Coronavirüse karşı korunma ve maskeler

Coronavirüse karşı korunma ve maskeler gündemde. Bilinçli hareket etmek için yaptığım araştırmalardan genel bir özetlme yapmak istedim.

Uzun lafın kısası;
N95, FFP2 veya daha üst bir standarda sahip bir respiratör kullanmak gerekiyor. Daha üstü N99, N100 veya FFP3. Yani sayılar büyüdükçe daha iyi koruyor.
Maskenin yüze oturması, yüze temas ettiği yerde sakal olmaması önemli. Özetle erkeklerin çok geniş olmayan bıyık hariç tüm sakallarını kesmeleri gerekiyor.

Şimdi biraz daha detay:

Öncelikle gerçek bir koruma istiyorsak ameliyat maskelerini konu dışı bırakmamız gerekiyor. Bunların pek bir koruyuculuğu yok. Buna daha sonra değineceğim. Esas kullanılması gereken maske değil respiratör. Bunların tek kullanımlık olanları veya filtre kartuşu değiştirilerek tekrar kullanılanları var.

Filtreleme özelliklerini belirtmek için dünyada kullanılan birkaç tip standart var, bunlar esas olarak ürünün havadaki partikülleri filtreleme oranını belirtiyor.

Avrupa birliği standardı: 
P1 = FFP1 = %80
P2 = FFP2 = %94
P3 = FFP3 = %99,95

Amerikan standardı:
N95 şeklinde HARF ve RAKAM birleşiminden oluşuyor. Harfin anlamı:
N=Not oil resistant (Yağa dayanıklı değil)
R=Oil resistant (Yağa dayanıklı)
P=Oil proof (Yağdan etkilenmez)

Rakamın anlamı:
95 = %95
99 = %99
100 = %99,97

Yani N95 ve P95 aynı oranda filtreleme yapıyor ancak P95 yağdan etkilenmiyor.

Kore standardı:
Bir de kore standardı var ancak bu standart Türkiyedeki ürünlerde pek gözükmüyor.
KF80 = %80
KF94 = %94
KF99 = %99

Hangi respiratör?
Sağlık kurumlarının önerdiği, en az %94-95 oranında filtreleme yapan respiratörlerin kullanımı.
Yani; N95, FFP2 veya daha üst bir standarda sahip bir respiratör kullanmak gerekiyor. Daha üstü N99, N100 veya FFP3. Yani sayılar büyüdükçe daha iyi koruyor.

Yüze oturma ve sakal:
Maskenin standardı ve kalitesi dışında yüze oturması ve kaçak olmaması da çok önemli. Yani maskeyi kullanırken soluduğunuz tüm havanın maskeden geçmesini, yanlardaki boşluklardan kaçak olmaması gerekiyor. Bunun için erkeklerin sakallarını kesmesi gerekiyor. Maskenin yüze iy oturup oturmadığını test etmek için maskeyi takıp iki elinizle maskenin üstünü kapatıp güçlü bir şekilde nefes alıp verin. Eğer maskenin kenarlarından veya burun çevresinden hava kaçağı hissediyorsanız iyi oturmamış demektir.

Ameliyat maskesindeki durum:
Diyorlarki eğer hiç birşey yok, sadece ameliyat maskeniz varsa, hiç yoktan iyidir mantığı ile ilerleyecekseniz, o zaman maskenin yan taraflarını bant ile (tercihen sağlık sektöründe kullanılan kumaş bazlı bantlar) yüzünüze yapıştırınki yanlardan kaçak olmasın.

FFP: Filtering Face Piece

 

#coronavirus #koronavirüs

RC Model Araba Rehberi

Herkese merhaba, en başından beri sıkı bir TeknoSeyir takipçisi olarak aranızda bulunuyorum. Teknolojiden sonraki en büyük hobim olan RC arabalar üzerine bir blog sahibiyim. Teknoseyir , uzun yıllar önce RC modeller üzerine bölümler hazırlamaktaydı fakat Can bey'in hobiyi bırakmasından sonra bu konu hakkında bir bilgi açığı olduğunu düşünüyorum. Kendi blogumda yayınladığım Model Araba Rehberi 'nde bu hobinin detaylarını anlatmıştım. Eğer aynı makaleyi burada paylaşmam bir sorun olmayacaksa bunu TS takipçileri ile de paylaşmak istedim. Umarım faydalı olur.

RC modelciliğe başlamak ve bu hobinin detaylarını öğrenmek isteyenler için oluşturduğumuz bu rehber sayesinde bu hobiden keyif almanız için bilinmesi gereken temel bilgileri sizlerle paylaşacağız. En temelden başlayacak ve yavaş yavaş detaylandıracağız. İşte değineceğimiz konular:

1. RC Araba Nedir?
2. Araba Çeşitleri
3. Markalar
4. Ekipmanlar
5. Yapılan Ayarlar
6. Kullanım Yerleri ve Etkinlikler
7. Nereden Başlanmalı?

RC Araba Nedir?

Eminim pek çoğumuz geçmişte bir şekilde uzaktan kumandalı araba kullanmışızdır. Belki çocukken alınan Nikko marka bir oyuncak ile belki de arabaya kabloyla bağlı olan arabalar ile... RC modelcilik dendiğinde aslında mantık aynı olsa da işler biraz derinleşmeye başlıyor.

RC yani Radio Control , radyo dalgaları ile kontrol etmek anlamına gelmektedir. Yakın geçmişimizde 27mhz kumandalar ile kontrol edilen arabalar, artık 2.4GHz kumandalar ile kontrol edilmektedir.

2.4GHz nedir ?

2.4GHz günümüzde en çok kullanılan frekans bandıdır. Hemen hemen tüm kablosuz iletişim cihazları , modemler , kumandalar hatta garaj kumandaları bile bu bant üzerinden iletişim kurar. Uzun mesafeler gidebilmesinin yanı sıra bant genişliğinin fazla olması sayesinde kanalların birbirine karışma ihtimali oldukça düşüktür. Modelciliğin eski zamanlarında radyodan aşina olduğumuz AM / FM bantları kullanılmaktaydı. Daha sonra da PCM ve 27mhz gibi frekansları gördük. Modelciliğin bu dönemlerinde, cihaz frekanslarının birbirine karışma ihtimali çok daha yüksekti. Bir kaç modelci yan yana araba kullanacağı zaman kumandalarında kullandıkları frekansı birbirlerine söyleyerek aynı frekansta kullanmamaya çalışırdı. 2.4GHz’in yayılmasıyla birlikte artık günümüzde RC kumandalarında da en çok kullanılan frekans haline gelmiştir. Alıcı ile kumanda arasında yapılan “Bind” işlemi sayesinde kumandamız sadece o alıcıyla konuşuyor. Bu sayede arabalarımızı uzun mesafelerde , başkalarının frekansıyla karışmadan hızlı bir şekilde kullanabiliyoruz.

RC Model Araba Nedir ?

Uzaktan kumanda ile kontrol edilebilen her araba aslında RC araba olarak sınıflandırılabilir. Fakat bizim bahsettiğimiz arabalar daha gelişmiş olanlarıdır. Örnek vermek gerekirse oyuncakçıdan alınan bir arabada tam gaz , tam fren , tam sağ ve tam sol vardır. Kullanmaya başladığınızda içgüdüsel olmadığını ve araba üzerinde hakimiyet kuramadığınızı fark edersiniz. Pek çok marka, insanların ilgisini çekmek için büyük kumandalar tasarlamış olsa da özünde kontrol edilmesi çok çok zor olan bir oyuncaktır. Benim bahsedeceğim model arabalar ise ara değerler ile aynı gerçek bir arabada olduğu gibi ne kadar gaz verirseniz o kadar hızlı giden ya da direksiyonu her açıda kontrol edebileceğiniz arabalardır.

