Ders: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
Konu: Analitik Bilanço Genel Bakış (Başlangıç Düzeyi)
Herkes net rezervi okuyor veya birisinde duyuyor. Peki bu Net Rezerv nasıl bulunuyor? M.B. Analitik bilançosundaki kalemleri hem açıklayalım hem de net rezervleri nasıl bakıldığını herkese anlatmış olalım. Ekonomik analiz yapmak istiyorsak Merkez Bankası Analitik Bilançosunu anlamamız gerekiyor.
Kısaltma Listesi
- YP: Yabancı Para
- MB: Merkez Bankası
- DİBS: Devlet İç Borçlanma Senetleri
- ZK: Zorunlu Karşılık - Bu para politikası aracı olarak kullanılabilir. İleride bunu hakkında yazı paylaşacağım.
- MBP: Merkez Bankası Parası
- APİ: Açık Piyasa İşlemleri
Analitik bilançonun aktifi “Dış Varlıklar”, “İç Varlıklar” ve “Değerleme Hesabı” olmak üzere üç ana kalemden oluşmaktadır
> Dış Varlıklar: Merkez Bankasının elinde bulundurduğu kaynaklardır. Dış varlıkların yaklaşık %98'i bizim BRÜT döviz rezervi gösterir.
-Altın, Yabancı para banknotları (kâğıt paraları), yabancı para depo ve menkul kıymetleri
> İç Varlıklar: MB'nin alacaklarını gösteriyor.
- Kimden? Hazine ve Bankalardan
- Neyi gösteriyor artış olduğunda? Para politikasında gevşeme olduğunu gösterir. Hazine Borçları, Hazine DİBS verip, MB'ndan borçlandığı anlamına gelir. Bunun yükselmesi MB para bastığını gösterir. (Analizin yapmıyoruz hemen bilançoya baktığınız da abooww demeyin biraz sakin onlara ilerde bahsedeceğiz)
> Değerleme Hesabı: Merkez Bankası kar veya zararını bu kalem gösteriyor.
Analitik bilançonun pasifi “Toplam Döviz Yükümlülükleri” ve “Merkez Bankası Parası” olmak üzere iki ana kalemden oluşmaktadır.
> Toplam Döviz Yükümlülükleri: MB'nın döviz cinsinden borçlarını gösteriyor. Yurt içi veya Yurt dışı olarak ayrılır. Merkez Bankasınının döviz borçlarının büyük kısmını nereden olduğuna bakmamız gerekiyor. Yurtiçine olan döviz borçları Hazine'nin tuttuğu döviz mevduatı ve ZK ile tutmak zorunda olduğu döviz hesabıdır.
> Dış Yükümlülükler: Merkez Bankasının dışarıdan aldığı borçları gösterir.
> İç Yükümlülükler: Bu kalem önemlidir ülkedeki döviz gösterir. Bunun artması demek ülke'de dolarizasyonun olduğunu gösterir ve kötü bir olaydır.
> Merkez Bankası Parası: TCMB'nin TL cinsinden toplam yükümlülüklerini gösterir. APİ Yapmak için yaptığı operasyonlardan ortaya çıkan TL borçlarıdır.
- MBP= Rezerv Para + Açık Piyasa İşlemleri + Kamu Mevduatı
> Rezerv Para: Bu MB'nın piyasalardaki TL olan yükümlülüğünü (MB'nın piyasaya olan borcunu) gösterir Emisyon, TCMB’nin bankacılık kesimine olan TL yükümlülüğü (TL zorunlu karşılıklar ve bankalar serbest mevduatı), fon hesapları ve banka dışı kesimin mevduatından oluşmakta ve piyasalara olan cari yükümlülüğü göstermektedir.
- Rezerv Para = Emisyon + Bankaların Mevduatı + Fon Hesapları + Banka Dışı Mevduat
> Emisyon: dolaşımdaki paradır. Tedavül'de banknot miktarını gösterir.
> Banka Mevduatı: Bankaların MB'da tuttuğu TL cinsinden paradır.
> Açık Piyasa İşlemleri (APİ): Merkez Bankası piyasaya likidite verdiğinde yani piyasadan alacaklı olduğunda bu kalem eksi, piyasadan fon emdiği zaman da yani piyasaya borçlu olduğunda artı yönde değişmektedir.
> Kamu Mevduatı: Kamunun MB'da tutuğu toplam mevduatı gösterir.
> Parasal Taban: Rezerv Para + APİ
MBP = Parasal Taban + Kamu Mevduatı
Analitik Bilanço bu kadar değil, alt kalemlerin hepsini yazmadım. Sadece bilanço kalemlerinin temel kavramlarını yazdım. İleri ki yazılar da daha da ayrıntılara gireceğim. Şimdilik bu kadarı yeter 😀
> Net Rezervler
A. Brüt Rezevler
B. Dış Yükümlülükler
C. İç Yükümlülükler
D. Swap
Net Rezerv = Brüt Rezervler - İç Yükümlülükler (A-C)
Swap Hariç Net Rezervler = Brüt Rezervler - İç Yükümlülükler - Swap (A-C-D)
> Döviz rezervi = (Dış varlıklar - Toplam döviz yükümlülükleri) / Günün döviz kuru.
-TCMB Analitik Bilanço: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/TCMB+Analitik+Bilanco/
--Swaplar Pozisyonlarına buradan bakabilirsiniz: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Odemeler+Dengesi+ve+Ilgili+Istatistikler (Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi )
---ZK: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Para+Politikasi/Zorunlu+Karsilik+Oranlari/
#HaftalıkBorsaDeğerlendirmesi
#HaftalıkFinansalOkuryazarlık
Hocam i stand alone gasper noe izle, yorumunu merak ediyorum +18dir ama.
Çok güzel anlatılmış bir film.
noomi rapace varsa izlenir zaten.
Birşey benim iyiliğim için ise bırak da ben karar vereyim.