#bilim #bilimseyir #akış #gündemdışı
GEÇMİŞ, ŞU AN VE GELECEK ARASINDAKİ FARK İNATÇI BİR İLLÜZYONDAN
İBARETTİR...
ALBERT EINSTEIN
Son.
Her şeyin başlangıç anı olabilir mi?
Zorunlu olarak zaman nedir sorusuyla başlamamız gerekiyor.
Zaman, uzaysal boyutu olmayan bir süreklilik, "gözlenen" ve "gözlemci"ye göre ölçülebilir göreli bir kavram, aslında bir bakıma biz insanlar için "şu an var olma"nın gerekliliği de diyebiliriz.
36 yaşındayım. Sürekli olarak geçmişe dönüşen şimdim ile geleceğimi şekillendiriyorum. Geçmişi hatırlıyorum. Şimdimi biliyorum. Geleceği tahmin edebiliyorum. Geleceğim geçmişimden sorumlu olabilir mi?
Zamanı algılıyor olmakla beraber, uzay-zaman kavramına aşina değiliz, bu kelime ikilisi akıllarımızda bir çağrışıma sebep olmuyor. Halbuki aslında yaşamımızı kurduğumuz bu dünya, evren, kısacası hayallerimizden gerçeklerimize her şeyi kapsayan bir "yapı", evrenin örgüsü kısacası. Ya da matematiksel bir model. Gözlemlediğimiz, algıladığımız, bildiğimiz, 3 boyutlu evren yapısı ile hissettiğimiz zamanın da dahil olduğu 4 boyutlu model uzay-zaman.
Yapı, örgü, gerili bir çarşaf gibi düşünülebilir. Üzerinde bir cismin olması o çarşafın aşağıya doğru boy vermesini sağlar. Ama çarşaf üstünde ilerleyen bir karınca için ilerleyiş yolu hala düzdür. Evrenin yapısı da buna benzer. Maddenin varlığının uzay zaman geometrisini değiştirir, ve bu bükülmüş geometri yer çekimi olarak tanımlanır. Karınca için bir şey değişmez. Düz yoluna devam eder, sadece yolu biraz uzamıştır ya da çarşaf aynı çarşaftır ama cismin yanından geçerken harcadığı süre uzamıştır. Dünyanın kütle çekiminden uzay-zamanın bükülmesine uyarlanmış koordinat sistemini temsilen bir çizim yer alıyor yanda, uzay-zaman bükülmesinin iki boyutlu çizimi, ama aslen bükülen bir uzay yok. Kütleçekim, yer çekimi, arttıkça zaman yavaşlıyor, ya da koordinat sistemi uzuyor.
Gerçek mi bu? Ya da bir önemi mi var mı?
Astronotlar, kütle çekiminden daha az etkilendiği için bizden daha farklı bir zamanda yaşıyorlar diyebiliriz, veya geleceğe biz dünya üzerindekilerden önce vardıklarını söyleyebiliriz. Ya da dünyanın çekirdeğinin dünyanın yüzeyinden 2,5 yaş genç olduğunu. "O kadar da değil be!" diyebilirsiniz ama yön bulmamızı sağlayan GPS uydularında bu işi matematiksel kodlarla düzeltilmemiş olsa haklısın derdim.
Konuya geri dönelim.
Son. Her şeyin başı olabilir mi?
Zamanın doğrusal olduğuna güveniriz. Kusursuz, muntazam şekilde sonsuza dek, her zaman, ve edebediyen ilerlediğini düşünürüz. Sonsuza dek. Ancak geçmiş, şu an ve gelecek arasındaki fark, Albert Einstein'ın da dediği gibi illüzyondan başka bir şey değildir. Dün, bugün ve yarın peş peşe gelmesi sadece birbirine bağlı olmasından kaynaklanan bir yanılsamadır.
Zorunlu olarak şu soruyu sormak gerekiyor:
Geçmiş geleceği şekillendirir. Peki gelecek geçmişi şekillendirir mi?
