PBO Enhancement ile Ryzen 7000 Serisi İşlemcinizin Sıcaklığını Düşürme (ASUS Anakartlar)
Ryzen 7000 Serisi herhangi bir işlemci kullanan kullanıcılar için Sıcaklık sorunu yaşamamak adına ASUS anakart kullanıcıları için pratik bir sıcaklık kontrol yöntemini anakartlarına entegre etmiş durumda.
Kendi Ryzen 7900x3d işlemcim için sıcaklık konusunu araştırırken ASUS'un kendi sitesinde bu konu ile ilgili olarak bir makaleye denk geldim.
Ve adım adım uyguladığımda işlemci sıcaklığım ortalama 14-15 derece birden düştü.
Tabi bu işlem ASUS anakart sahiplerini ilgilendiriyor. Belki diğer firmalarında benzer yöntemleri vardır.
Makalenin ingilizce sayfa linkini ve basit bir şekilde türkçe olarak nasıl uygulanacağını size anlatacağım.
Öncelikle bu işlem için 7000 serisi bir işlemciye ve ASUS'un aşağıda paylaşmış olduğu anakart modellerinden birine sahip olmalısınız.
Satırın karşısında ise bu özelliğin desteklendiği BIOS sürüm numarası gözükmektedir.
Bu anakartlardan herhangi birine ve BIOS sürümüne sahipseniz şimdi sıcaklıkları kontrol altına almak için aşağıdaki adımları uygulamak gerekiyor;
Bu seçeneğe erişmek için UEFI BIOS'u açın ve Gelişmiş Modu etkinleştirin. Extreme Tweaker sekmesine gidin ve Precision Boost Overdrive'ı seçin.
Açılan menüde Precision Boost Overdrive açılır menüsünden "Enhancement"ı seçin. Ardından önceden ayarlanmış üç termal sınırdan birini seçin.
- Level 1, maksimum hedef sıcaklığı, varsayılan 95° Santigrattan küçük bir adım aşağıya, 90° Santigrat'a ayarlayacaktır.
- Level 2 ve 3, maksimum CPU sıcaklıklarını sırasıyla 80° ve 70° Celsius'a kadar daha agresif bir şekilde düşürür.
İşte bu kadar; ayarlarınızı kaydedin ve BIOS'tan çıkın.
PBO Enhancement etkinleştirdikten sonra sisteminizdeki CPU performansı nasıl değişecek?
Bu birkaç faktöre bağlıdır. Her şeyden önce CPU ve anakart modeliniz ve bilgisayarınıza kurduğunuz soğutma çözümü sonuçlarınızı etkileyecektir.
Seçtiğiniz PBO Geliştirme düzeyinin yanı sıra ortam sıcaklıkları ve makinedeki diğer bileşenler gibi faktörler de önemli bir etkiye sahiptir.
PBO Enhancement ile ne tür performans değişiklikleri bekleyebileceğiniz konusunda size bir fikir vermek için dört farklı AMD Ryzen CPU kullanarak kendi testlerimizi gerçekleştirdik. Her çip, 280 mm'lik bir AIO sıvı soğutucu kullanılarak test edildi. Karşılaştırma amacıyla, her çipi varsayılan PBO ayarlarını kullanarak da test ettik.
AMD Ryzen 9 7950X ve Ryzen 9 7900X ile en baştan başlayalım. Varsayılan ayarlarda bu sistem Cinebench R23'ün çok çekirdekli testinde 37.811 puan aldı. PBO Enhancement Level 1'in etkinleştirilmesi, gerçekte performansı artırırken sıcaklıkları 5° Celsius azalttı; bunun nedeni, bu PBO Enhancement ayarıyla yalnızca bir sıcaklık limiti ayarlamakla kalmıyor, aynı zamanda voltajı ve PBO optimizasyonlarını da etkinleştiriyor olmanızdır. PBO Enhancement Seviye 3'e ayarlamak, maksimum sıcaklıkları 25° Santigrat düşürürken performansı yalnızca %3,5 düşürdü. Bu, pek çok meraklının memnuniyetle yapacağı bir değiş tokuş.
