İnternet'te gezinirken gizliliği ve güvenliği sağlamak
Bu yazıda birkaç adımda gizli ve güvenli bir şekilde İnternet'te gezinmeye değineceğim. Bu adımlar masaüstü, dizüstü bilgisayar, tablet ve akıllı telefonlarla uyumludur.
1. İnternet tarayıcısı seçimi
Bu genelde sizin tercihinize kalmıştır. İnternet'te gezinirken gizlilik ve güvenlikle ilgili endişeleriniz olduğunda Microsoft, Google ve Apple'ın tarayıcılarından uzakta bir alternatif bulmanızda fayda var. Bunlardan bağımsızlığı ve gizlilikle ilgili seçenekleri nedeniyle Mozilla Firefox'u önerebilirim. İndirmek için adres kısmına getfirefox.com yazmanız yeterli. Eğer uygulama mağazası varsa oradan indirip kurabilirsiniz. Bir GNU/Linux dağıtımı kullanıyorsanız ya zaten yüklüdür veya paket yöneticinizden kurabilirsiniz.
Bir seçenek de LibreWolf tarayıcısıdır, eğer zaten onu kullanıyorsanız bu yazının devamını okumanız gerekmiyor:)
2. İnternet tarayıcısı kuruldu
İnternet tarayıcınızı kurduktan sonra başlatın ve ilk kurulum için sizi karşılasın. Size tema tercihleriniz ve birkaç basit ayarlar için sorular sorarak yönlendirecektir.
3. İnternet tarayıcısı ayarları
İnternet tarayıcınızın sizi karşılaması bittiğinde ayarlarını açın.
3.1. Giriş sayfası ayarları
Tarayıcınızın giriş sayfasında neler gösterileceğine yönelik birçok seçenek bulacaksınız. Gezinme tercihlerinize göre ve sponsorlu sitelerin gösterilip gösterilmeyeceğini seçin.
3.2. Arama ayarları
Tarayıcınızda arama yaparken kullanılacak motorlar ve arama önerileri sizin gizliliğinize sizin kadar saygı duymayabilir. Bu durum birçok reklam/arama motoru şirketi için geçerlidir. Arama motoru için DuckDuckGo'yu ayarlamanızı öneririm.
DuckDuckGo'nun alternatifleri olarak Searx ve Qwant örnek verilebilir.
3.3. Gizlilik ve güvenlik ayarları
Zurnanın zırt dediği yere gelmek üzereyiz. İnternet tarayıcısı içindeki gizlilik ve güvenlik sekmesinde ayarları tercihinize göre kontrol edip seçin.
Güvenlik başlığı altındaki tüm seçenekleri işaretlemenizi öneririm.
4. uBlock Origin
Bu eklenti, sayfalardaki bazı içeriklerin cihazınızda yüklenmesini, görüntülenmesini ve çalıştırılmasını engeller. Reklamları ve zararlı içerikleri önlemekte çok başarılıdır, özelleştirilebilir ve açık kaynak kodludur.
4.1. uBlock Origin'i yüklemek
uBlock Origin'i yüklemek için eklentinin GitHub sayfasına gidebilirsiniz veya tarayıcınızın eklenti mağazasını kullanabilirsiniz, ikisi de aynı kapıya çıkacaktır. Benzer addaki kolposuna karşı adına dikkat etmenizde fayda vardır.
4.2. uBlock Origin'i ayarlamak
uBlock Origin varsayılan ayarlarıyla da çok kullanışlıdır, fakat yine de ayarlarını gözden geçirmekte fayda var. Ayarlar sekmesindeki Gizlilik başlığı altındaki tüm kutucukların işaretli olduğuna dikkat ediniz.
Varsayılan davranış başlığı altındaki ayarları da gözden geçirmeyi unutmayın. Uzak yazı tiplerini engellemek çoğu zaman faydalıdır, JavaScript'i devre dışı bırakırsanız bazı karmaşık sayfalar düzgün çalışmayacaktır, ama basit versiyonları mevcutsa kullanılabilir.
4.3. uBlock Origin filtreleri
uBlock Origin'in hangi filtre listelerini kullanacağını bu ekrandan görüp ayarlayabilirsiniz. İsterseniz tümünü seçin, isterseniz tercih ettiğiniz başlıkları uygulayın veya devre dışı bırakın.
5. User-Agent Switcher
Bu eklenti, kullandığınız tarayıcının sizi sitelere nasıl tanıtacağını ayarlamanızı sağlar. Diyelim ki MacOS'ta Firefox kullanırken kendinizi Android'de Edge kullanıyor gibi gösterebilirsiniz. Bu eklenti de açık kaynak kodludur.
5.1. User-Agent Switcher'i yüklemek
User-Agent Switcher'i yüklemek için GitLab sayfasını ziyaret edebilirsiniz veya buraya tıklayarak Firefox uzantısını yükleyebilirsiniz.