Aileler genelde çocuklarına oyuncak arabalar alıp zaman geçirmesini ister. Benim gördüğüm kadarıyla çocukların bu hevesi bir kaç hafta ya da ay sürer ve sonra o araba bir kenara atılır. RC model araba kullanan biri kullandığı arabaya aynı gerçek bir araba gibi istediği şekilde yön verebilir. Bu durum insana daha büyük keyif verir ve arabayı daha iyi kullanmak için çabalar. El göz koordinasyonunun gelişmesi ile o arabayı kullanmak artık bir hobi haline gelir. İşte bu hobinin ilk keyif verici durumlarından biri budur.

Arabaların Genel Yapısı

Araba çeşitlerine sonraki yazıda detaylı değinecek olsam da genel yapıları birbirine benzerdir. Gerçek arabalara göre belli ölçüde (1/32 , 1/16 , 1/10 , 1/8 , 1/5 vs.)  küçültülen model arabalar üzerindeki alıcı, kumanda ile iletişim kurar. Bu alıcı, verdiğimiz komutları arabanın gerekli bölümlerine ileterek kontrol etmemizi sağlar. Kumandaya verdiğimiz sağa dönme komutu alıcıya iletilir ve ordan yön servosuna ulaşır (bkz. Servo Nedir?). Bu iletişim, kumanda ve arabada elektrik olduğu sürece kesintisiz şekilde devam eder. Saniyede binlerce kez veri alışverişi yapan alıcı yön servosunu sürekli istediğiniz konumda tutmak için ayarlar. Aynı durum gaz içinde aynıdır. Eğer araba elektrikli ise alıcı, kumandadaki gaz tetiğinin konumunu ESC’ye iletir, ESC ise bu komutu işleyerek elektrik motoruna gerekli akımı verir. Nitro ya da benzin motorlu arabalarda ise bu komut gaz servosuna gönderilir. Gaz servosu, gaz kelebeğini hareket ettirerek motora giden yakıt akışını değiştirir ve motorun devirlenmesini sağlar.

Bu arabaların doğru bir şekilde hareket etmesini sağlayan tek şey gaz ve yönlendirme değildir. Arabanın şasi geometrisi aynı gerçek bir arabada olduğu gibi sürüşe direkt olarak etki eder. Aktarılan gücün tekerleklere iletilmesi şaft, dişli ve kayışlarla yapılmaktadır. İletilen bu güç, önce diferansiyellere daha sonra şaftlara ve oradan da tekerleklere iletilir. Bu iletim sırasında oluşan güç sonrasında süspansiyonlar da işin içine dahil olmaya başlar. 

Araba Çeşitleri

RC model arabalar aynı gerçekte olduğu gibi farklı çeşitlerdedir. Nasıl günlük hayatta kullandığımız arabalar Binek, arazi ya da kamyon gibi sınıflara ayrılıyorsa ufak versiyonlarının da çeşitleri vardır. Bu türlerden hangisinin size daha uygun olduğunu seçmenize ilerleyen bölümlerde değineceğim. Bu bölümde model araba türlerini ve detaylarını biraz tanıyalım.

İlk olarak yapacağımız en temel ayrım elektrikli ya da yakıtlı olmasıdır. Genel şasi yapısı birbirine benzese de güç üretim türleriyle birbirinden ciddi derecede farklıdır.

Elektrikli Model Araba

Elektrikli araçlar gücünü bataryadan alır. Bu bataryalardan en yaygın olanları Ni-MH ve Lipo’dur. Günümüzde en çok Lipo bataryalar tercih edilmektedir çünkü , ufak boyutlarına rağmen ürettikleri yüksek güç sayesinde hem daha performanslıdır hem de daha uzun süren bir kullanım deneyimi sunar. Kullanılan aracın boyutuna ve türüne göre farklı boyutta ve farklı güç değerlerinde Lipo bataryalar kullanılmaktadır.

Elektrikli arabaların hepsinde temel mantık aynıdır. Bataryadan güç alan ESC (bkz. ESC Nedir?) , arabanın motorunu kontrol eden bir beyin gibi çalışır. Hemen hemen her ESC kendine özel program kartları sayesinde kolayca programlanabilir (bkz. ESC Programlama). Bu sayede motorun güç ve çalışma dinamikleri elektronik olarak ayarlanabilir. ESC aynı zamanda alıcıya da güç iletir. Böylece hem kumanda ile olan iletişim sağlanır hemde alıcı vasıtasıyla yön servosuna güç iletilir.

Sürüş hissiyatına değinecek olursak genel kanı elektrikli arabaların hem sürüş hem açısından olarak daha kolay olduğu yönündedir. Bu düşüncenin sebebi nitro motorların çok ayar istemesi düşüncesi yatmaktadır. Bu açıdan bakıldığında elektrikli arabalarında pek çok ayarı mevcuttur hatta şunu söyleyebilirim ki 1/10 onroad kategorisinde elektrikli arabalar daha hassas ayara ihtiyaç duyar.

Nitrolu Model Araba

Nitro yakıtlı model araçların temel güç kaynağı, %10 ile %40 arasında değişen nitro oranlı yakıtlardır. Farklı türlerdeki arabalar için farklı motorlar bulunsa da çalışma mantığı hepsinde benzerdir (bkz. Nitro Motor Nedir ve Nasıl Çalışır?). Nitro motorlu araçların çalışma mantığı gerçeğe daha yakındır. Yakıtın karbüratöre gitmesiyle hava ile birleşir ve yanma odasına iletilir , bu sayede motor gücü elde edilir. Elde edilen bu güç ,yürür aksama hemen iletilemeyeceği için araya debriyaj sistemi kullanılmaktadır. Motor devri arttıkça debriyaj içerisindeki yaylar açılarak kavrar ve araç ilerlemeye başlar. Nitro motorlu arabalar da alıcının , gaz ve yön servosunun çalışması için elektriğe ihtiyaç duyar. Bu güç ufak Lipo ya da Ni-MH bataryalar ile sağlanır.

Bazı mecralarda nitro motorlu arabaların zor olduğu ve başlangıç için uygun olmadığı konuşulmaktadır. Bunun nedeni genellikle nitro motorun çok ayar ve bakım istemesi olarak gösterilir. Bu konuda haklılık payı olsa da abartıldığı kadar büyük bir şey olmadığını da söylemem gerekiyor. Araba ister elektrikli olsun ister nitrolu doğru ekipman ve doğru bilgi ile herhangi bir zorluk çekilmeyecektir.

Elektrikli ve nitrolu ayrımını yaptığımıza göre sıradaki ayrım onroad ve offroad olacaktır. Her iki tür arabaların büyük çoğunluğunda elektrik ve nitro motorlu seçenekleri vardır. Bu nedenle birazdan bahsedeceğim türleri güç üretim türlerine göre değil şasi yapılarına göre anlatacağım.

Onroad Arabalar

Touring

Touring , onroad arabalar içinde en çok tercih edilen ve en çok sınıflara ayrılan kategoridir. Bu kategorideki arabalar pist ortamında yarışmak üzere tasarlanmıştır. Sürüş becerisi ve şasi ayarlarının oldukça önemli olduğu touring arabalar , kullanıcıyı sürüşe en çok dahil eden ve arabayı hissettiren türlerden biridir. Kendi içinde 1/10 nitro , 1/10 elektrikli modifiye , 1/10 elektrikli stok , 1/8 nitro ve 1/8 elektrikli olarak sınıflara ayrılır.

