Elektrikli Araç Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Elektrikli araçlar şu anda bildiğimiz içten yanmalı araçlara göre dikkat edilmesi gerekenlerin çok farklı olduğu bir pazar bu yüzden ben araştırmalarım sonrasında öğrendiğim ve nelere dikkat etmeliyiz elektrikli araçlarda neler önemlidir bunları yazmak istedim.
-
Büyük Batarya Değil Araç Verimliliği
Elektrikli araçlarda batarya değeri KW/h ile verilir ve örnek vermek gerekirse Tesla Model S 75D aracındaki 75 değeri aracı 75KW/h bataryaya sahip olduğunun işaretidir.
Şu an Tesla büyük bataryalarla ve uzun menzillerle adından söz ettiren bir firma ancak işin ilginç yanı piyasada ufak bir araştırma yapıldığında Tesla'nın 100 KW/h bataryasının sunduğu menzil değerini sadece 60 KW/h bataryası ile Opel Ampera-e modeli sunuyor. Peki bu nasıl oluyor derseniz de tamamen aracın verimliliği ile alakalı bir durum bu.
O yüzden büyük bataryaların büyülü albenisine kapılmadan önce araçların enerji tüketimine bakmak lazım. Aşağıdaki linkte en verimli elektrikli araçların sıralaması mevcut göz gezdirebilirsiniz:
https://www.fueleconomy.gov/feg/PowerSearch.doaction=noform&path=1&year1=1984&year2=2019&vtype=Electric
Elektrikli araçların anlık yakıt tüketimi hesaplaması da çok kolay şekilde yapılabilir. 100 KM'de 145 W/h tüketim gösteren bir araç ortalama olarak 14,5 KW/h bataryasını tüketir. Eğer ki siz 145KW/h bataryaya sahip bir araba kullanıyorsanız ortalalama olarak 1000KM menziliniz var demektir.
Yani içten yanmalı araçlarda baktığınız 6,7L gibi değerler elektrikli araçlarda yerini 145 W/h gibi değerlere bırakır.
Kısacası batarya boyutuna bakmadan önce aracın elektronik aksamının ve ısıtma sisteminin enerji verimliliğinin ne alemde olduğuna bakmak çok elzemdir. Şu an satışta olan Hyundai Ionic aracı sadece 30KW/h bataryası ile direk karşısındaki rakibi Nissan Leaf modelini 40KW/h bataryaya sahip olmasına rağmen menzil bakımından geçmektedir.
-
Olmazsa Olmaz Donanımlar
Başta da söyledim EV (Electric Vehicle) dünyası tamamen farklı telde bir dünya o yüzden satın alma aşamasına geldiğiniz zaman bir EV'de olması gerekenler de tamamen değişiklik gösteriyor içten yanmalı modellere göre ve bunlardan bahsetmezsem olmaz.
-
PreHeat
Bataryaların en ideal çalışma sıcaklığı 25 ile 55 derece arasındadır ve siz en iyi verimliliği ve dolayısıyla en uzun menzili bu sıcaklık değerleriyle alırsınız.
Firmalar da bunun farkındalar bu yüzden PreHeat özelliğini araçlarına çoğu entegre etmekte. Mesela BMW i3 modeli ile alakalı araştırmalarım sonucunda bu PreHeat'in garip şekilde opsiyon olduğunu öğrendim ki bu direk satın almaktan vazgeçmeme sebep olmuştu.
Peki bu soğuk havalar ne kadar etkiliyor ki bu PreHeat bu kadar önemli dediğinizi duyar gibiyim onu da açıklayayım -10 altındaki havalar direk bataryanızın %40 menzilinin kaybolması demek o yüzden Preheat çok önemli sadece de Heat yazıldığına bakmayın bu aynı zamanda kavurucu sıcaklarda soğutma işini de görüyor merak etmeyin.
-
Sürekli İnternete Bağlı Olma / App Zorunluluğu
EV'lerin olmazsa olmazlarından biri de sürekli internete bağlı olmalarının elzem olmasıdır. Bir üstte bahsettim PreHeat elzem bir özellik dedim ama bu siz aracı çalıştırdığınız zaman çalışır vaziyette beklemesi ile alakalı bir şey değildir.
Düzgün bir PreHeat işlemi siz aracın mobil uygulamasını açmanız ve PreHeat işlemine telefonunuzdan başlatmanız ile olur değişkenlik gösterse de 15 dakika içinde de bu ısıtma işlemi gerçekleşir bu yüzden EV'nin sürekli internete bağlı olması ve iyi bir Mobil Uygulamaya sahip olması elzemdir.
