, bu basit ama etkileyici oyunlar, video oyunlarının sadece grafiklerden ibaret olmadığını hatırlatır.

Emulatör yolculuğunuza çıkarken, sadece nostalji peşinde koşmadığınızı, aynı zamanda dijital kültür mirasının bir parçasını yaşattığınızı unutmayın. Her piksel, her 8-bit melodi, her zorlayıcı seviye, oyun tarihinin dokusunda bir iplik gibidir.

Şimdi, kontrolcünüzü (veya klavyenizi) kavrayın, favori emulatörünüzü başlatın ve o eski günlerin sihrine yeniden merhaba deyin. Piksel zaman makineniz sizi bekliyor!

"Oyunlar kaybolabilir, konsollar eskiyebilir, ama anılar ve yaratılan deneyimler sonsuzdur. Emulatörler, sadece eski oyunları canlandırmakla kalmaz, aynı zamanda o oyunlarla yarattığımız anıları ve duyguları da yeniden uyandırır. Bu, teknolojinin bize verebileceği en güzel hediyelerden biridir." - Bir Retro Oyun Tutkunu

Not: Bu makalede bahsedilen ROM'ların kullanımı ve edinimi ile ilgili yasal durumlar ülkeden ülkeye değişebilir. Her zaman bulunduğunuz ülkenin telif hakkı yasalarına uygun hareket etmenizi ve mümkün olduğunca yasal alternatifler kullanmanızı öneririz. Oyun geliştiricilerini ve yayıncılarını desteklemek, retro oyunların gelecekte de yaşamaya devam etmesini sağlamanın en iyi yoludur!