1/10 - 1/8 Nitro

Nitro onroad arabalar , belki de gerçek yarış otomobillerine en çok benzeyen türlerden biridir. Sadece iyi bir pilot olmanın yanında iyi bir mekaniker olmanızda gerekecektir. Şasi üzerinde , şasi geometrisi , motor ve aerodinamik ayarları yapabileceğiniz arabalardır. Bu sınıftaki arabaların genel yapısına bakacak olursak arabanın kalbini nitro motor oluşturmaktadır. Arabaların üzerinde ise iki adet servo bulunmaktadır. Bunlardan biri aracın direksiyonunu kontrol ederken diğeri motorun gaz kelebeğini kontrol etmektedir. Araçların üstünde duracağı tekerler ise alışagelmiş kauçuk lastikler değil süngerdir (foam). Bu arabalarda lastik seçimi yapılırken, ön lastikler arka lastiklere göre daha ufak olarak tercih edilmektedir.

1/10 ve 1/8 Nitro hakkında ki ortak noktalardan sonra ise şimdi farklarına bir göz atalım. Nitro yakıtlı 1/10 ve 1/8 arabalar arasında boyut haricinde farklar bulunmaktadır. Çünkü, 1/8 arabalar GT klasmanında ki arabalar gibi yol arabasına yakın değildirler. 1/10 ve 1/8 klasmanında ki bu arabaların sürüş tarzları ve kullanım şekilleri tamamen birbirinin tersi diyebiliriz. Araçlarda ki farklılığı anlamanız için şöyle örnek vereyim; Xray NT1 (1:10 Nitro Touring Şasi) ön ve arka diferansiyel olarak gear yani dişli tip denen diferansiyel kullanılırken Xray RX8 (1:8 Nitro Şasi)'in arkasına bakarsak diferansiyel yerine solid axle (Kilitli) sistem önde ise oneway kullandığını görebiliriz.  İki arabalarda kullanılan kep (kaporta) şekilleri de tamamen farklıdır. 1/10 arabalarda daha gerçekçi bir kep tasarımı var iken, 1/8 lerde ise Le mans araçlarını andıran fakat çok daha uç noktalarda kep tasarımı vardır. Ayrıca kep kuleleri direkt olarak arka lastiklere bastırma kuvveti uygulamaktadır. Bütün bunların sürüş dinamiğine etkisine değinecek olursak... 1/8 nitro araçlarda hızlandıkça yol tutuşu artar. Bu sayede viraja girerken bile gaz kesmeden devam edersiniz. Fakat yanlış bir frenlemede ise öndeki oneway diferansiyel yüzünden hemen spin atabilirsiniz. 1/10 nitrolarda ise daha gerçeğe yakın bir sürüş dinamiği vardır.

Kullanılabilir Arabalar: Xray NT1 - Serpent 748 - Mugen MTX6R - Xray RX8 - Serpent 988 - Infinity IF18

1/10 Elektrikli Modifiye - Stok

Lipo bataryalardan güç alan elektrikli onroad arabalar iki kategoriye ayrılsa da aslında şasiler aynıdır. Nitro arabalara göre daha hassas ayarlara ihtiyaç duyan bu araçlar, tek batarya ile yaklaşık 5-10 dk kullanım süresi sunar. Yarışlarda modifiye ve stok olmak üzere iki kategoriye ayrılırlar.

Modifiye sınıfında istenilen güçte elektronik ve dişli oranı kullanmak serbesttir.Bu nedenle daha hızlı motorlara ve daha yüksek güçte ESC'lere sahip olduğu için hızları oldukça yüksektir. Yarış ortamında hata yapılsa dahi turbo ve boost gibi elektronik takviyeler sayesinde öndeki araç ile arayı kapatmak daha kolaydır. Modifiye sınıfıyla ilgili bence yanlış düşünülen bir nokta da hızlı oldukları için kullanmanın zor olacağıdır. Her şeyde olduğu gibi bu hıza da alıştıktan sonra sürüşünde herhangi bir zorluk yoktur. Aksine büyük pistlerde yüksek hızda kullanması Stok'a göre daha heyecanlıdır (kişisel görüşüm bu yönde).

Stok sınıfında ise yarış organizasyonunun belirlediği marka , model ve güçteki elektronik kullanmak zorunludur. Ayrıca dişli oranlarının da aynı olma zorunluluğu vardır. Pistteki tüm araçların hızları eşit olduğu için pilotajın çok önemli olduğu bir kategoridir. Viraja girerken yapılacak bir hata öndeki araba ile aradaki farkın açılmasına neden olacak ve modifiye sınıfında olduğu gibi turbo ve boost gibi özelliklere sahip olmadığınız için yetişmesi oldukça zor olacaktır. Stok arabalar pilotajı geliştirmek için en iyi seçeneklerden biridir. Ufak ayarlamalarla şasiyi en iyi hale getirmeye çalışırken aynı zamanda virajlara mükemmel girmeye çalışarak pilotajınızı da geliştirmiş olursunuz.

Kullanılabilir Arabalar: Xray T4 - Yokomo BD8 - Mugen MTC1 - 3Racing Sakura Advance - Xpress XQ1 - Tamiya TRF419x

Drift

Boş zamanlarınızda Hızlı ve Öfkeli serisini baştan izleyenlerdenseniz sizin için bu yazıdaki en ilgi çekici kategori eminim bu olacaktır. Hayalinizdeki drift arabasını düşünün. Belki üzeri logolarla kaplı gri bir Silvia S15... Belki de kırmızı bir GT86... Bu arabaların gerçeğine sahip olmanız belki zor olsa da RC driftte çok kolay. İhtiyacınız olan tek şey drift için tasarlanmış olan bir şasi. Sonra üzerine istediğiniz kepi yapıp takabilir ve lastik yakabilirsiniz. Kepler genellikle detay üzerine tasarlanmıştır. Yani touringde olduğu gibi aerodinamik etki yerine görsellik ön plandadır.

RC drift sadece lastiklerin yol tutuşunu azaltarak yapılan bir şey değildir. Şasinin tüm geometrisi bu olaya uygun şekilde ayarlanmalı ve doğru bileşenlerle donatılmalıdır. Drift için en büyük ayrım AWD ya da RWD olmasıdır. Geçmişte AWD (4 çeker) şasiler oldukça popüler olsa da özellikle 2015-2016 yıllarından sonra tüm dünyada RWD (Arka itiş) drifte yönelim vardır. Bu nedenle pek çok büyük marka artık AWD şasi üretmemekte. TürkRC'de drift üzerine bir kaç tane rehber hazırladım. Bu rehberlere göz atarak daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Kullanılabilir Arabalar: MST RMX 2.0s - Yokomo YD2 - 3Racing Sakura D4 - Dlike DL500 - Fijon FJ9

GT

1/8 GT

Bu sınıf bence en kalender araba türlerinden biridir. Yol tutuşu az olsa da , asfalt kötü olsa da , şasi ayarı doğru olmasa da bir şekilde güzel gitmeyi başaran bir şasidir. Touring arabalarını Formula 1'e benzetmek gerekirse , bunlar gerçekteki GT arabaları gibidir. Daha yüksek bir şasi, daha büyük lastikler , daha az yol tutuşu gibi farkları vardır. Sürüş sırasında hata yapsanız dahi o hatayı düzeltmek touringe göre daha kolaydır.

Kullanılabilir Arabalar: Serpent Cobra GT 3.0 - Xray GTX8 - Mugen MGT7

Offroad Arabalar

Buggy

Toprak yolların hız canavarları gibidir Buggyler. Hemen hemen her zeminde hızlı gidebilen bu araçlar aslında rampalarla donatılmış toprak,halı ve çim zeminli pistler için idealdir. Bir buggy'nin en keyifli anı havada uçtuğu andır. Diğer offroad şasilere göre daha düşük ağırlık merkezi ve yüksek yol tutuşu sayesinde oldukça hızlıdırlar. Sürüş sırasında üç boyutlu düşünmek gerekir. Normal bir araba gibi pist üzerinde aracı kontrol etmek diğer araçlara benzese de rampadan atladıktan sonraki tepki diğerlerinden farklıdır. Rampaya giriş ve havadaki gaz - yön tepkileri aracın düşüş açısını değiştireceği için hata yapıldığı takdirde kaza ile sonuçlanabilir.

