2016 yılında teknoloji dünyasında neler olacak?

Geçen yıl yayınladığım 'yılın enleri' yazımın sonunda bazı tahminlerde bulunmuştum. Hangilerini tutturmuşum diye bakayım dedim. Sonunda ufak bir blog yazısı çıktı.

Önce 2015'teki tahminlerimi tutturmuş muyum diye baktım sonra da 2016'ye geçtim.

2015 yılı ile ilgili kısa tahminler

• 2015 yılı her zaman olduğu gibi zamlarla açılacak. Birçok şeye zam gelecek. Ama bizi bekleyen en önemli konu devletin hangi ürünlere anti-damping vergisi koyacağı olacak.

Evet zamlar geldi. Ama anti-damping en azından telefonlar için yalan oldu. Döviz artışı bu etkinin bir benzerini yarattı.

• 4G ile tanışacağımız söylendi ancak verilen tarih 2015 sonu. Yani 2016'ya kalacak desek hatalı olmaz sanırım.

2016 yılına kaldı, tuttu.

• Kotalardan şikayet etmeye devam edeceğiz. Ancak tıpkı oyun içi satın alma olayında olduğu gibi, kullandığımız tarifelere ek kota koymaya ya da hızımızı anlık yükseltmeye alışacağız. Fiberciler buna öncülük ediyor. Uydunet bile bu sisteme geçmiş durumda. Artık verdiğimiz taahütlere bağlı kota sınırlamalarına katlanmak zorunda kalmayacağız ama bedelini ödersek. ADSL hala çoğunluğun bağlantı tercihi mecburen. Orada da benzer bir adım bekliyorum. Ancak birilerinin para karşılığında upload tarifesi sunmasını da istiyorum. Bu, tam bir olay olur.

Servis sağlayıcılar para öde, ek hizmet al işini sevdi ve genişletti. Upload tarifesi de sunuldu. Canlı yayın denemelerimde bu tarifeden faydalanıp sadece upload hızımı yükseltebildim.

• 90'larda gençken, 56k Modemlerden tek istediğimiz bir damla daha download hızıydı. 2010'ların gençliğinde ise upload önem kazanacak. YouTube üzerinde ve diğer sosyal ağlarda her genç bir kanal açıp yayıncı oldu. Yayın kalitesi ve çektiğiniz videoları yükleme, upload hızlarının daha çok konuşulmasını sağlayacak. İnşallah diyeyim.

Upload'un önemi kesinlikle daha çok anlaşıldı. Yayıncılığa soyunanların hem mecazi hem de gerçek anlamda artması, daha çok kişiyi upload'u iyi olan sistemlere yöneltti.

• Bulut güvenliği delik deşik edilmeye devam edecek. Sosyal ağlara verdiğimiz bilgiler sayesinde hackerlar artık sunucuları kırmaktan ziyade login bilgilerini ele geçirip giriyor. İşleri çok daha kolaylaştı. Tek bir servisin güvenliği değil tüm internetin güvenli olması gerekiyor. Zincir zayıf halkadan kopmaya devam edecek.

Maalesef çocuklar için sunulan hizmetlerin de listeye eklenmesi ile güvenlik konusu gündemden düşmedi.

• Tabletler iyice gözden düştü. 2015 yılında laptoplar tabletleşmeyi becerirse o şekilde gündeme girebilir. Zira 2014 yılında tablet ve laptop karışımı olarak sunulan cihazlar tablet kısmını beceremediler.

Microsoft'un Surface serisinde yaptığı güncelleme dışında aklımda kalan bir model olmadı. Zaten tabletlere ilgi azalınca, laptopta tablet özelliği de aranan bir özellik de olamadı.

• Telefonlar 2014 yılında uzayacakları kadar uzadı. 2015 yılı çok daha zor olacak. 8K ekran koymaya çalışmak gibi abuk girişimler yerine adam gibi pil istiyoruz. 2014 yılı telefonları hem ısınma konusunda hem de pil konusunda sınırları fazla zorladılar. Telefonun ısınıp video çekmemesi ya da tümden kapanması ile bu yıl tanıştık.