Yine fiziği devreye sokmamız gerekiyor cevap için. Zamanda yolculuk yapılabilir mi? Genel ve özel görelilik kuralları, zamanın hız ve gözlemci ile alakalı bir kavram olduğunu söyler. Işık hızı ise bizim evren dokumuzda bilinen son hız, bir çeşit kısıtlayıcıdır. Cisim ışık hızına çıktığında, zaman kendisi için durur. Gözlemci olarak biz ise cismin ışık hızında hareket ettiğini görürüz. Yani aynı şartlar altında bir astronot daha yavaş yaşlanacaktır veya ışık hızına yakın seyreden 35 yaşında uzay gemisine binen bir astronot kendisine göre 6 sene sonra dünyaya döndüğünde ikizinin 45 yaşında kendini ise 41 yaşında olduğunu görecektir. Yani kısacası ışık hızına yakın gitmek uzay zamanda etkileşimleri azaltmakta ama nedenselliği bozacak türden bir etkileşime sebep olmadığı için bu zaman yolculuğu olarak adlandırılmaz; "zaman genişlemesi" tabirini kullanılması bu nedenledir. Yine de zamanın bir ilüzyon olduğunu görmenizi sağladığı için ikizini dünyada bırakan astronota teşekkür etmemiz gerekiyor.
Kısacası zamanda geriye gitmek için fizik kuralları gereği, ışıktan daha hızlı olmak gerekir. Bizim evren dokumuzda mümkün değil. Ama normalde bir fizikçi, matematiksel teoride var olabilecek, takyonlar adı altında, ışıktan hızlı hareket eden ve bu nedenle zamanda geriye giden parçacıkların var olduğunu daha doğrusu bu teoremin mümkün olabileceğini söyleyecektir. Takyonlar etkileşime girmediğimiz, gelecekten bir haber almadığımız sürece nedenselliği bozmayarak, fiziğin kurallarını ihlal etmezler, varlarsa da belki bu yüzden de saptanabilmiş değillerdir. Saptanmamış olmaları çevreyle etkileşimlerini saptayamayacak olmadığımız anlamına gelmez: rüzgarı ölçmeden basınç ya da sıcaklık farkından bir hava akımının olacağını bilmek gibi. Ama henüz saptanabilmiş bir takyon da mevcut değildir. Belki bunun nedeni gözlemci olduğumuz bu evren boyutu yerine takyonların yeni bir boyut açması da olabilir. Ya da evrenin yapısını düzlemsel genişletiyorlardır, zamanda düzleminde geriye gidişi gözlemci olarak farkedebilmekten uzağızdır?
İyi de zaman sonsuz bir düzlemse nereden geldik? Başlangıç olmadı mı?
Zaman bir yanılsama ise, evren zamandan bağımsız mı?
Evren nedir ve neresindeyiz? Her gece uzaya baktığımızda aslında geçmişi görürüz, bir-binmilyonlarca ışık yolu uzaktaki yıldızların merkezlerinde olan nükleer tepkimelerden oluşan fotonlar bize ulaşana kadar uzay-zamanda yolculuk yapmış ve sonunda gözümüze ulaşmışlardır. Gördüğümüz şu andır ama kaynak uzaklıklığa bağlı olarak geçmiştir. Aynı durum güneş için de geçerlidir. Işığın hızı yaklaşık 300.000km/saniye olduğunu, ve bizim yaşadığımız Dünya'nın da Güneş'den 150milyon km uzakta olduğunu hesap edersek, Güneş yüzeyinden ışığın bize ulaşması yaklaşık 8,3 dakika sürmektedir diyebiliriz. Güneş ansızın yok olsa bile durumu 8,3 dakika sonra fark edebileceğiz.
Uzayda hep geçmişi görmekteyiz ve görebildiğimiz en uzak galaksi ise z8_GND_5296 isimli bir galaksi. Evren'in kıyısından ışığın bize ulaşması uzun zaman aldığı için biz bu galaksiyi 13,1 milyar yıl önceki haliyle görüyoruz. Fakat evren genişlediği için dünyaya uzaklığı 30 milyar ışık yılı olarak hesaplanmaktadır. Galaksilerin yaşı ve uzaklığını hesaplamada kullanılan en bilindik yöntem, galaksinin renginin incelenmesidir. Size doğru yaklaşmakta olan bir ambulansın sizin yanınızdan geçip uzaklaştığında, her bir anında sesinin değiştiğini bilirsiniz. Hatta bu satırları okurken o ses aklınızda canlandı bile. Buna neden olan şey, ses dalgaları biz gözlemciye yaklaşırken üstüste binerek sıkışmaktadır ve tizleşmektedir. Bizden uzaklaşırken de genişleyerek boğuklaşmaktadır.