Kullanılabilir Arabalar:  1/8 Serpent Cobra SRX8 - 1/10 Serpent Spyder SRX2 - 1/8 Xray XB8 - 1/10 Xray XB2 - Losi 8IGHT - Yokomo YZ2 - YZ4

Truggy

Daha büyük tekerleklere ve daha yüksek sürüş yüksekliğine sahip olan truggy araçlar aslında buggylere çok benzer. Sürüş tarzları da oldukça benzeyen bu iki tür arasındaki en belirgin fark Truggylerin daha hantal olmasıdır. Fakat kişiden kişiye değişse de sürüşü daha kolay denebilir.

Crawler

Bir kaç yıldır oldukça populerleşen crawler araçlar, hızlı bir şekilde gelişmeye devam ediyor. RC arabalar içinde gerçekçiliğin ön planda olduğu bir kaç sınıf vardır. Bunlardan biri az önce değindiğim drift, diğeri ise crawlerdır. Belki de hayalinizdeki araba yere yakın , yasadışı modifiyeli bir GT-R R34 değil de engel tanımadan ilerleyebileceğiniz bir Land Rover D90 ya da kasayı tepeleme doldurabileceğiniz bir Toyota Hilux'dur...

Genellikle lexan ya da hard body (plastik) kepler kullanılır. Hard body keplerin güzel yani ise aynı gerçek bir arabada olduğu gibi işleyen boyama sürecidir. Lexanın aksine dıştan boyanan bu kepler, astar, boya ve cila katmanları ile boyanır. Ayrıca lexana göre daha ağır olduğu için sürüş sırasında arabanın verdiği tepkiler de gerçeğe daha yakındır. Scale Crawler olarak da adlandırılan bu araçlarda hız ya da hoplayıp zıplamak önemli değildir. İşin asıl keyifli noktası yavaş hızda , engelleri gerçek bir jip gibi geçmektir.

Kullanılabilir Arabalar: RC4WD Gelande 2 - MST CFXW - 3racing Crawler EX Real , Traxxas TRX4 - Axial SCX10II

Markalar

RC arabaların tarihine baktığımızda, şimdiye kadar üretilen ilk uzaktan kumandalı araba nitro motorlu bir Ferrari 250LM'idi. 1966 yılında Elettronica Giocattoli isimli bir İtalyan elektronik şirketi tarafından icat edildi. Bir yıl sonra, Leicester merkezli bir İngiliz şirketi olan Mardave tarafından ticari olarak üretilmeye başladı. Böylece RC arabalar git gide yaygınlaşmaya başladı. Bu süreçteki her markayı tek tek yazmak oldukça uzun süreceği için günümüzdeki en popüler markalardan bazılarını listeledim.

MCD Racing:

1994 yılında İstanbulda kurulan firma, tek yerli RC araba üreticisidir. Sadece 1/5 ölçeğinde arabalar üreten MCD, dünyanın ilk 4 çeker 1/5 ve ilk şaft aktarmalı 1/5 arabasını üretmiştir. Ayrıca geliştirdiği yenilikçi teknolojiler sayesinde sektöre yön veren bir marka olmuştur. Hem yarışlarda aldığı şampiyonluklar ile hem de kullanıcı memnuniyetine göre en iyi 1/5 üreticisi olduğunu söyleyebiliriz.

Tamiya:

Modelcilik üzerine bir şeyler aradığınızda mutlaka Tamiya markası ile karşılaşmışsınızdır. Yoshio Tamiya'nın serüveni 1948 yılında ahşap gemi modelleri ile başladı. 1950'lerin ortalarında, yabancı plastik modeller ithal edilmeye başlandı ve ahşap model satışları azaldı. Bu nedenle 1959'da plastik modeller üretmeye karar verdiler. Modelciliğin her alanında bulunan Tamiya, zamanla  gemi, tank, uçak ,araba ,motosiklet gibi statik modeller üretmeye başladı. Daha sonra RC modellere yönelen marka burada da büyük bir başarı göstererek ilerlemeye devam etti. Genelde gerçekçi tasarımlar üzerine yoğunlaşan markanın arabalarına baktığımızda yarış odaklı pek fazla model olduğunu göremiyoruz.

Xray: 

2000 yılında kurulan Xray'in geçmişi aslında daha da eskiye dayanıyor. Kurucusu olan Juraj Hudy, 1972 yılında slot araba üreterek bu işe adım atmış bir model araba tutkunudur. 70 ve 80'li yıllarda şasi geometrisi üzerine pek çok yeniliğe imza atan Hudy, edindiği bu tecrübe ile Xray'i kurdu. Yüksek teknoloji ve yüksek kalite ilkelerine bağlı olan marka, Touring EP -Nitro ve Buggy kategorilerinde dünya şampiyonluğunu elinde tutmakta.

Serpent:

1977-1979 yıllarında Serpent adını verdikleri ilk arabalarını üreten iki yarışçı (Pieter Bervoets ve Ron Ton) , EFRA 1/8 yarışını kazandıktan sonra 1980 yılında Berton BV markasını kurarak RC araba üretmeye başladılar. 1997 yılında Ronald Baar ve Micheal Salven'e satılan şirket sadece logo değişikliği yaparak yoluna devam etti. 2008 yılında iflas eden şirket VektorRC'ye satıldı ve bu sayede tekrar büyümeye başladı. 2009 itibariyle Serpent, beş Japon (JMRCA) ,sekiz ABD ( ROAR ) ulusal unvanı , üç Winternats ile birlikte toplam yedi dünya (IFMAR) ve otuz üç Avrupa (EFRA) yarışı kazandı.  Günümüzde 1/10 onroad - Offroad - 1/8 Onroad - Offroad kategorilerinde 30'dan fazla model ile kullanıcılarla buluşmaktadır. 2011 yılında VectorRC, Çin'de 2 yeni ortakla işbirliği yaptı ve Serpent Ltd Hong Kong'u yarattı ve Çin'e taşındı. Ayrıca camiada Xray'e rakip olarak görülen bir markadır.

Losi:

80'lerin başında dişli ve Tamiya için bazı ufak parçalar üreterek başlayan marka , daha sonra Yokomo ve Team Associated için geliştirme (hop-up) parçalar üretmiştir. Ayrıca Team Associated markasının RC10 ve RC10L gibi şasilerin tasarımında büyük rol almıştır. Team Losi , Yokomo ve Team Associated ile olan problemlerinden sonra sadece kendi markası üzerine yoğunlaşmaya karar vermiş ve bu yönde ilerlemiştir.

JRX2 ile başlayan üretim macerasının önündeki ilk engel para idi. Çeşitli kişi ve gruplardan toplanan paralar ve çekilen krediler sayesinde maddi güç sağlansa da gerekli makine gücüne de sahip değildiler. Bölgedeki dükkanlar bu sektör ile bir daha iş yapmak istemiyordu çünkü slot araba endüstrisinin çöküşüyle birlikte bu dükkanlara olan borçlar ödenememişti. En sonunda iki kişilik bir dükkan ile anlaşarak JRX2 üretimi başladı ve pek çok parça sadece bu araba için üretildi. Günümüzde şampiyonlukları ve kalitesiyle öne çıkan Team Losi sadece offroad şasi üretmektedir.