Bu yıl da pil konusunda bir çözüm üretildiğini göremedik. Sadece hızlı şarj yaygınlaştı.

• 'Yerli' telefoncular daha çok gündeme gelecek. Operatörler artık düzgün telefon satmaya başladılar. T50 bu konuda kapıyı açtı. 2015 yılında model sayısı artacaktır.

Yerli telefonlar bu sene gerçekten de patlama yaptı. ZTE memnun. Vestel memnun mu bilemiyorum.

• 2013-14 yılında PC terfisi yapanlar büyük ihtimalle 2015'i para harcamadan atlatacaklar. DX12 çıksa da 2015 yılında yeterince oyunda destek bulabilir mi ?, zor.

Gerçekten de 2015'te para harcamaya değer bir gelişme olmadı. AMD tarafında işlemciler yerinde saydı. Intel iki nesil birden çıkarttı. Birini kimse göremedi diğeri de Haswell sahiplerini heyecanlandıracak bir şey sunmadı. DirectX  12 de 2015'i ıskaladı.

• 3D yazıcılar gelişmeye devam ediyor. 2015 yılında daha çok konuşacağız.

Kesinlikle daha çok konuşuldu. Özellikle organ basmaya yarayan bio yazıcılarda her gün yeni bir haber okuyoruz. 3D baskı için özelleşmiş dükkanlar da çıkmaya başladı.

• Kendi kendine gidebilen arabalar 2015 yılında özel yollardan halka arasına çıkacak. Daha çok konuşacağız.

Tam olarak bu şekilde gerçekleşti. Birçok firma bu işe girdi.

• Bu yıl çıkarılmaya çalışılan fişleme ve kolay site kapatma yasaları 2015 yılında uygulamaya geçecek.

Yasalar uygulandı ama fişleme kısmı, servis sağlayıcılarının baskıları sonucu şimdilik rafa kalktı.

• Telefon yoluyla spam yapılmasına engel olacak yasa da 2015 yılında devreye giriyor. Bakalım etrafından nasıl dolanacaklar bunun.

Tahmin ettiğimiz gibi, dolanıldı. Azalma olduğu kesin ama bahisçiler coştu.

• Yeni tüketici hakları bu yıl devreye girdi. 2015 yılında uygulamasının yansımalarını alacağız.

Tüketici haklarını bilen ve kullananlar, memnun ayrılırken, bilmeyen çoğunluk bilmemeye ve mağdur olmaya devam etti.

• Artık bir yabancı dil yetmiyor, bir de programlama dili öğrenmek gerek. Bakalım devlet 2015 yılında bunu idrak edecek mi. Etmese de çocuklarınızı yönlendirmek sizin de elinizde.

Etti! Uygulama yazarlığına ve oyun geliştirmeye o kadar çok teşvik var ki, bu fırsatı kaçırmamak gerekir.

• Yazılımların fiyatları hem düştü hem de abonelik sistemi yaygınlaştı. 2015 yılında hala pahalı olan yazılımların pek şansı kalmayacak.

Microsoft bile Windows 10'u bedava verdi. Kullandığım yazılımlara baktığımda pahalı bir yazılım kalmadığını görüyorum. Bu yıl buna ilave olarak bir de kupon çılgınlığı vardı.  İndirim kuponu dağıtan sitelerden ciddi fırsatlar yakalanabildi.

• Windows 10 kesinlikle bir hareketlilik yaratacak. Bedava olacağını sanmıyorum ama Windows 8 sahipleri ufak bir güncelleme ücretine geçebileceklerdir diye tahmin ediyorum.

Hem tutmuş hem tutmamış. Bedava verildi ama bir yıllığına. Eğer elinizde Windows 10'a dönüştürmediğiniz anahtarınız varsa bir yıl dolmadan yapın. Ama benim tahminim süre uzayabilir ya da toptan vazgeçilir bedava kalır.

Genel olarak baktığımda 2015 yılı tahminlerimi tutturmuşum. 2016 yılı için de birkaç görüşüm şöyle.

