Levent Pekcan’ın keyifli hali on numara; hep böyle olsun.

E-Kitap konusu üzerinde durulması gereken bir husus; yıllardır Amazon Kindle’dan başlayarak Kobo ve Nook üzerinden onlarca kitap okudum. Halen Kobo Auro One ve Kindle Voyage kullanıyorum; ikisinden de çok memnunum; ayrı bir dünya e-ink cihazlar ve artık metin okumak için bunlar şart. Tablet üzerinden okumak da güzel ama gözü yorması, pil ömrü ve taşınırlık bakımından e-ink cihazların arkasında kalıyor. Tabletin öne çıktığı okuma alanı pdf orijinli magazine ya da bilimsel makale benzeri içerikler. Burada tabletin büyük boyutu, işlem gücü ve renkli ekranı öne çıkıyor.

Dolayısıyla, bu alana ilgi duyan arkadaşlar şunun kararını verecek: Hangi tür içeriği dah açok kullanıyorsunuz? Ağırlıklı olarak metin içerikli roman, öykü vb. okuyorsanız e-ink cihazlar doğru seçim; D&R’da satılan Kobo cihazları tavsiye ederim; pişman olmazsınız, Türkçe içerik açısından da gün geçtikçe zenginleşiyor. Yok eğer Türkçe ya da İngilizce dergi magazin çok okuyorsanız, bu takdirde tabletlere yönelin; hemen hepsi işinizi görecektir. Yıllar önce aldığım Galaxy Tab S’i, XDA üzerinden Lineage OS kurarak büyük bir keyifle kullanmaya devam ediyorum.

E-Ink cihazların arka kısmında ekranı aydınlatmak için kullanıcıın yüzüne doğru yansıyan bir ışık yoktur; e-ink ışıklandırmalı ekranları ise kabaca ekranın üst bölümünden alt bölümüne floresan koymak gibi düşünebilirsiniz. Kullanıcının gözüne gelen bir ışık olmadığı için normal kitap arasında (kokusu dışında :)) bir fark yoktur, gözünüz yorulmadan saatlerce kitap okuyabilirsiniz. Tablet, monitör gibi genellikle LCD tabanlı ekranlarda ise arkadan gelen ve kullanıcının gözüne gelen ışık insanı rahatsız eder ve yukarıdakinin aksine uzun süreli okumalarda rahatsızlık yaratır.

Burada hazır konu açılmışken içerik açısından biraz daha teknik detaya girelim. Bu alanı popüler hale getiren Amazon’dur; Kindle isimli cihazını yıllar içerisinde çok güzel bir hale getirerek bu alandaki tartışmayı sona erdirmiştir. Mobi formatı üzerine kurulu azw uzantılı, drm yani kopya korumalı kendi e-kitap formatını kullanır; bu cihaz resmi yollardan Türkiye’de satılmaz ve Türkçe ara yüzü yoktur ama piyasada rahatça bulup satın alabilirsiniz, Türkçe karakter içerern mobi formatındaki kitapları çok rahat açıp okuyabilirsiniz, sizi yormaz.

Bunun karşısında ise epub formatı üzerine kurulu Kobo, Nook, Sony ve bilimum cihazlar vardır. Mobi -- Epub tartışması eski dönem Beta -- Vhs gibidir; son kullanıcı için önemi yoktur çünkü her iki formatın drm -- kopya koruması çok rahat kırılmakta ve içerik kolayca kopyalanıp diğer formata çevrilebilmektedir. (Korsana hayır; kullanmayın, kullandırmayın) Türkiye’de yakın zaman önce satışa sunulan Calibro marka cihazlar ise kendi drm’li e-kitap formatını kullanıyor; bir kaç öy öncesi itibariyle kimse uğraşıp kırmaya çalışmamıştı, sonra ne oldu bilmiyorum.

Türkiye’de e-kitap fiyatları malesef henüz arzu edilen seviyelere düşmemiştir. Bunun başlıca nedeni yayınevlerinin muhafazakar yaklaşımıdır; böyle olduğu için Türkçe e-kitaplar çeşitli Facebook gruplarında, Bittorent -- Resilio bazlı paylaşım ortamlarında sebil gibi dağıtılmakta ve paylaşılmaktadır. (Korsana hayır!)

Son olarak, bilgisayarınızda kendi e-kitap kütüphanenizi oluşturmak ve takip etmek istiyorsanız, Calibre isimli ücretsiz programı bulun, indirin ve kullanmaya başlayın derim.

E-Kitap dünyası derya deniz; e-ink cihazlarda yeterli performans ve çözünürlüğe ulaşıldı, bir sonraki gelişme renkli e-ink cihazlar olacak. Onun da çıktıktan sonra belirli bir kaliteye ulaşması en az üç jenerasyon sürecektir Kobo Auro One ise özellikle gözü daha az yorması bakımından mavi ışık filtresi ve rakiplerine göre daha büyük ekranı ile öne çıkıyor; fiyatı muadillerine göre yüksek ama alırsanız pişman olmazsınız; Pocket entegrasyonu ise tadından yenmez 🙂