Yokomo

Tokyo merkezli Yokomo, Japonya'nın ilk rc araba üreticilerinden biridir ve aynı zamanda RTR arabaların da öncüsü olarak bilinir. Çocukluğundan beri modellere ilgisi olan Tomoaki "Tom" Yokobori tarafından 1965 yılında kurulan şirket, 1970 yılında Associated Electrics ( Team Associated) tarafından üretilen RC-1'i Japonya'ya ithal ettikten sonra işler git gide büyümeye başlamıştır. 1977'de Mini Racer RC-12 ile ilk defa kendi arabasını üretti ve sonraki yıllarda da pek çok şampiyonluğa imza attı. Hatta Yokomo tarafından üretilen ön çekişli YR-F2 şasisi , diğer RC'lerden hızlı olduğu için bazı yarış pistlerinde yasaklandı. 2003 yılına geldiğinde ise drift arabaları tasarlamaya başladılar. Drift şasilerinde de büyük bir başarı yakalayan marka, son yıllarda kendi drift şampiyonalarını organize ediyor.

Mugen Seiki

Japon merkezli Mugen Seiki , sınırsız makine işleri anlamına gelmektedir. Premium seviye rc model arabalar üreten firma 1990 yılında kurulmuştur. İlk ürettikleri araba 1992 yılında tamamlanan Stadium truck olmuştur. Daha sonra "Super Athlete" ismini verdikleri 1/8 Buggy sınıfına da girmişlerdir. Günümüzde onroad ve offroad sınıfında pek çok modelleri olsa da offroadda daha başarılı bir markadır.

3Racing

1995 yılında kurulan 3Racing, uygun fiyatlı model arabalar üzerine çalışan bir markadır. Touring , drift , buggy ve crawler şasileri olan markanın en büyük amacı fiyat/ performans dengesidir. Ürettiği tüm şasiler sınıfının en uygun fiyatlıları arasındadır. Fakat buna rağmen iyi bir performans göstermeleri nedeniyle ilgi görmektedir.

Xpress

1996 yılında Sun Sun Model Company tarafından kurulan Xpress, kurulduğu yıllarda Hong Kong'daki az sayıda model araba üreticisinden biriydi. Hem dünyada hem de yerel yarışlarda başarılar elde eden marka 1/10 ve 1/24 ölçek arabalar üretmekteydi. Fakat 2000 lerin başında dağılan markadan bir daha haber alınamamıştı ki 2015 yılında RCMart tarafından satın alındı ve tekrar şasi üretmeye başladı. İlk olarak M-Şasiden daha ufak olan K-Şasiyi yarattılar ve eski başarılarını yakalayabilmek için 1/10 Xpress XQ1'i piyasaya sürerek geçtiğimiz sene tekrar oyuna dahil oldular.

Team Associated

RC camiasının en köklü markalarından biri olan TA, 1965 yılından beri rc araba yarışlarında ön saflarda yer aldı. Roger Curtis ve Lee Yurada tarafından kurulan marka slot araba üretimi ile işe başladı ve günümüzde 1/18 den 1/8'e kadar her ölçekte ve her sınıfta araba ile karşımıza çıkıyor. Slot arabalar o zamanlar Güney Kaliforniya'da oldukça popülerdi, bu nedenle Curtis ve Yurada, bir yan iş olarak araba yarışı pisti açmaya karar verdiler. Uçak parçalarını üretme konusundaki tecrübeleri, kısa bir süre sonra, arabanın yedek parçalarını ve aksesuarlarını üretmeye yönlendirdi. Bu kadar başarılı bir girişim, Associated Electrics adını verdiği tam zamanlı bir iş haline dönüştü. 70'li yıllardan beri sahip olduğu yarış takımı sayesinde edindiği tecrübelerle şasilerini geliştirdi ve pek çok şampiyonluk kazandı. Günümüzde her ne kadar ön planda  olmasa da hala ürettiği arabalar ile kalitesiyle dikkat çeken bir markadır.

MST

Geçmişine dair detaylı bilgiye sahip olmasak da MST, adını drift şasileri ile duyurmuş bir markadır. Her kullanıcıya hitap etmek adına yaklaşık 10 farklı drift şasi tasarımları bulunmaktadır. Böylece her sürüş tarzına ve her bütçeye uygun bir ürün yelpazesi sunmayı başarmıştır. Son zamanlarda Scale Crawler kategorisine de adım atan MST, yine iyi bir başarı göstermiş ve yükselmeye devam etmektedir.

Axial

2005 yılında kurulan Axial , crawler ve rock racer tipi arabalar üreten ve dünya çapında oldukça yüksek satış adetlerine ulaşabilen bir markaydı. 2012 yılında Hobbico bünyesi altında çalışmalar sürdüren Axial, SCX10 ve Yeti gibi şasileri ile yıllarca ön planda oldu. Fakat 2018'in başlarında iflas bayrağının çekilmesiyle birlikte Horizon Hobby bünyesine geçen Axial, son zamanlarda oldukça durgun bir dönem geçiriyor.

Yapılan Ayarlar

"Bu yazı sadece ne tür ayarların yapıldığını anlatmaktadır. Nasıl ayarlanması gerektiğini ilerleyen zamanlarda paylaşacağız."

Yazımızın bu bölümüne kadar rc model arabaların ne olduğu , araba türlerini ve bazı markaları tanıdık. Bu bölümde ise bu arabalara ne gibi ayarlar yapıldığından bahsedeceğim. Bu arabalar, oyuncaktan farklı olarak pek çok ayara sahiptir. Bunlar doğru yapılmadığı taktirde araba doğru bir şekilde ilerlemeyecek ya da yeterli performans göstermeyecektir. Yapılan ayarları üç bölüme ayırmak gerekirse bunlar ; Nitro motor ayarları , elektronik ayarları ve şasi ayarları olarak sınıflandırılabilir. Prensip gerçek yarış otomobillerine benzediği için hassas ve doğru ayar yapmak çok önemlidir. Bu nedenle ayarları yapabilmek için bazı ekipmanlara ihtiyacımız var. İsterseniz önce bu ekipmanlara bir göz atalım.

Ayar Ekipmanları

Program Kartı: Elektrikli arabanın kalbi olan ESC aslında mini bir bilgisayar gibidir ve sürüşünüze göre programlanabilir. ESC Programlama isimli yazımızda tüm ayarlardan bahsetmiştik. ESC'yi doğru ayarlara getirmek sadece sürüşü istediğiniz seviyeye getirmez ayrıca elektronik bileşenlerin de yanlış çalışmasını engeller.

Alyan Takımı: Bir modelci için olmazsa olmaz denilebilecek ilk şey kesinlikle alyan takımıdır. İlk bakışta basit bir el aleti olarak karşımıza çıksa da çok önemli bir vidanın yanlış şekilde sıkılması daha sonra başımıza büyük dertler açabilir. Bu nedenle iyi bir alyan takımına sahip olmak işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.

Turnbuckle Anahtarı (Tuner): Şasi üzerindeki ayarlı pek çok bölüm turnbucklelar ile bağlıdır. Bu bölümleri ayarlamak için uygun turnbuckle anahtarına sahip olmak iyi olacaktır. Bu ayar pense ile yapılmaya kalktığında ayar bölümüne zarar verebilir. Araç üzerindeki kamber , toe , yön sistemi gibi ayarlar bu anahtar sayesinde ayarlanır.

Ayar İstasyonu(Setup Station): Aracın kamber, toe ve caster ayarlarını tam olarak doğru bir şekilde yapmak sadece ayar istasyonu ile mümkündür. Bu ayarlar yanlış yapıldığı taktirde aracımız düzgün bir performans gösteremeyeceği için mutlaka alınması gereken bir alet olarak sınıflandırılabilir.

Sürüş Yüksekliği Ölçer (Ride Heigh Gauge) ve Droop Ölçer (Droop Gauge): Sürüş yüksekliğini doğru ayarlamak yol tutuşu ve viraj performarsını ciddi ölçüde arttıracaktır. Droop ayarı ise şasinin yukarıya doğru ne kadar esneyeceğini ayarladığımız bir ayardır. Bu iki ayar aletinın de çantada bulunmasında fayda var.