PBO Enhancement'ın faydaları AMD Ryzen 5 7600X ile daha da belirginleşiyor. PBO Enhancement Level 3'e (en agresif seçenek) ayarlamak, bu testteki performansı %0,003'ten fazla değiştirmeden gözlemlenen CPU sıcaklıklarını tam 20° Celsius düşürür. Bu çipin kullanıcıları, PBO Enhancement Level 3'ün, sistem performansını gözle görülür bir şekilde etkilemeden CPU sıcaklıklarını önemli ölçüde düşüreceğini makul bir şekilde bekleyebilirler.
Ben kendi Anakartım Asus ROG B650E-E Gaming Wifi ve Ryzen 9 7900x3d işlemcim ve Asus ROG Strix LC III 360mm Sıvı Soğutma ile birlikte yaptığım testlerde;
PBO Enhancement Kapalıyken; Cinebench R23 Sürümü çok çekirdek testinde 27.201 Puan alırken sıcaklık en yüksek 84 dereceydi.
PBO Enhancement Level 3 Açıkken; Cinebench R23 Sürümü çok çekirdek testinde 26.251 Puan alırken sıcaklık en yüksek 70.4 dereceydi.
En agresif profil olan Level 3 sıcaklığı bariz şekilde düşürürken sadece %1.5-2 civarı performans düşüşüne neden oluyor. Aslında bu düşüş hiç bir anlam ifade etmiyor.
Çünkü kendi testlerimde; 7900X3D işlemcimin,
Tam yük altında PBO Enhanced Level 3 açıkken;
CCD1'e bağlı çekirdekleri ortalama 4770Mhz'de çalışırken,
CCD2'ye bağlı çekirdekleri ortalama 4950Mhz'de çalışıyordu.
Tam yük altında PBO Enhanced Kapalıyken;
CCD1'e bağlı çekirdekleri ortalama 4850Mhz'de çalışırken,
CCD2'ye bağlı çekirdekleri ortalama 5005 Mhz'de çalışıyordu.
Yani ortalama CCD Başına 70-80 Mhz daha düşük bir hızla ve daha az voltajla PBO Enhanced Level 3 açılarak performans kaybı yaşamadan (Yüzde 2 civarı çok çok düşük bir fark.) çok ciddi bir soğutma avantajı sağlıyor.
ASUS Anakart sahibi pek çok kullanıcı manual undervolt işlemi ile uğraşmadan (saatlerce stabilites testi vs.) PBO Enhancement işlemi uygulayarak sıcaklıkları çok ciddi oranda aşağı çekebilir.
Konunun orjinal metnine ulaşmak için bu kısıma tıklayabilirsiniz.
#Asus #Ryzen #PBO #işlemci #sıcaklık #akış #Teknoseyir
çok faydalı bir içerik. ben de daha önce bu ayarlarla işlemcimin sıcaklıklarını düşürüp performansını arttırmıştım.
Çok teşekkür ederim
Grafiklerdeki sağdaki "scores" değerleri 0'dan başlasa performans farkının azlığı daha iyi vurgulanırdı.
Malesef bu şekilde paylaşmışlar.
Ufak bir not ekleyeyim, X olmayan serilerde de bu tarz ayarlar mevcut. Şahsi deneyimim de kararsızlık yarattığını gördüm. Stok soğutucu gibi bir durum yoksa gerekmedikçe daha da düşürmeyin onlarda.
x olan serilerde soğutucu ne takarsan tak benchmark testinde sıcaklık 95c'ye dayanıp throttle yapıyor. bu durumda benchmark sonucu baya aşağıda çıkıyor. ben arctic freezer 34 esports ile de denedim. noctua d15s ile de denedim. default durumda benchmark testinde sıcaklık 95'de sabitleniyor. masraf edip 3 fanlı kaliteli bir sıvı soğutma alıp da denemek lazım ama normal şartlarda durum böyle. bu ayarlarla oynamak istemeyenler biostan veya ryzen master programından "core performance boost" ayarını disable yapabilirler. çekirdekler boost hızlarına ve frekansına çıkmadığı için ısı kontrol altına alınmış olur.