Aynısı ışık içinde geçerlidir. Işık bizden uzaklaşırken dalga boyu değişir ve kırmızıya kayar, bu kırmızıya kaymanın oranından bizden ne kadar uzakta olduğu ne hızla uzaklaşmakta olduğu saptanabilir. Yaklaşmakta olan bir galaksiye ait ışık da benzer şekilde maviye kayacaktır.
Galaksinin renkleri incelenerek Evrenin yaşının 13.5 milyar civarında olduğunu belirleyebiliyoruz, evrenin ve zamanın başlangıcı, kozmik arka alan radyasyonunun her yönde eşit bir şekilde dağıldığını ve mevcut seviyesini de saptadığımızdan aynı, yani olası bir ilk başlangıç anının olması durumuna, evrenin tek bir noktadan yayılması ile mümkün olduğu bilindik o ilk ana götürüyor bizi. Evrenin sürekli genişleyip genişlemeyeceği, ilk anın gerçekten varlığı yokluğuna ilişkin ise bir çok model üretilmiş durumda.
En bildiğimiz model BigBang modeli, Türkçe'ye yanlış çevrimi ile Büyük Patlama dediğimiz model. Zamanın başlangıcı ile bildiğimiz evrenin başlangıcını aynı kefeye koyan bir model olup, her şeyin atomdan daha küçük bir enerji topu halinde bulunduğu ve dışa doğru hızla genişlediği bir model. Tabiki modelde zamanın daha evveli yok, evren ve zaman aynı anda oluşuyor. Buna karşıt olan model sabit hal modeli olarak söyleyebileceğimiz, evrenin her zaman var olduğu, hiç yoktan zaman zaman madde ürettiği model olarak tanımlanabilir ama kozmik arka alan ışınımının tespiti ile Big Bang genişlemesi kanıtlandığından, sabit evren fikri günümüzde çoktan rafa kalkmış durumdadır.
Bu aralar en popüler modellerden biri ise de bir çok evrenin doğduğu fikridir. Buna göre evrenler ansızın birbirinin yanı sıra oluşmakta, hatta oluşan tüm evrenlerin kendi fizik yasaları farklı ışık hızları da mevcuttur. Hatta bir evrenin kendi içinde yeni bir evren filizlendirebilmesi ani bir faz değişikliği ile mümkün. Bu modellerin ortak noktası ise farkettiyseniz, bir "önceye" ihtiyaç duymaması, yani zamandan önce zaman nedir sorusunu ortadan kaldırmasıdır.
Kitaplarca anlatılacak fikirleri 5 satıra özetlemeye çalışıyoruz. Evrenin başı sonu var mı sorusuna bile cevap verecek modellerle konuyu özetliyoruz. Ama yine de sormakta olduğumuz soru ortada duruyor.
Son, her şeyin başı olabilir mi?
Soru bu şekilde çok saçma görünüyor olabilir. Fizik ile, saptanılan, tanımlayan modeller üzerinden son bir kez daha soralım aynı soruyu.
Zaman bir çeşit yanılsamadır. Geçmiş, geleceği şekillendirir. Peki gelecek geçmişi şekillendirir mi?
Fizik kanunları temel seviyede zamansal olarak geri dönüşlüdür, ama belirttiğimiz gibi, zamanın oku hep tek taraflı ve geleceğe doğru akmaktadır. Geçmişi hatırlarız ama geleceği hatırlamayız.
Örnek olarak bir yük olan elektronu ele alalım. Bunu sarstığımızda bir elektromanyetik dalgayı uzay-zamana yayacaktır. Gözlemci olarak ve belli bir mesafede durduğumuzda bu etkiden oluşan ışık dalgalarını gelecekte gözleriz. Fakat uzay-zamana yayılmış ışık dalgalarını geçmişte gözlemlemeyiz. Elektromanyetizmanın zaman simetrik olduğunu ve hatta genel görelilik kuramında da zaman simetrik olduğunu bildiğimiz halde, geleceğe gönderdiğimiz foton geleceğe hiç bir problem olmadan hareket ettiği halde, geçmişte bu elektromanyetik dalgaları görememenin bir sebebi olmalıdır.