Isı Ölçer: Nitro motorlu arabaların motor sıcaklıkları düzenli olarak kontrol edilmeli ve ona göre karbüratör ayarı yapılmalıdır. Bu nedenle kaliteli bir ısı ölçer olmazsa olmazdır.

Nitro Motor Ayarları

Nitro motorlu bir şaside kendine has bazı ayarlar vardır. Bunlar karbüratör , debriyaj ve vites ayarlarıdır. Nitro motor karbüratörlerinde yakıt/hava karışımının ayarlanması önemlidir. Karbüratör üzerinde iki adet vida mevcuttur. Bunlardan biri alt devirdeki karışımı ayarlarken diğeri ise orta ve üst devirleri ayarlar. Bu ayarlar doğru yapılmadığı taktirde motor, ya fakir çalışarak yüksek performans fakat yüksek ısı üretecek ya da zengin çalışacak ve yeterli performans gösteremeyecektir.

Debriyaj ya da kavrama ayarı aracın motordaki gücü doğru bir şekilde aktarma organlarına iletmeye yarar. Eğer debriyaj olmazsa bir anda iletilen güç nedeni ile motor dururdu. Bu motorlardaki debriyaj sistemi scooterlardakine çok benzer. Dönüş hızlandıkça kavramaya başlar. Optimum ayarı bulmak biraz alışkanlık ve deneme gerektirebilir.

Vites ayarı her ne kadar tam olarak motorla ilgisi olmasa da nitro motorlu arabalara özel denebilir. Genellikle 2 vitesli olan bu araçlar belli bir hızdan sonra bir üst vitese geçer. Bu değişimi kullanacağınız piste göre ayarlamak önemlidir. Vitesin geç atması yüzünden pistin uzun düzlüğünü olması gerekenden yavaş alabilirsiniz.

Elektronik Ayarları

Elektrikli bir RC araba ayarlarının çok büyük bir kısmı ESC üzerinden yapılır. Onroad ya da offroad farketmeksizin yapılan ayarlar benzerdir. Fakat onroad araçlarda bu ayarlar daha belirgin olduğu için şimdilik bunu referans alıyorum. ESC üzerinde pek çok ayar vardır. Bunları temel ayarlar ve detay ayarlar olarak kafamızda sınıflandırabiliriz. Temel ayarlar fren gücü, motor timingi (zamanlaması) , voltaj limiti gibi ayarlardır. Örneğin voltaj ayarı sayesinde bataryamızın voltajı belirlediğimiz limite ulaştığında güç kesilir ve bataryamızın aşırı tüketilmesi önlenir. Bu tür temel ayarlar başlangıçta mutlaka öğrenilmelidir.

"ESC programlamak için uygun program kartları kullanılır."

Araba üzerindeki hakimiyeti geliştirmek istediğimizde daha detaylı ayarlar karşımıza çıkar. Örneğin, sürüş frekansı sayesinde arabanın hızlanma dinamiğini değiştirebiliriz. Düşük yol tutuşu olan bir pistte daha yüksek bir frekans değeri kullanarak daha sağır bir sürüş elde ederken. Yol tutuşunun yüksek olduğu bir pistte frekansı düşürerek daha agresif bir gaz tepkisi elde edebiliriz.

Detay ayarlara diğer bir örnek ise boost ve turbo ayarlarıdır. Boost timing sayesinde istediğimiz devir aralığında motora giden zamanlamayı değiştirerek ara hızları güçlendirebiliriz. Mesela 7000 ile 22000 devir arasına eklenen 5 derece timing sayesinde daha yüksek bir viraj hızı elde edilebilir. Turbo ayarı da buna çok yakındır ama turbo sadece tam gaz verildiğinde devreye girer. Düzlükte hızlı olmak ama virajlarda da kontrollü olmak isteyenler için faydalı bir ayardır. Eğer sadece düzlükte hızlı olmak adına dişli ve timing değerleri arttırılırsa virajlarda gereğinden agresif bir araba elde etmiş oluruz. Fakat turbo sayesinde sadece düzlük hızını arttırmak mümkündür. Gaz tetiği en sona dayandıktan sonra ayarlanan turbo değeri kadar güç arttırılır ve motora iletilir. Gaz tetiğini biraz bıraktıktan sonra da kapanır ve araba eski hızına geri döner.

Yapılabilecek tüm elektronik ayarlarını tek tek yazmam bu rehberde çok fazla yer kaplayacağı için daha detaylı bilgi edinmek isteyenler ESC Programlama isimli konuya bakabilir.

Şasi Ayarları

Şasi ayarları bir RC model araba için en önemli şeylerden biridir. Arabanın doğru bir şekilde ilerlemesi yaklaşık 10 adet ayarın zemine ve pilota göre ayarlanmasına bağlıdır. Bu ayarlar elektrikli ya da nitro , onroad ya da offroad farketmeksizin çoğunda vardır. RC model arabaları oyuncaklardan ayıran önemli faktörlerden biride budur. Tamamen ayarlanabilir olan şasiler sayesinde adeta bir Formula 1 arabasına ya da dakar kamyonuna ayar yapan yarış ekipleri gibi , sizde RC arabanıza benzer ayarları yapabilirsiniz. Süspansiyonlar hızlı çalıştığında yağ ve yay sertliğini değiştirip, ağırlık transferi için downstop ayarı yapabilirsiniz. İşte bu hobinin masa başındaki kısmı da budur. Arabanızla 10 dakikalık bir sürüşün ardından sorunlar fark eder ve masa başında saatlerinizi harcayarak ayarladıktan sonra tekrar sürersiniz. Yaptığınız ayarlar sonucu daha da iyileşen sürüş, bu hobideki tarif edilemez mutluluklardan biridir. Bu ayarlar doğru bir şekilde yapılmadığında arabanın gerçek performansını görmek mümkün değildir.

Şasi ayarlarını tek tek anlatmaya kalksam her bir araba türü için yaklaşık 10 sayfa sürecektir. Bunlar için ileride ayrı rehberler hazırlayabiliriz fakat şu an sadece fikir vermesi açısından kısaca bahsedeceğim.

• Downstop: 

  Aracın yukarı aşağı ne kadar hareket edeceğinin ayarlandığı ayardır. Örnek vermek gerekirse frene basıldığında ağırlık öne doğru transfer edilir bu sırada aracın arkası yukarı doğru kalkar. Bu hareketi azaltmak için downstop vidaları kullanılır.

• Ride Height / Sürüş Yüksekliği: 

  Sürüş yüksekliği şasinin zeminden yüksekliğini belirler. Onroad araçlar yol tutuşunu arttırmak için oldukça düşük bir sürüş yüksekliğine sahipken. Offroad araçlar engelleri aşmak için çok daha yüksek bir sürüş yüksekliğine sahiptir.

• Track-width / Genişlik: 

  Bir araba ne kadar geniş olursa virajdaki yol tutuşu da o kadar artacaktır. Fakat gereğinden geniş olursa bu sefer de keskin virajları dönemeyecektir.

• Camber / Kamber: 

  Lastiğin yol ile temas ettiği açıya verilen isimdir. Pek çok kişi lastiklerin yola tam dik olduğunu düşünür. Aslında durum pek öyle değildir. Pek çok araçta yol tutuşunu arttırmak için kamber açısı arttırılır. Bu sayede viraja girildiğinde o açı düzelerek lastik yere tam olarak temas eder.

• Caster / Kaster: 

  Lastikteki kamber açısının direksiyonu çevirdikçe değişmesine kaster denir. Örneğin -2 derecelik bir kamber açısına sahip bir araba direksiyonu çevirdikçe içte kalan lastikteki kamber azalırken dıştaki kamber artar.

• Toe: 

  Ön ve ya arka lastiklerin birbirine göre olan açılarına verilen isimdir.