@twocenk 7900x3d ile hiç bir kararlılık sorunu yaşamadım. gayet stabil ve kararlı çalışıyor. X olmayan düz 7600,7900 gibi modellerde zaten düşük watt çekiyordu (65watt) onlarda yapmaya gerek kalmaz diye düşünüyorum.
@m-menguc 95 derece olması da sorun değil. AMD'nin bunla ilgili makalesi de var. Ama düşük sıcaklık iyidir her zaman. Hatta makaleden o kısmı paylaşayım;
95 yaşında ömür boyu kullanılmak üzere tasarlandı
Her şeyden önce şunu açıklığa kavuşturalım: Ryzen 7000 serisi masaüstü işlemcilerin tüm kalite analizleri 95 santigrat derecede yapıldı. Çip, ömrünü veya güvenilirliğini hiçbir şekilde kaybetmeden bu sıcaklıkta ömrünü sürdürecek şekilde tasarlandı. Aslında bu, birkaç ürün nesli için sahip olduğumuz tasarım hedefinin aynısıdır, ancak Ryzen 7000 serisine kadar platformun, 95 C'yi ısıyı sağlayan sıcaklık haline getiren bir soket gücü düzeyine erişimi olmamıştı. Çok iş parçacıklı iş yükleri sırasında en yüksek performans…
95 en iyi performansın hedefidir
Basitçe söylemek gerekirse, Ryzen 7000 akıllı olduğu için maksimum güç ve sıcaklık sınırlarını hedefler ve oraya olabildiğince hızlı gider çünkü en iyi performansı nerede alacağını bilir. İki ana sınır, soket gücü (işlemciye bağlı olarak 88W ile 230W arasında değişen PPT) ve sıcaklıktır (tüm Ryzen 7000 işlemciler için güvenli bir 95 derece olan TjMax).
Bu akıllı davranışın arkasındaki algoritmayı biraz daha derinlemesine inceleyelim: Precision Boost 2 veya "PB2". Bu akıllı algoritma, her bir Ryzen işlemcisindeki geniş bir sensör dizisini okur ve aldığı veri telemetrisine göre güçlendirme davranışını dinamik olarak kontrol eder. PB2'nin amacı, beş ana faktörün sınırları dahilinde kalarak performansı mümkün olduğu kadar yükseğe çıkarmaktır: maksimum soket gücü (PPT), sürekli akım (TDC), tepe akımı (EDC), Sıcaklık (TjMax) ve Gerilim. PB2, işlemcilerimizin kullanıcı müdahalesine gerek kalmadan kutudan çıktığı haliyle maksimum performansı sunması gerektiğine inandığımız bir işlevdir.
İlgili Makale;
https://community.amd.com/t5/gaming/ryzen-7000-series-processors-let-s-talk-about-power-temperature/ba-p/554629
@culas 95 derecenin işlemci ömrü açısından problem yaratacağını düşünmüyorum zaten ama performansı sınırlanıyor.
@m-menguc 360mm sıvı soğutma ile 7900x3d 81-84 derece arası tam yükte gidip geliyor. Muhtemelen 7950x3d'de aynıdır ısıl tasarım olarak. En yüksek 84 gördüm üstüne asla çıkmadı ama tabi sıvı soğutma ile.
@culas 7900x, 7900x3d den çok daha fazla ısınıyordur sentetik testlerde.
@culas evet, başlık 7000 serisini görüp x olmayanları uyarmak istedim. AMD tdp değeri biraz karışık, kağıt üstünde mini çakallık işe 65w gösteriyorlar, gerçekte 88w çalışıyor. Her türlü güzel bir kule tipi gerekiyor, stok soğutucu ile am5 yazın yorar insanı.
@twocenk Çoğu işlemcide stok soğutucu kalmadı zaten büyük kısmı sıvı soğutma kullanıyor alanların. Gerçi AMD her türlü iyi. Intel 12. 13. 14. nesilde işlemcide yumurta pişir o derece.
@m-menguc TDP'si daha yüksek o nedenle ısınıyor. 170Watt X olanlar, X3D'ler 120watt. Tabi maksimum pik gücü daha düşük X3D'lerin.