2016 yılı tahminlerim

•  2016 yılı VR yılı olacak. Ancak ürünlerin durumunda hala kesinleşmeyen bazı noktalar var. Büyük oyuncular, Oculus, Sony ve HTC 2016 yılında ürünlerini rafa koyacak ama nasıl olacağı tam belli değil. Oculus, Touch kontrolcüsünü 2016 yılının ikinci yarısı içinde çıkacak şekilde erteledi. Yani önce başlık çıkacak. Sony ise VR için gereken hesaplama gücü konsolda olmadığından, harici bir cihaz ile satacak gibi görünüyor. HTC de Vive ürününü 2016 yılına ertelemişti. İçlerinde muhtemelen en pahalısı Vive. Hepsini denemiş biri olarak hepsi de heyecan verici diyebilirim. VR'ı 4K balonu gibi düşünmeyin. Gerçekten bir işe yarayacak ve oyun dünyamıza yeni bir boyut kazandıracak.
• Sistemlerini 2013-2014 yılında güncelleyen biri 2016'yı da ıskalayabilir. İşlemci cephesinde sizi sıkıntıya sokacak bir durum olma ihtimali az. Radikal bir performans artışını da ucuza alabilmemiz mümkün olmayacak. Ancak bir istisna var. Ekran kartı savaşı yılın ikinci yarısında tıpkı eski günlerdeki gibi olacak. Hem AMD hem de NVIDIA yeni ürünlerini çıkartacak. Bu defa yeniden isimlendirme değil, kartlar uzun zamandır kullandıkları 28nm üretim teknolojisini terk ediyor. Bu sayede mevcut kartlara fark atılacağını tahmin ediyorum. Bu hız artışı da çok doğru bir zamana denk gelecek. DirectX 12 ve VR'ı bu yeni kartlarla kullanacağız. Zaten VR şu anda SLI tarzı sistemler ile tanıtılıyor. Çünkü performans ihtiyacı aşırı yüksek.
• Sony ve Microsoft, hızlı yaşlanan ve 1080p'ye bile zaman zaman çıkamayan konsollarına VR yüzünden güncelleme yapacak. Sony harici kutu şeklinde olacak diyor ama Microsoft'tan nasıl bir cevap geleceği belli değil. Bir şekilde mevcut konsolları VR'a geçirip, 2017'de konsola dahil edilmiş çözümlerle bir güncelleme görebiliriz. Belki Microsoft biraz da geri kalmasının etkisi ile bunu 2016'da yapar.
• 4.5G piyasaya bir hareketlilik getirecek. Şu ana kadar pek üzerinde durmadığımız 'modem hızı', incelemelerde daha vurgulu söylenecek. Ancak tabii bunun için operatörlerin de 300 mbps gibi hızlara tırmanabilmeleri gerek. Yoksa zaten çoğu telefon 150 mbps sağlayacak durumda.
• Telefon paketlerindeki kotaların artacağı kesin. Ancak ne kadar artacağı ve fiyatları belli değil. Kişisel beklentim 4.5G'nin pahalı bir ekstra olacağı yönünde. En azından 2016 yılında. Firmalar önce maksimum kar elde etmeyi deneyeceklerdir.
• Devlet teşviklerinin de artması ile yerli oyun ve uygulamalarda 2016 yılında ciddi artış görebiliriz. Ama bu teşviklerin bir şekilde boşa gitmemesi, ileride faydalanmak isteyeceklerin de bu imkanlara sahip olması için önemli. Sahtekarlara göz yumulmamalı.
• Robotlar ve yapay zekayı daha çok konuşacağız. 2015 yılında yaşanan gelişmeler bile oldukça hızlıydı. Ama 2016 yılında ürünleşip, piyasaya da çıkmaya başlayacaklar.
• Kendi kendine gidebilen arabalarla ilgili daha çok gelişme göreceğiz. 2015 acemilik yılıydı. 2016'da daha cesur test sürüşleri göreceğiz. Ama hayatımıza gireceklerini pek sanmıyorum.
• Pil teknolojisinde de 2015 yılında birçok gelişmenin haberini yaptık. Yine çoğu test ortamındaydı. Artık bu yıl daha somut ilerlemeler bekliyoruz.