• Tweak: 

  Şasinin bükülmesine verilen isimdir. Eğer şasi olması gerektiği kadar düz değilse ve burkulmuşsa , viraj performansı düşecek ve yapılan ayarlara doğru tepki vermeyecektir.

• Roll Center / Yuvarlanma Merkezi: 

  Yuvarlanma merkezi ne kadar düşük olursa viraj içindeki yol tutuşu ve direksiyon tepkisi o kadar fazla olacaktır. Yüksek yuvarlanma merkezi ise sürüşü biraz daha kolaylaştırır. Fakat bu durum farklı araba türlerinde farklı sonuçlar verebilir.

• Anti-Roll Bar / Savrulma Önleyici: 

  Anti-roll bar isimli çubuklar aracın viraj stabilitesini arttırır. Örneğin araba sola doğru keskin bir dönüş yaptığında ağırlık sağa doğru yığılır. İşte bu sırada anti-roll bar devreye girerek sol salıncağı da havaya kaldırarak şasiyi dengeler.

Kullanım Yerleri ve Etkinlikler

RC model arabamızı sürmek için pek çok yer mevcuttur. Bu arabaları kullanım yeri illa pistler olmak zorunda olmasa da sürüş yapacağımız yeri kullandığımız araba türüne ve çevremize rahatsızlık vermeyecek şekilde seçmeliyiz. Bahsettiğim araba çeşitlerinden bazıları oldukça yavaş hızda ilerler. Bir crawler kullanıcısı için en iyi sürüş mekanı toprak yollar ve ormanlardır. Son zamanlar bazı crawler grupları kendi engebeli parkurlarını hazırlayarak etkinlikler düzenlemekte. Drift arabaları güzel kepleri ile pek çok kişinin ilgisini çekmektedir. Bu nedenle halka açık yerlerdeki boş alanlarda ya da otopark gibi yerlerde çevreye rahatsızlık vermeden sürüş yapılabilir. Drift, arabaların ordan oraya savrulduğu bir olay değildir. Belirli bir pistte , uygun virajlarda arabanın kontrol edildiği bir sürüştür. Bu nedenle kullanılmayan boş bir alana yapışkanlı bantlar ile pist çizip kullanmak kullanıcıya çok daha büyük bir keyif verir. Fakat bu pist çizilmeden önce izin alınması gerekiyorsa alınmalı ve ya insanlara engel olunmamalıdır.

Bu iki araba dışındakiler genellikle pist ortamında sürülmek için tasarlanmıştır. RC pistleri ya da uygun alanlar dışında kullanmak arabamıza zarar verebileceği gibi başkalarına da zarar verebilir.

1/10 ve 1/8 onroad araçlar tamamen pist odaklıdır Bu arabaları pist dışında kullanmak tehlikeli olabileceği gibi arabanın gerçek potansiyelini de yansıtmayacaktır. Ülkemizde bu arabaları kullanabileceğiniz bazı pistler vardır. Eğer bu pistlere ulaşım imkanınız yoksa kendi imkanlarınızla benzer alanlar yaratılabilir. Ülkemizde onroad için uygun pistler ; İzmir EFMOD , Bursa BUMOD , İstanbul Maltepe Pisti ve İstanbul RoofRaceway 'dir.

Offroad arabaların her yerde kullanılabileceğini düşünmek her ne kadar doğru olsa da unutulmaması gerekir ki buggy, truggy ve short course arabalar da gerçek performansını pistlerde gösterir. Pistte kullanılmadığı takdirde de mutlaka başkalarına ya da çevreye zarar vermeyecek bölgeler seçilmelidir. Ülkemizdeki bilinen offroad pistleri ; İstanbul Hezarfen , Ankara Trhobi ve Lüleburgaz RC pistidir.

Etkinlik ve Yarışlar

Ülkemizde pek çok model araba tutkunu var ve zaman zaman pek çok etkinlik düzenlenmekte. Her etkinliği takip edemesem de örnek verebileceğim bir kaç etkinlik var...

Eğer bir crawler tutkunuysanız mutlaka Facebook gruplarını takip etmenizi öneririm. Pek çok ilde düzenli olarak düzenlenen buluşmalar , crawler tutkunlarını bir araya getiriyor. Genellikle ormanda ya da bozuk arazide gerçekleşen buluşmalarda amaç keyifli bir arazi sürüşü gerçekleştirmek.

Buggy sahipleri ise Ankara , İstanbul ve Lüleburgaz'daki offroad pistlerindeki yarışlarda buluşuyor. Kupa ödüllü yarışlar genellikle bir kaç yarışlık şampiyonalar şeklinde yapılıyor. Yarışa katılmak için organizasyona kayıt yaptırmanız ve bir transponder sahibi olmanız yeterli. 1/5 kategorisindeki yarışlar genellikle HobbyRC tarafından Hezarfen ve Lüleburgaz pistlerinde gerçekleşiyor.

Ülkemizdeki en büyük yarış organizasyonu ise Türkiye Onroad Şampiyonası yani TORC'dur. 1/8 GP , 1/10 GP , 1/10EP araçların yarıştığı bu şampiyona senede 5 yarıştan oluşuyor. Yaklaşık 50 pilotun yarıştığı bu şampiyonaya girmek ve yarışmak için torc.teamdark.org adresinden bilgi alabilirsiniz.

Türkiye'deki en büyük Touring ekiplerinden biri olan Maltepe Tayfası'nın girişimi ile hayata geçirilen Raceroof RC Pisti , şu an için İstanbul'daki tek kapalı rc pisti olarak faaliyet gösteriyor. Ayrıca kendine ait şampiyonası ile yarış heyecanı dur durak bilmeden devam ediyor. Raceroof Yarış Pisti Detayları

İzmir EFMOD

Ülkemizdeki en kaliteli pist olan EFMOD , 2015 yılında Avrupa şampiyonasına ev sahipliği yapmıştır. Keskin virajları ile pilotu ve arabayı oldukça zorlayan pistin asfaltı yarış için mükemmeldir. Türkiye Onroad Şampiyonası'nın (TORC) 2 yarışı bu pistte yapılmaktadır.

Bursa BUMOD

Bursa BUMOD pisti pek çok kişi tarafından doğa ile iç içe olduğu için daha çok sevilir. EFMOD'a göre daha geniş virajlara sahip olduğundan dolayı daha hızlı bir sürüş mümkündür. Türkiye Onroad Şampiyonası'nın (TORC) 3 yarışı bu pistte yapılmaktadır.

İstanbul Maltepe Pisti

Belediye tarafından yapılan Maltepe pisti , ülkemizdeki en bakımsız ve asfaltı en kötü pistlerinden biridir. Yer yer bozulan asfaltı nedeni ile diğer pistlerde yapılan şasi ayarlarını bu pistte tamamen değiştirmek gerekir. Yine de alışıldığında, büyüklüğü ve bol sayıdaki virajı ile hafta sonu buluşmaları için oldukça yeterlidir. Merkezi konumu sayesinde pek çok modelciyi bir araya getirmesiyle bilinir. Şunu da söylemem gerekir ki TürkRC'nin temelleri bu pistte atılmıştır. Bu nedenle en sevdiğim pist denebilir. Detaylar...

İstanbul Roof Raceway Halı Pisti

Maltepe pistinde toplanan model araba grupları olan Maltepe Tayfası ve Maltepe Racing gruplarının birlikte kurduğu kapalı halı pisttir. Yaklaşık 10 kişinin bir araya gelmesi ile kış günlerinde araba kullanmak ve atölye ortamına sahip olmak için gerçekleştirilen bir projedir. Çatı katına kurulu olan pist sadece elektrikli araçlar için uygundur. Detaylar...

Ankara TRHOBİ

2018 yılının yaz aylarında açılan TRHOBİ offroad pisti suni çim zemini ile offroad tutkunlarını ağırlıyor.

