Yeni nesil Ryzen işlemciler ve Eski Anakartlar Anakartlar ile ilgili;
Biliyorsunuz ki AMD Zen 2 mimarisi ile birlikte X570 anakartlar da tanıtıldı ve yeni nesil anakartlar sundukları PCIE 4.0 desteği yüzünden hem daha fazla güç tüketmeye hemde kullanılan teknolojinin yeni bağlantı arayüzü sebebiyle daha yüksek fiyatlandırmaya sebebiyet verdi.
Elinizdeki mevcut X470, B450 ve X370 (Kısmen B350, "Düşük VRM kapasiteleri nedeniyle daha sınırlı") anakartlar ile Zen 2 mimarili işlemcileri kullanabiliyorsunuz. Üreticilerin gerekli BIOS Update'lerini anakart modelinize göre yaptıktan sonra yeni nesil Ryzen işlemciler hiç bir performans kaybı yaşatmadan çalışıyorlar. Şimdi burada biraz kendi deneyimimi anlatarak elindeki mevcut anakart ile bu işlemcileri kullanmak isteyenlere bilgilendirme yapacağım.
Elimdeki Mevcut Ryzen 2700'ü elden çıkararak uygun fiyata bulduğum Ryzen 3800x işlemciye geçiş yaptım. İşlemciler yeni çıktığı ve BIOS'ları tam oturmadığı için çeşitli sıcaklık sorunları ve uyum problemleri yaşamamanız adına yapmanız gerekenleri adım adım belirtiyorum. Bu işlemleri AMD'den Robert Tennock'un da belirttiği şekilde uygulamanız durumunda herhangi bir problemle karşılaşmadan sorunsuzca yeni nesil Ryzenları eski anakartınızda kullanacaksınız.
İŞLEMCİ ÖNCESİ KURULUM;
1- Öncelikle yapmanız gereken anakartınızın üreticisinin yayınladığı en güncel BIOS'u modele uygun şekilde indirip veya BIOS üzerinden nete bağlanarak güncellemek. Ben Asus anakartımda bunu BIOS menüsü içerisinden ve internetten bağlanarak yaptım ve mevcut BIOS'u 2901 sürümüne güncelledim.
2- İkinci adımda, eski işlemciyi sökmeden BIOS'u olduğu gibi sıfırlayarak herşeyi fabrika ayarlarına getirdim.
3- Üçüncü adımda eski işlemciyi sökerek yenisini uygun şekilde monte ettim ve sistemi başlattım.
4- Dördüncü adımda sistem açıldıktan sonra Ram ayarlarına girerek DOCP (XMP) profilini aktif ederek ramleri otomatik hız aşırttım ve başka hiç bir ayara dokunmadım.
Bu noktaya kadar (RAM ayarı dışında) herhangi bir overclock veya benzeri işlem yapmamanız çok önemli. Bu noktadan sonra temiz windows kurulumuna geçmeniz gerekiyor. Yalnız burada kritik bir konu mevcut. Mevcut Ryzen işlemciler Windows 1903'ün V2 versiyonu ile stabil çalışıyorlar. Microsoftun sitesindeki MSDN sayfasından 1903v2 disk imajını indirdikten sonra kurulumu gerçekleştirmelisiniz.
5- ÖNEMLİ ADIM: Gelelim Windows kurulumu tamamlandıktan sonra;
https://www.amd.com/en/products/chipsets-motherboards-desktop adresine girerek anakartınızın çipsetini uygun en güncel driverı indirip kurmalısınız. Sakın windowsu kurduktan sonra hemen güncellemeleri çekmeye kalkmayın. Önce chipset kurulmalı arkasından güncellemeleri almalısınız. Yoksa windows update eski sürüm chipseti indirip kuruyor. Bazı kullanıcılar bu konuda driver kaldırsalar bile sorun yaşadıklarını belirtmişler internette. Bu konu aklınızda olsun.
6- Chipset driverı kurulduktan sonra Windowsun bütün güncellemelerini çekip 1909 sürümüne update edin. Bütün güncellemeler tamamlandıktan ve bilgisayar yeniden başladıktan sonra Denetim Masası altındaki güç seçeneklerinden "AMD Ryzen Balanced" seçeneğini aktif edin ve güç seçeneğini özelleştirerek mininmum işlemci durumunu %99'dan %5'e düşürüp kaydedin. Windows dengeli güç planı seçeneğini de seçebilirsiniz. Fakat AMD'den Robert Tennock Ryzen Balanced seçeneğinin seçilmesinin daha iyi olacağını söylüyor optimizasyon açısından.
7- Anlattığım şekilde temiz kurulum ve Driver yüklemelerinden sonra işlem tamamlanıyor.