Belki de nedeni, sürekli genişleyen evren modelinde gözlemci olarak dalgayı gözlemleyebileceğimiz uzay-zaman yapısının dışında kaldığımız içindir. Geleceğe giden dalga bizimle aynı uzay zamanda yer almakta ama geçmişe giden dalga, tek yönlü uzay-zaman ile çelişmemek için kendisine aynı uzay düzlemine bağlı geçmişe doğru yönelen başka bir zaman boyutu açmaktadır.
Fakat o halde onca oluşan bu elektromanyetik dalga, ki takyonlar gibi ışık hızını da aşmıyor, gözlemlemesek de, bu dalgalara ne oluyor?
Sürekli genişlemekte olan evren modelimizde zıt yönde ilerleyen bu dalgalar, evrenin yapısı büzüldükçe zamanla maviye kayıyor olabilirler. Maviye kaydıkça daha da enerji artışına sahip oluyorlar ve gittikçe daha da enerjileri artıyor. Bu durum ta ki sonsuz enerji seviyesine ulaşana kadar devam ediyor olabilir ve bu da yüksek/sonsuz enerji noktasının oluşmasına, oluşan sonsuz noktanın da yeniden patlamasına yol açıyor olabilir.
Son durum mu başlangıç mı? Gerisini hayal gücünüze bırakıyorum.
Sonlu bir geçmişin var olduğu ama fakat ilk anın olmadığı bir akıbet.
ya da, ilk anın sürekli tekrarlandığı geçmiş ve şimdi ve geleceğin iç içe geçtiği bir an.
Evrenin kendisi bir ilüzyon olabilir.
Onur Kenan U. (Ocak 2018)
iki oyun da steam'de varmış.. ama tabi tek tıklama ile anında elinizin altında şeklinde değil, bu alıştığımız kısmının olmaması sinir bozucu 🙂
ilginç olan da bu aslında..
hiçbirimiz normal müzik arşivlerimizi geri planda bırakmayı düşünmüyorduk.. şimdi ise hepimizin spotify/apple music hesapları var.. hiçbirimiz dvd arşivlerimizi geri planda bırakmayı düşünmüyorduk, şimdi hepimizi netflix üyesiyiz..
eninde sonunda oyun işi de böyle olacak ve bu üyelik sistemini en erken en kullanışlı (apple tarzı) şekilde oturtan kazanacak..
bugün olmasa da yarın apple arcade üyesiyim orası da kesin, anlaşıldı.
#akış #Apple #AppleArcade @ugury
Hayır, bu kadar kesin konuşulamaz. Müzik işi farklı, diğerleri farklı. Müzik işi güzel oldu, Spotify ve Apple Music'te neredeyse aradığın her müziği buluyorsun. Ancak diziler ve filmler öyle değil. Netflix'e üyeysen, oradaki içerikle sınırlısın. Spotify'ın aksine, tüketmek istediğin içeriği değil, platformda olan içeriği tüketiyorsun. Ki Netflix bölge bölge birçok içeriği eksik. Örnek verirsem, benim amazon'da izlediğim dizi var, Youtube'da var, Hulu'da var, HBO'da var, Netflix'te var, Disney+ gelecek kesin onda da olacak. E ben nasıl kotaracağım bu işi? Hepsine nasıl üye olacağım? Para yeter mi? Çok zengin biri olsam neyse diyeceğim de e diğer platformlar Türkiye'ye kapalı? VPN'le girsem Türkçe altyazı yok? Sırf bu sebeplerle zaten son aylarda korsan içerik kullanımı tam tersine ARTTI. Çünkü çok platform var, eskiden insanlar açıyordu TV'den izliyordu. Tamam istediğin an izleyemiyordun ama istediğin şeyi izleyebiliyordun. Şimdi istediğin şeyi izlemek için 10 farklı yere üye olman gerekiyor. Her birine 10/15 dolar derken, eskiden TV'de bedava olan içerikler için şimdi her ay para ödemek durumundasın. Gündem'de de konuşuldu, bu sebeplerle korsan kullanımı her geçen yıl azalırken şimdi tekrar artmaya başladı. İnsanlar usandı. Elbette arada bikaç kişi "ya bana bir platform olsa yeter orada olanları izlerim olmayanları da umursamam" diyebilir ama bunlar kaç kişi? Korsan kullanımına bakarsak böyle diyenlerin sayısı az. Oyun konusu da aynı. Platformlar çoğalıyor, herkes stream'e geçecek, oynamak istediğin oyunları oynamak için hepsine üye olman gerekecek. İnsanlar da bir yerde isyan edecek. Bu iş iyi bir yere doğru gitmiyor. Aynı Spotify/Apple Music'te olduğu gibi istenen içerik istenen platformdan tüketilemediği sürece, arşiv de korsan da artmaya devam edecek
@protego ilginç ve sert bir bakış açısı. korsan kullanımın artması, içerik sayısı ile ilgili bir yaklaşımda bulunmamıştım ben.. işin konforundan bahsetmiştim aslında..