İstanbul Hezarfen

Her ne kadar onroad pisti de olsa asfaltının uygun olmaması nedeni ile şu an sadece 1/5 onroad araçların rahatça kullanılabildiği Hezarfen, offroad pisti ile daha cazip bir seçenek. Son zamanlarda suni çim ile kaplanan ve düzenlemeler yapılan pist offroad yarışları için sık sık kullanılmakta.

Lüleburgaz Pisti

Hem onroad hem offroad pistine sahip olan pist, ağırlıklı olarak offroad tutkunlarına hitap ediyor. Geniş ve toprak zeminli pist İstanbul'a yakın olması nedeniyle offroad buluşmaları için oldukça iyi bir seçenek.

Nereden Başlanmalı?

RC arabalar, ayarlar ve pistler hakkında temel bilgileri verdikten sonra asıl soruya geldik... Öncelikle bu bölümde şu arabayı alın gibi bir şey söylemem mümkün değil. Görüldüğü üzere karşımızda oldukça geniş bir yelpaze var. Fakat dikkat edilmesi ve öğrenilmesi gereken şeyler birbirine benzerdir. Bu yazıyı okuyorsanız henüz bir araba almadığınızı ya da yeni aldığınızı ve araştırma yaptığınızı varsayıyorum.

Hangi araba ?

İlk olarak yapılması gereken şey nasıl bir araba istediğinize karar vermektir. Eğer sadece tozu dumana katıp engelelerin üzerinden atlamak istiyorsanız buggy değil de monster truck ya da truggy bakmanız daha mantıklı olacaktır. Ya da asfalt pistte yüksek hızlı virajlarda başkalarıyla yarışmak istiyorsanız touring sınıfından bir araba bakmanız gerekmekte. Yani bu karar tamamen sizin zevkinize kalmış. Fakat şöyle bir şey söylemem gerekir ki, bu kararı vermeden önce mutlaka bu arabayı sürebileceğiniz yerleri araştırmak gerekir. Eğer çevrenizde istediğiniz arabayı sürebileceğiniz bir yer yoksa, o arabadan da keyif almak mümkün olmayacaktır. Şunu unutmamak gerekir ki yarış ve pist ortamı için tasarlanmış bir arabayı sokak arasında kullanmak hiç bir zevk vermeyecektir. Eğer çevrenizde rc pisti varsa ve touring ya da buggy gibi pist ortamı için tasarlanan bir araba almak istiyorsanız, öncelikle oraya giden insanlarla tanışmanızda fayda var. Nasıl bir araba ve hangi ekipmanları kullandıklarını görmeniz açısından bu, oldukça faydalı olacaktır. Böylece bundan sonra birlikte sürüş yapacağınız insanlarınkine benzer bir araba toplayarak birlikte sürüş yapabilirsiniz. Bu durum crawler , rally ya da drift olsa da fark etmez. Bir ekip halinde hareket etmek ve uyumlu olmak alınacak keyfide büyük oranda arttıracaktır. Ülkemizde şu an en çok kullanılan araba türleri 1/10 touring , 1/8 buggy , crawler ve drifttir.

Fiyatlar

Alınacak araba türüne karar verdikten sonra fiyat araştırması yapmaya başlanabilir. Fakat bu esnada genel olarak yapılan hata şudur. Yeni başlayan kişi, henüz bir şey bilmediğini ve basit bir model araba alarak bir şeyler öğrenmesi gerektiğini düşünür. Bu nedenle hem RC mağazalarında kolayca bulunabilen hem de RTR (sürüşe hazır) şekilde toplanmış arabalar göze daha çekici gelmeye başlar. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki piyasadaki, özellikle ülkemizdeki RTR arabaların çok büyük bir kısmı size bir şey öğretmeyeceği gibi bu hobiden de soğutabilir. Bu yazıda araba çeşitlerini anlatırken örnek gösterdiğim kit olarak satılan arabalar, sizin bu hobiden keyif almanız için tasarlanmış araçlardır. Doğru bir şekilde hazırlayıp , doğru bir şekilde ayarlandığında tam olarak olması gerektiği gibi gitmek için üretilmiştir. Pek çoğumuzun mağaza vitrinlerinde gördüğü RTR arabalar ne yazık ki bahsettiklerimin yanına bile yaklaşamamaktadır. Bu noktada karar tabi ki de size düşüyor. Net bir fiyat vermek pek mümkün olmasa da bu hobiye başlamak için gerekli olan bütçenin aşağı yukarı 500 dolar olduğunu söyleyebilirim. Tabi alınacak modele göre değişiklik gösterecektir.

Ayar Yapmak 

Arabayı aldığınızı varsayalım. Bu sefer de pek çok ayar, bakım ve tamir işleri karşımıza çıkmaya başlayacak. Gözlemlerime göre pek çok kişiyi korkutan bir kısımdır bu. Arabanın bir yerlerini söküp parça değiştirmek ya da sürüşü geliştirmek için ayar yapmak... Yeni başlayan kişiler genellikle satın aldığı mağazaya ya da bilen birine götürmeyi tercih eder. Fakat bunda da korkulacak bir durum yok. Eli tornavida tutan herkes arabanın parçalarını sökebilir ve tekrar doğru bir şekilde toplayabilir. Böylece arabayı daha iyi tanımış olur ve sürüşü geliştirmek için neler yapılması gerektiğini daha iyi bilirsiniz. Bu durumda en iyi yardımcınız tamirciler değil , birlikte sürüş yaptığınız insanlar olacaktır. Çünkü güzel bir hafta sonu buluşmasında kimse size toe açısını 2.5 derece yapman gerektiğini söyledi diye bundan bir karşılık beklemez. Hatta zamanla ayarlar ve tamiratlar hakkında konuşmalar devam ettikçe siz de aslında bu işlerin zor olmadığını fark edeceksiniz.

Aletler

Ayar demişken , ayar ve el aletleri de RC hobisinin olmazsa olmazıdır. Bu aletleri iki gruba ayırmak gerekirse olmazsa olmazlar ve daha sonra alınabilecekler olarak ikiye ayırabilirim. Olmazsa olmaz dediğimiz aletlerin başında alyan takımı , bijon/somun anahtarı , pense gibi temel el aletleri gelmektedir. Bu aletlerin arabamıza uygun olarak seçilmesi de önemlidir. Yanlış ya da kötü bir alet takımı ile çalışmak sürüş sırasında arabamızda sorun ya da parça kırımı yaşamamıza neden olabilir. Daha sonra alınabilecek aletler de ayar için gerekli olanlardır. Ayar istasyonu , downstop ve yükseklik ölçer ya da süspansiyon yağları belki ilk gün için acil olmayabilir ama daha sonradan edinilmesi gereken ekipmanlardır.

Sonuç

RC arabalar ile ilgili anlatacak daha çok şey olsa da özeti bu diyebilirim. Ne olursa olsun bu hobinin içinde olmak , etkinliklerde , buluşmalarda ve yarışlarda fikir alışverişi yapmak , çok hassas ayarlarla , mekanik sorunlarla uğraşmak çok büyük bir keyif. TürkRC olarak herkesin bu hobiyi tatmasını ve bundan keyif almasını istiyoruz. Ülkece ekonomik olarak zorluklar içerisinde olduğumuz şu günlerde maddi kaynaklarınızı boş şeylere değil de , daha keyifli ve daha uzun ömürlü ürünlere harcamanız için rehberlik ediyoruz. Umuyorum ki bu rehber başlangıç yapmak isteyenler için yeterli olmuştur. Eğer anlaşılmayan ya da atladığım noktalar varsa yorumlar kısmında bize ileterek sorabilirsiniz. Daha detaylı rehberler de yayınlayacağımız TürkRC'yi takip etmeyi unutmayın...