• Snapdragon 820 ile bu yıl telefonlar, geçtiğimiz seneye göre daha serin bir yıl geçirecek. 810 kabusunu geride bırakacağız. 2016 yılının telefonları, eğer 820'de beklenmedik bir sorun olmazsa, daha da incelebilecekler. Eğer üreticiler 4K gibi gereksizliklere girmezlerse, pil ömrüne de olumlu yansıyacak bu durum. Şahsen Apple'daki 3D touch'ın da bir şekilde taklit edileceğini düşünüyorum. Ama genel olarak radikal bir telefon tasarımı göreceğimizi sanmıyorum.
• 2016 yılında 1000 lira civarında dolaşan telefonların daha da çekici olacağını tahmin ediyorum. 2015 yılındaki trendin devam etmesi yeterli.
• Apple bu yıl yenilik olarak saat çıkardı. 2016'da daha önce girişmedikleri bir ürün gamına dalmaları gerekecek. Saat yeterince etkili olmadı.
• Firmalar saatlerinde pil ömrünü 2015 yılında iki güne çıkartıp, şekillerini de mantıklı hale getirdiler. Ama 2016 yılında da bizi pek ikna edemeyecekler.
• 2016 yılında artık 4K dışında bir TV görmeyiz. Buna bir de HDR eklenecek. TV firmalarının bunu da satamayacaklarını tahmin ediyorum. 2016 yılını HDR'nin ne kadar harika bir şey olduğunu dinleyerek geçirmeye hazır olun. İçerik var mı? Yok. 2017 içinde, 4K gibi HDR de TV'lerin sormadan aldığımız standart özelliklerine eklenir.
• Yeni yılda da hack olaylarında bir azalma olacağını sanmıyorum. Hatta bulutun güven kaybettiğini söyleyebiliriz. Kişisel depolama ürünleri satan firmalar daha şirin çözümlerle ev kullanıcısına uygun ürünler çıkartacaktır. NAS'ların ucuzlayıp kurumlardan evere girmesi mümkün olabilir.
• SSD fiyatları düşmeye devam edecek. Her ne kadar özel indirim günlerinde olsa da, 2015 yılında 1TB diskler, ev kullanıcıları tarafından da alınabildi.
• Fotoğraf makineleri, klasik DSLR, çıktığı yere geri dönmeye devam edecek. Yani profesyonel kullanıma. Aynasızların da daha fazla pazar alabileceğini sanmıyorum. Fotoğrafçılık işi amatörler için cep telefonlarına kaydı ve bitti. O yüzden işi makine satmak olan firmaların işi bu sene daha da zor olacak. Farklı alanlardan geliri olmayan firmalar küçülecek.
• Yurt dışında adı konan adapocalypse, yani banner tabanlı reklam sisteminin çöküşü tam anlamıyla 2016 yılında olacak. Bu yıl aynı zamanda yeni reklam türlerinin ortaya çıkışına şahitlik edebilir. Reklam ajanslarının kara kara düşündüğüne eminim. Kişisel tahminim, reklamların render aşamasında, TV mantığında, videolara eklenmesi. Video içine gömülen reklamları adblock ile engellemek mümkün olmayacak. İnceleme görünümlü reklamların sayısı, yazı ve video, artacak. Sadece kullanıcı yararına üretilen bilgiye erişim zorlaşacak ya da ücretli olacak. Video içerik üretiminin ve klasik reklamları engellemenin artması ile, ürün yerleştirme, internet yayıncılığına da gelecek. Yayıncılık için zor bir yıl olacak.
• Google'da bir şey arattığımızda yaşadığımız bilgi kirliliği, YouTube'ta ve diğer video mecralarda da sorun olacak. Faydalı videolar ile çöpleri ayırmak zorlaşacak. Bu konuda yeni algoritmalar gerekecek.
• Bu yıl kişisel canlı yayın bir anda parladı ancak 2016'da aynı heyecanın olacağını sanmıyorum.

Sizler de yorum alanında kendi beklentilerinizi yazabilirsiniz. Seneye hangileri tutmuş beraber bakarız.