Sadece PreHeat için de değil sürekli güncellenen şarj noktalarının aracın navigasyon sisteminde görüntülenebilmesi ve gideceğiniz şarj istasyonunun müsait olup olmadığı gibi durumların kontrolü için de sürekli internete bağlı olunması bir ZORUNLULUKTUR.
-
Şarj Etme
Şarj etme konusundan bahsetmeden önce şunu söylemeliyim ki eğer ki oturduğunuz apartmanda veya müstakil evinizde Trifaze elektriğiniz varsa inanılmaz şanslı bir insansınız çünkü trifaze elektrik sayesinde aracınızı AC akımda 22KW/h ile şarj edebilirsiniz pek tabii ki araçta bunu destekliyorsa ki şu anda ülkemizde bulunan neredeyse bütün şarj istasyonlarının 22KW/h şarj hızına sahip olduğunu düşünürsek aldığınız aracın bunu desteklediğinden emin olmak çok önemli.
BMW i3 AC akımda maksimum 11KW/h hızı desteklemektedir.
Hyundai Kona ve Jaguar iPace AC akımda maksimum 7,5KW/h şarj hızını desteklemektedir.
Tüm Tesla'lar 22KW/h desteklemektedir.
Renault Zoe 22KW/h şarj hızını desteklemektedir. Ufak bir not olarak yazayım dedim 🙂
Peki biz gittik trifaze fiş yaptırdık ve 22KW şarj edebiliyoruz e nasıl olacak derseniz de NRG Kick diye bir ürün var onu aldığınız zaman üstündeki tuşlardan KW değerlerini seçebiliyoruz. 
Birde EV'lerde DC şarj da vardır ve bu açıkçası en makbuludur. 100KW bataryaya sahip Model S P100D aracı bile Tesla SuperCharger'ın 100KW şarj hızı sayesinde 1 saat 15 dakika gibi sürelerde 0'dan 100'e doldurabilir kendini.
BMW i3 50kW
Hyundai Ionic 50KW
Hyundai Kona 100KW
Tüm Tesla'lar 100KW
Gibi DC şarj hızlarını desteklemektedir ancak ülkemizde sadece 8 adet DC şarj istasyonunun olduğunu da unutmamak lazım bu yüzden bence elektrikli araç alırken Trifaze 22KW/h şarj hızının desteklendiğinden emin olmak iyi bir şey bence.
Hele hele yaşadığınız yerde Trifaze elektrik varsa acayip şanslısınız 100KW bataryayı bile standart 8 saat olan uyku süresinden çok daha kısa sürede 5,5 saatte doldurabilirsiniz demek bu.
Normal 220V ev elektriğinde ise çekebileceğiniz maksimum akım 3,7KW/h değerindedir kısacası 50KW bir bataryayı doldurmak 20 saate yakın sürmektedir çünkü son %20'lik dilim baya uzun sürer.
-
Klima Sistemleri
Normal bir elektrikli araçta ortalama olarak klima 3KW/h elektrik harcar ve bu az gibi görünebilir ama size kafadan 20-30KM bir menzile mal olur o yüzden bu kısmı çok uzatmayacağım koltuk ısıtma olması elektrikli araçlar için bence tercih edilmesi gereken bir donanımdır.
Koltuk ve direksiyon ısıtma aksamları ortalama olarak 0-7KW ile 1,2KW arasında enerji tüketirler kısacası candırlar 😀
-
Rejeneratif Fren Sistemi
Sonda söyleyeceğimiz uzatmadan başta söyleyeyim eğer ki bir elektrikli araçta Regen yoksa direk almayın.
Regen en önemli şeylerden biri EV dünyasında kısaca ankatmak gerekirse aracımız yürür bir haldeyken gaza basmağımız her durumda aracımızın harcadığı enerjinin bir kısmını geri kazanması olayına Regen denir.
Mesela bir yokuşu çıktınız ve bataryanızın %10 kısmını kaybettiniz aynı yokuşu gaza basmayarak indiğiniz zaman aracınız Regen yapar ve kaybettiğiniz enerjinin en kötü ihtimalle %50'sini geri kazanırsınız yani %5 bataryanızı doldurmuş olursunuz. Yokuşlarda regen sizi durdurmasa da az da molsa motor freni gibi bir his yaptığı için şehir içinde sadece gaz pedalını kullanarak aracınızı sürmenize olanak sağlar. Bunu yazıyla anlatmak çok zor o yüzden aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
Benim yazacakları bunlardı sağolun okuduğunuz için 🙂
Genellikle Lithium-Polimer kullanılıyor.