SICAKLIK VE VOLTAJLAR;
Yeni nesil Ryzen işlemcilerle ilgili olarak internette sıcaklık ve voltaj konusu ile ilgili çok mesaj ve konu içeriği var. Kullanıcılar boştaki işlemci sıcaklığının fazla olduğundan ve yük altında işlemcilerin 90 dereceye kadar ısındığından şikayetçiydi. AMD'den Robert Tennock kendisine gelen sorulara ve tüm bu konulara reddit hesabı üzerinden cevap verdi ve Ryzen 3000 serisinin voltaj ve çalışma prensiplerini bir makale ile yayınladı. Yeni işlemcilerin 0.020v'dan 1.5V'a kadar çalışma aralığı olduğunu ve kullanım sırasında "undervolting" veya "Overclock" gibi şeylerin yapılmaması gerektiğini, 45-50 derece boşta, 75-85-90 derece yük altındaki sıcaklıkların normal olduğunu belirtti. İlgili ve daha detaylı içeriğe sahip makaleyi Ryzen 3000 serisine geçtiyseniz mutlaka okuyun.
MAKALE;
https://www.reddit.com/r/Amd/comments/cbls9g/the_final_word_on_idle_voltages_for_3rd_gen_ryzen/
ANAKART KONUSU;
B350 Anakartlar; Eğer elinizde B350 serisi bir anakart mevcut ise bazı üreticilerin modellerinde Beta BIOS ile Ryzen 3000 serisi işlemciler kullanabiliyorsunuz. Burada dikkat etmeniz gereken en önemli şey anakartınızın güç ve faz beslemeleri olacaktır. Her ne kadar bütün Ryzen işlemciler B350 ile çalışabiliyor olsa da üst uçtaki işlemcileri kullanmak uzun kullanım saatlerinde risk taşımakta. Bu nedenle B350 bir anakartınız var ve Ryzen 3000 desteği almış iseniz daha çok Ryzen 5 3600X ve altındaki işlemcileri tercih edin.
X370 Anakartlar; İlk nesilin üst segmentindeki bu anakartları kullanıyorsanız ve elinizdeki anakart Asus X370 Crosshair VI, Gigabyte X370 Gaming K7 ve MSI X370 Gaming 7 ACK ya da MSI X370 TITANIUM veya Asrock X370 Taichi modellerinden biriyse bütün Ryzen modellerine ek olarak üst uçtaki Ryzen 9 3950X ve 3900X işlemcileri overclock yeteneklerini de sınayarak kullanabilirsiniz.
Ama bunların altında kalan modellerde güç beslemesi için VRM'ler kaliteli olmayacağı veya muhtemel ısınma sorunları olacağından RYZEN 9 ailesini kullanmak biraz riskli olacaktır.
B450 Anakartlar; içerisinde ise Asus B450-E ve B450-F gaming modelleri ile TUF modelleri, MSI B450 Tomahawk Max ya da B450 Gaming Pro Carbon gibi modellere sahipseniz bu anakartlarla Overclock yetenekleri de dahil sorunsuzca Ryzen 3800X, 3700X, 3600X, 3600 ve altındaki işlemciler çalışacaktır. Lakin bu anakartlar ile Ryzen 9 3900X ya da 3950X kullanmak normal ayarlarda overclock yapmadan stabil olsa da uzun vadede daha fazla çekirdek içerdikleri ve güç gereksinimi yüzünden tam yüklerde ısınma sorunlarına neden olabileceği için tercih edilmemelidir.
X470; anakartlar bir önceki nesil X370 anakartlardan daha iyi güç beslemesine sahip olduklarından üst uçtaki anakartlar Asus X470 Crosshair VII, Gigabyte X470 Gaming 7 ve MSI X470 Gaming 7 veya Asrock X470 Taichi modellerinden bütün ryzen işlemciler sorunsuz çalışacak ve overclock olabilecek. Lakin bu modellerin altında kalan ASUS X470 F ve TUF serileri ile birlikte, MSI X470 Gaming Pro Carbon ve düz x470 MSI modelleri, Gigabyte X470 Gaming 5 ve altında kalan modeller ile Asrock X470 SLI ya da K4 modelleri Ryzen 9 3950X ve 3900X 'i normal çalışmada tam beslese de Overclock ve uzun süreli render işlerinde ısınma ya da stabilite sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle Elinde bu kartlar olanlar Ryzen 3800x ya da 3700x'e yönelmeleri daha sağlıklı olacaktır.
Mevcut elimde daha önce Ryzen 7 2700 ile kullandığım Asus B450-E Gaming ile 3800X işlemciyi hem normal hem de render konusunda stabil ve sorunsuz şekilde kullanmaktayım. Ryzen 3000 serisinin BIOS stabilitesinin tam oturmasından sonra daha düşük sıcaklıklara erişeceği de malum. Bu nedenle eğer PCIE 4.0 ihtiyacı elzem bir konu değilse eğer iyi bir B450 veya ortalama bir X470 anakart ile hiç bir performans kaybı yaşamadan 3000 serisine geçmek en mantıklı hareket olacaktır kullanıcılar için.