takıldığınız nokta ile bu işin yayılmasını sağlayacak kısım farklı uçlarda.. kolaylık ve konfor nedeniyle bu servisler yayılıyor, içeriğin fazla olması ve ulaşılabilirliği de bu kolaylık ve konfor altında değerlendirilebilir kısacası.. aynı içeriği steamde de bulabildiğimi, ama bu içeriğe appletv'de hazır anında ulaşılabilir olmasının mutluluğundan, konforundan bahsediyorum işte, bu kısım bu hizmetlerin yaygınlaşmasını sağlayacak.. yoksa bu oyunu korsan olarak da elde edebilirsiniz uğraşıp..
sonsuz sayılabilecek 30 milyon şarkı yüzünden üye değilim applemusic'e ben, anında erişebildiğim için üyeyim. yoksa 20 adet albümle de yaşardım ama bu kolaylık işi varken bunu tercih ediyorum.
işin garip gelecek kısmı, geçen haftalarda netflix üyeliğimi iptal ettirdim ben de.. korsan kullanım ile alakalı değil ama; netflix orjinal ürünlerin kalitesi azaldı diye.. takip ettiğim dizilerin yeni sezonları gelince yeniden üye olacağım; bu süre zarfında diğer içerik sağlayıcılarına bakıyorum. rekabetin olması beni korsana itmiyor, tam tersi müthiş bir seçim şansı sunuyor bana.
korsan kullanımın artması, gerçekten arttıysa her yönüyle değerlendirilmeli, belki işin peşine düşen kolluk kuvveti azdır, belki korsan ulaşma yolları yine kolaylaşmıştır gibi etkenler de var.. hepsine üye olmak zorunda olmadığınız gibi bu tarz bir üyelik de saçma olur. ama ne insanları isyan ettirecek, insanları korsana itecek bir durumu kestiremiyorum ufukta..
@onurkenan Gündemi dinleyin bence, en azından bu kısmı, sırf bu sebeple korsan kullanımın arttığı araştırılarak bulunmuş, sorduğunuz soruların cevapları da verilmiş. Biz, Türkiye'de olduğumuz için çok farketmiyoruz. Ancak Amerika ve Avrupa için durum farklı, Netflix var, Hulu, Amazon, Cw, HBO, CBS, Starz, Showtime, Youtube, Apple ve daha aklıma gelmeyen servisler var. Disney+ da yolda. Bu rekabet değil. Çünkü her servisin dizileri kendine özel. Kimse bunlardan birini seçip diğerlerini unutmuyor. Örnek vereyim, sen Game of Thrones izlemek istiyorsun. Netflix'in var ama dizi HBO'da. Netflix'te de takip ettiğin diziler var. Ne yapacaksın? İkisine de üye olacaksın. Sonra başka bir dizi içim başka bir servise... Bu iş böylr yuvarlanarak gidiyor. Bak mesela şu linkteki yazıma, dizi önerisi yapmışım, her biri farklı platformda yanlarında yazıyor. Ne yapacaksın? Şahsen ben bir platforma tıkılıp diğerlerini unutmakla yetinmek istemem. Hepsine de para vermek istemiyorum o kadar zengin değilim. Ne yaparım bu durumda? Cevap belli ki zaten araştırma da bu cevabı vermiş. Anında erişim diyorsun, işte sorun orda, anında erişemiyorsun istediğin şeylere. Anında erişmek istersen hepsine abone olmalısın. Ki torrent anında erişmek bakımından 10 servise abone olmaktan daha pratik https://teknoseyir.com/blog/2018-ve-2019da-cikan-diziler
@protego konuya yaklaşımınızdan yaşı genç bir birey olduğunuzu tahmin ediyorum. hala "işin konforu" kısmını henüz anlamlandıramıyorsunuz. tamamen hepsine, tüm ürünlere ulaşmak ve tüketmek şu an içinde bulunduğunuz yaklaşım..