5.2. User-Agent Switcher'i kullanmak
Bu eklentiyi yükledikten sonra adres çubuğundaki simgesine ve ardından bir seçeneğe tıklamak yeterli. Buradaki seçenekler, sitelerin sizi hangi tarayıcıyla gezdiğinizi görmesini etkileyecektir.
5.3. User-Agent Switcher'i ayarlamak
Bu eklentinin ayarlar sayfasında, listede görünebilecek tarayıcı seçeneklerini etkinleştirebilir, devre dışı bırakabilir, silebilir veya yenilerini ekleyebilirsiniz.
Eğer daha farklı user-agent ihtiyacı duyuyorsanız whatismybrowser.com ve benzeri sitelerden birçok user-agent bulabilirsiniz.
6. Eklentileri ve ayarları test etmek
İnternet tarayıcınızın ve eklentilerinizin ayarlarının ne kadar iyi çalıştığını merak ediyor musunuz?
uBlock Origin'in filtrelerini test etmek için Can You Block It? sitesindeki eXtreme testi uygulayabilirsiniz. Dikkat edin, o sayfadaki hiçbir şeye güvenmeyin; test bittikten sonra sayfayı kapatınız.
User-Agent Switcher çalışıyor mu çalışmıyor mu bakmak için bir sorgu gerçekleştirebilir veya şu sitelerde deneyebilirsiniz: https://duckduckgo.com/?q=what+is+my+browser
7. İyi günlerde kullanın
^^
Etiketler: #gizlilik #güvenlik #privacy #security #internet #tarayıcı #duck #duckduckgo #browser #firefox #ublockorigin #useragent #useragentswitcher
Microsoft edge’ye alıştım valla. Firefox eskiden hep ağır çalışırdı ya aklımda hep öyle kalmış.
HTTPS Everywhere ve Privacy Badger eksik kalmış.
Bunlara ilave olarak birden fazla tarıyıcı kullanmayı tercih ediyorum. Sosyal medya, satın alınacak ürün arama, satın alma, bankacılık + e-devlet gibi işler ve bir kaç alt grup için farklı tarayıcılar kullanıyorum (toplam 7). Linux bilgisayarda anlık olarak en az 3 tarayıcı açık oluyor. Onlarca sekme açmak yerine daha kullanışlı olduğunu düşünüyorum.Youtube için ayrı bir tarayıcı ve FreeTube kullanıyorum. Google hesabı olmadan FreeTube ile abonelikleri (5 ayrı kategori) yönetmek oldukça keyifli.
Performans olarak 2 yıldır C64 gibi kalan Raspbery Pi 3 e geçen yaz Pihole kurdum, eklediğim 2 tane harici SSD ile hem NAS hemde reklam engelelyici olarak kullanıyorum.
HTTPS Everywhere çok faydalı bir eklenti fakat Firefox'un güncel sürümlerinde elzem değil, çünkü bir süredir Firefox HTTP yerine otomatikman HTTPS'ye geçiyor. Privacy Badger'ın yaptığı işi uBlock Origin'le halletmek de mümkün olduğu için ayrıca yer vermedim. Gizlilikle ilgili bir okuma amacıyla şu linki bırakabilirim: https://restoreprivacy.com/firefox-privacy/ . Belki Privacy Possum'dan bahsedilebilir veya NoScript tercih edilebilir fakat modern (!) sayfaların bazılarının işlevlerini (!) bozabiliyor.
Ben birden fazla tarayıcı kullanmak yerine (ki Firefox'un bu bağlamda alternatifleri çok az) ya yalıtılmış alanda Google'sız Chromium tercih edilebilir diye düşünüyorum veya Firefox'un birkaç klonunu farklı profillerle kullanmak mümkün, benim tercihim de bu şekilde. Her profil için bu ayarları tekrar yapmak birkaç dakikalık iş.
Reklam ve izleyici trafiğini engellemek için Pi-hole'un en makul çözüm gibi görünmesine karşın ayrıca cihaz almak ve kurmak, bir İnternet tarayıcıyı indirip kurmaktan daha meşakkatli ve masrafı
internete çıkıyorsan asla gizli değilsin ki yaptığın bu ayarlar ile seni kalabalık içinde kolayca fişeyebilirler https://amiunique.org/ bu siteden kalabalık içinde ne kadar benzersiz olduğunu öğrenebilirsin eminim bir çok değerin kırmızıdır benimki öyle çünkü yeşil olduğunda daha zor oluyor fişlemek
Evet kırmızı değerlerim var; bunların büyük kısmı Türkiye'de yaşamam ve Türkçe konuşmam ile ilgili 🙂 Bir de işlemci ve eklentilerden kırmızı yemişim. Tarayıcı için user-agent değiştirince o da yeşile dönüyor.
Mesele benim kırmızı olmam değil, İnternet'te diğer kırmızıların (ve yeşillerin) arasında kaybolarak gezdiğim içeriklerin ne olduğunun takip edilememesi. Yeşillerin maalesef büyük kısmı takip ediliyor.
@ozmo unique kimliğimle ifşa olmak isterim 🙂
Faydalı bir yazı, teşekkürler.