Mevcut anakartların VRM özelliklerini görmek incelemek, elindeki anakartların güç beslemesi ve özelliklerini öğrenmek isteyenler için detaylı anakart listesini paylaşıyorum;
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1wmsTYK9Z3-jUX5LGRoFnsZYZiW1pfiDZnKCjaXyzd1o/edit#gid=2112472504
Hepinize iyi forumlar.
#TeknoSeyir
#TeknoSeyirPlus
#TeknoYardım
#Yardım
#Akış
#TümAkış
#AMD
#Ryzen
#Anakart
#İşlemci
#Ryzen3000
#TeknoTavsiye
Eline sağlık. Temiz iş.
Eyvallah 🙂
Mevcut bios güncellemeleri oturana ve sorunlar tamamen çözülene kadar önermiyorlar. İlk nesil ryzendeki gibi sıcaklık ve frekans sorunlarının tamamen düzelmesi sanırım bir yılı bulacaktır.
Güzel rehber. Ben 2200G yi söktükten sonra bios sıfırlamayı unuttum. Sistem açılmadı. eksi cpu yu takıp resetledim öyle yeni işlemci taktım ve açıldı. Bu kısım önemli. Windows u da yeniden kurmadım. kursam acaba kaç fps artış olur ? render performansı olarak bakıyorum sistem normal skor alıyor.
Eğer Ryzen 3000 serisine geçildiyse söylediğim şekilde temiz kurulum yapılması ve en güncel chipset sürücüsünün de kurulması önemli.
@candas temiz kurulum yok eski driverları komple kaldırıp sıfırdan kurdum. vakit olursa aslında yapıcam win 10 kurulumu.
peki 3000 serisine geçince hayatında ne değişti 🙂
2200g de 3600 e değişim hiç bişey hissettirmedi. sadece ileride işlemciyi güncelleyeyim mi diye düşünmeyeceğim.
@ilkercom Render sürelerinde daha düşük sonuçlar alıyorum. İş yapan adam için farkediyor.
@candas renderde her türlü. ama oyun ve basit işlerde upgrade gereksiz.
yeni nesil amd ekran kartınız varsa "AMD Ryzen Balanced" profilini silin perofrmans modunda çalıştırın. yoksa sorun çıkartıyor
Gamers Nexus'da MSI Gaming Pro Carbon için farklı bir değerlendirme var. Ryzen 3900x'e full overclock için öneriliyor. .Videoyu da izlemenizi tavsiye ederim.
https://www.youtube.com/watch?v=zuyuS04lD4o
Gamers Nexus önerse bile AMD önermiyor. Redditte daha önce bu konuda soruları cevaplandırmışlardı. Eğer stock değerlerde kullanılacaksa PBO açık halde çok bir sorun olmaz. Lakin iş Overclock yapmaya geliyorsa uzun süreler video işleyen ve render alanlar için sıkıntı olabilir. Çünkü B450 serisi 8 çekirdekli işlemcileri uzun saatler ve sürelerde besleyebilecek altyapıya sahip. 12 çekirdek ve üzeri için eğer overclock yapılacaksa X470 veya 570 almak daha sağlıklı olur.
A320 her ne kadar ofis ve multimedya kullanımları için iyi lakin daha üst beklentilerde overclock veya benzeri işlerde B serisine yönelmek gerekiyor.
Merhaba candaş bey öncelikle elinize sağlık aklıma takılan bir soru var farklı kaynaklardan baktığımda MSI X370 TITANIUM ryzen 5 3600x desteklemez deniyor
örnek:
http://www.cpu-upgrade.com/mb-MSI/X370_XPOWER_GAMING_TITANIUM.html
Ama siz destekler demişsiniz bu alttaki linktede desteklediği gözüküyor kafayı yemek üzereyim çok güzel bir anakart bu işlemciyi desteklemez ise almayacağım bir çıkmaza girdim destekliyor mu desteklemiyor mu bana birşey söyleyin rahatlıyayım.
http://www.pc-specs.com/cpu/AMD/Ryzen_5_3rd_Gen/Ryzen_5_3600X_6-Core_3.8GHz/2574/Compatible_Motherboards
Kim ne diyor degil uretici firmaya bakın. Uretici firma destekliyor diyor.
@ilkercom Teşekkür ederim msi ın sitesinde yazıyormuş apdal gibi bakınıyorum bende 🙂
Öncelikle elimde msi b350 gaming pro karbon anakartım var ve hali hazırda kullanmis oldugum islemci ryzen 5 1600x . Bana yetmedigi icin direk olarak aklimdan gecen isleci 3800x oldu ama anakartim desteklermi desteklemezmi kaldirirmi kaldirmazmı pek bi emin olamadim onun için burdayım yardımcı olurmusunuz sizce nasıl bir olay ortaua çikar ?
O anakart b350ler içinde en iyi vrm beslemesine sahip anakartlardan biri ama ısınma sorunu olur mu bilemiyorum. Bence 3800x yerine 3700x almak daha mantıklı olacaktır. 3800x 105watt iken 3700x 65watt. Bu daha az güç tüketimi ve ısınma demek