sizin bu isteğinize ya da çabanıza söz söyleyecek değilim, ama bahsettiğim konu bu değil hala.. sistemlerin/hizmetlerin tek tık ile büyük ekrana gelmesinin kolaylığı. aracısız, ara uğraşsız..
bahsettiğim şuydu: overland, oyunu çok sevdim, apple arcade üyelik sisteminde.. apple arcade'e üye olmaya devam etmeli etmemeli miyim karar veremiyorum.. keşke oyunu satın alabilseydim (appstoredan). aa oyun steam'da varmış.. steam'de mi varmış?? alacak mıyım, sanmıyorum.. (bu sırada aslında cihazda steamlink bile var ama yine de burun kıvırmaktayım duruma..)
işte bu olan biten sonrasında, apple arcade ve benzeri abonelik sistemlerinin, ilerleyen zaman içinde kütüphane içeriklerinin de artırması ile de, seve seve üye olacağımızı ifade ediyorum..
dvd'de de yaptık bunu.. hepimizin büyük arşivleri vardı, şimdi kutularda, çünkü artık anlık ulaşabiliyoruz..
konu en fazla içeriğe sahip olmak ya da içeriklerin servis sağlayıcıları arasında bölünmesi nedeniyle ne seçeceğini bilememek, seçemeyince de gerekenden fazla para vermek ya da korsan içeriğe yönelmek değil..
ayrıca iptv diye yeni bir ağ türü var, içerik miktarını düşününce neredeyse ücretsiz gibi bir şey oluyor anladığım durumdan.. kişisel olarak hiç ama hiç ilgilenmiyorum. çünkü ne bir ayar yapmak istiyorum ne de arayüzü saçma sistemlerden dünyanın içeriğine ulaşmak istiyorum.. algoritmalar ile benim zevklerime uygun listelenmiş içerik zaten önüme seriliyor, zaten ödemeyi bu konfor alanı için yapıyorum ben.. yayınım ne reklamla bölünüyor, ne donuyor, ne de parça parça izlemek zorunda kalıyorum..
sizin dertlerinize çare olacak şey muhtemelen piyasaya yeni girecek disney ya da apple tv ile gelecek evlere, kısa zamanda.. disney, hulu ve fox ile beraber satış yapacak, toplu bir paket abonelik, ya da apple üst abonelik modeli ile kendine üye olunca hulu starz adını bilmediğimiz diğer içerik servis sağlayıcılarına ödeme yapacak gibi, tüm içeriklere ulaşılabilinecek gibi.. bunları hayata geçireceklerdir elbette çünkü pastalar çoktan dağıtıldı, küçük kütüphane ile yola çıkan piyasada tutunmakta zorlanır elbet.. sizin belirttiğiniz farklı sağlayıcılarda bulunan bütün bunca içeriğe, anında, piyasaya sürülür sürülmez ulaşma isteğinde bulunanalar içinde müthiş bir seçenek olur, çözümsüzlüğünüz bu şekilde çözülebilir belki..
ya da benim gibi yaparsınız. bir yandan sürekli mubi, bunun yanında 2 ay blutv, 6 ay netflix, 4 ay amazon prime üyeliği gibi, sınırları kesin olmayacak şekilde seneyi abonelikler arasında bölüştürürsünüz. anında ulaşamasam da, o sene içinde ulaşıyorum.. hem de haftalık yüklenenlerde bölümler birikmiş oluyor bu sayede.. çokluktan çok kalite ve konfor önemli olduğunu düşünüyorum.. bunun itici gücünün yaratacağı etkiden bahsediyorum.. herkese hitap etmeyebilir, herkes geçmeyebilir elbette. ama potansiyeli çok yüksek.
sağlıcakla kalın.
@onurkenan Demek istediğinizi anladım ancak sizin anlamadığınız kısım da şu, siz, benim yaklaşımımı azınlık olarak görüyorsunuz. Tam tersi, sizin yaklaşımınız azınlık. "2 ay blutv, 6 ay netflix, 4 ay amazon prime" İnsanların istemediği şey tam olarak bu işte. Bu konfor değil tam tersine konforsuzluk. Bu yüzden istatistiklere etki edecek şekilde korsan kullanım artıyor. Bu şekilde düşünenler azınlıkta olsaydı, bir etkisi olmazdı. Demek ki sayı sizin gibi düşünenlerden daha fazla ki böyle bir durum oluşuyor.
@protego işim gereği bilimsel konuşmak zorundayım. bu nedenle sizinle konu hakkında bilimsel makale paylaşmam daha doğru olur konu hakkında yorum yaparken; yapılan basit piyasa araştırması test sonuçları ya da sen-ben-biz böyle düşünüyoruz modelleri ile doğru sonuca ulaşmak pek mümkün değil. https://pubsonline.informs.org/doi/10.1287/mnsc.2017.2875 ulaşılabilecek makaleye göre, geçmiş ya da mevcut bittorrent kullanıcılarına, üyelik bazlı modelleri verdiğinde bittorrent kullanımından, yani korsan içerikten vazgeçmedikleri gözüküyor, anlamlı bir düşme söz konusu değil.. hatta çıkarımlar, bu kişilerin korsan içerikten vazgeçmeleri için üyelik bedelinin 3,25 dolar seviyesinde olması gerektiğini ortaya koyuyor. ama ne yazık ki böyle bir dünya da yok.. işin ilginci, hane gelir düzeyinin aslında korsan içerik erişimde çok büyük fark yaratmadığını da gösteriyor çalışmalar. https://www.theglobalipcenter.com/wp-content/uploads/2019/06/Digital-Video-Piracy.pdf bu raporda daha bir sürü ilginç güzel bilgi var, film başına şirketlerin, filmin ya da dizinin yayımlanma şekline göre ne kadar para kazandığından ortalama senelik oluşan kayıplara kadar.. gel gelelim asıl sizin dikkat çektiğiniz duruma; https://www.muso.com/magazine/global-piracy-increases-throughout-2017-muso-reveals/ adresinden ulaşılabilecek sonuçlara göre gerçekten korsan içeriğe yönelik artış var. ama sonuçları doğru yorumlamak lazım, torrent kullanımında azalış varken, doğrudan web stream şeklinde ulaşım kolaylaştığı için ulaşım artıyor, hatta ilk defa mobil cihazdan erişimin bilgisayarı geçtiği görülüyor.. artış miktarları %3-5 seviyelerinde olunca da büyük miktarlar olarak kesinlikle yorumlanabilir.. ama bunun yanına klasik netflix gibi üyelik temelli video sağlama pazarının büyümesine, senelere göre pazardaki kullanıcı sayılarına bakınca da.... https://www.forbes.com/sites/louiscolumbus/2018/07/12/10-charts-that-will-change-your-perspective-of-netflixs-massive-success-in-the-cloud/#304e4fa02303 rahatlıkla anlaşılacağı üzere inanılmaz şekilde video servislerine üye olma durumu tüm dünya genelinde, inanılmaz boyutlara ulaşmış durumda; arada oluşan korsan içerik artışı ile kıyaslama bile yapılamayacak içerik isteği yani üyelik artışı söz konusu.. aynı anda kaç üyelik yapıldığına dair bilgiler dahi var..
bu konu halen tam oturmamış bir pazar hakkında. belki ilerde bu kadar içeriğe ve kullanıcıya rağmen netflixin çöküşünü izleyeceğiz kimbilir, belki yeni devler doğacak aynen hesaplandığı gibi 3,25 dolarlık ücreti ile tüm evlere girecekler.. belki tamamını tek pakette satan firmalar çıkacak pastanın bütününü ele geçirecek, belki yayımcı şirketler asıl yayımcı benim size ne oluyor deyip hepsi kendi üyelik sistemlerini çıkaracak ve hatta sinemalara bile üyelikle gireceğiz.. bilemiyorum henüz.. itunes hesabımda 250nin üstünde film var, apple tv içerik sistemi gelince onlara bile ne olacak ona bile emin değilim, endişeliyim..
sadece bildiğim ve anladığım şu. bu müzikte de oldu, videoda da oldu. şimdi sıra oyunda.
bu aile üyeliği zor mu neden kimse bahsetmiyor ?
zor olmaz, olmasını gerektirecek bir durum yok..