Hafıza Kartı Rehberi (Hangi hafıza kartını almalıyım?)
Hangi cihaz için hangi standarda sahip hafıza kartını almalısınız?
Güvenlik kameraları, fotoğraf makineleri, araç kayıt cihazları için öncelikle elimizdeki cihazın desteklediği hafıza kartı standardını kontrol ediyoruz. Bu kartın fiziksel boyutu, kapasitesi, cihazın arayüzü ve hız standardı başlıklarından oluşuyor.
1- Fiziksel Boyut
Pek kullanılmayan miniSD kartlar, ana üreticiler tarafından üretilmemekte ve SD Association tarafından da onaylanmamaktadır.
Profesyonel fotoğraf makineleri ve kameralar dışında SD formatını kullanan cihaz kalmadı sanırım. Kullandığımız cihazların çoğunda microSD kart kullanılmaktadır.
2- Kapasite
Cihazların destekledikleri maksimum kapasiteler bize çok şey anlatmaktadır. Mesela bir cihazın en fazla 32GB desteklediğini görürsek, bu XC uzantılı kartlardan almamıza gerek olmadığını ve hatta karttaki dosya sisteminin FAT32'den ötesini desteklemediğini göstermektedir.
Raspberry Pi cihazları için 32GB'lik hafıza kartları tavsiye edilmektedir. Bunun en büyük sebebi boot+kurulum aşamasında hafıza kartının dosya sisteminin FAT32 olması zorunluluğudur. Windows varsayılan olarak 32GB'den büyük disklerde FAT32 biçimlendirmesine izin vermiyor, 64GB'lik diskleri FAT32 biçimlendirmesine zorlayan kullanıcılar, bu hafıza kartlarını Raspberry Pi'lerle kullansa da uzun süreli kullanımda yavaşlıktan ve takılmalardan şikayet etmektedirler (Boş alan azalsa da azalmasa da)
Raspberry Pi bir istisna olarak kenarda dursun, cihazların büyük bir çoğunluğu tavsiye edilenden daha yüksek kapasiteli kartlarla çalışmamaktadır. İşte bu sebeple azami kapasite, hafıza kartı alırken gereksiz harcamanın önüne geçecek en büyük başlığımız oluyor.
3- Arayüz (Bus Interface)
Son bir kaç senede üretilmiş, pazar payı yüksek bilindik markaların orta-üst seviye cihazlarını kullanıyorsanız, bu başlığı es geçebilirsiniz. Cihazı satın almadan önce kronik problemlerini araştırdıysanız, kafanız rahat olsun.
Cihaz üreticilerinin büyük çoğunluğu bu bilgi konusunda şeffaf değiller. Yine de cümle aralarında "High Speed cards supported" şeklinde ipuçları yakalayabiliriz.
Eğer cihaz özelliklerinde/kullanım kılavuzunda UHS-1 standardını desteklediği bilgisini göremezsek, yukarıdaki örnekteki gibi "High Speed cards" bilgisi bulunuyorsa bundan sonraki başlıkta hıza göre kart seçerken, 25MB/s 'den daha yüksek hızlar vaadeden kartları almaktan kaçınabiliriz. High Speed Bus'a sahip bir cihazda Ultra/Pro/Extreme gibi 100MB/s vaadeden kartlar haybeden olacaktır.
4- Hız Standardı
Cihaz özellikleri önceki başlıklar üzerinden bizi sınırlamış olsa, hafıza kartı seçimi için bir rehbere ihtiyaç duymazdınız. Kısaca asıl önemli başlığa geldik.
Çok basit bir cümle: Fotoğraf makineleriyle seri çekim yapmak veya yüksek kalitede video'lar çekmek istiyorsak alacağımız hafıza kartı ne kadar hızlı olursa o kadar iyidir. Ancak hız&kapasite arttıkça 4 haneli fiyatlar görmeye başlıyoruz.
Video kaydı:
Grafikte min. değerleri görebiliyoruz. Kullandığınız cihazın video bitrate'ine internette küçük bir arama ile ulaşabiliriz. Mesela benim elimdeki telefon HTC U11 2K'da ~50Mbps | 1080p'de ~22 Mbps ile kayıt yapıyor bu da saniyede 4-7 MB demektir. Bu durumda UHS-1 / V10 / Class 10 kartları kendim için en alt seviye tutabilirim.
Not: Telefonlar için rehberin en altındaki tavsiyeye dikkat ediniz.
Kullandığım güvenlik kamerası ise 1080p 60fps döngüsel kayıt yaparken, 720p 30fps arşiv kaydı yapıyor. Ortalama bitrate değerleri üzerinden hesapladığımda totalde 6MB/s değerine ulaşıyorum ve UHS-1 / V10 / Class 10 kartlar yine benim için en alt sınırı belirliyor.
Forumları kontrol ettiğimizde Sony A7 II ile çekilmiş video'larda rastlanan en yüksek bitrate'in 1080p 120fps ile 110Mbps olduğunu görüp, Google'a "110mbps to mb/s" yazdığımızda 12,5 MB/s cevabını görerek bu sefer bir üst sınıfa geçiyoruz, UHS 3 / V30
Kısaca eğer kullanım amacı sadece video kaydetmek ise 4K ve üstünü hedeflemediğimiz müddetçe UHS 3 / V30 kartlar en üst seviyeyi belirleyebilir.
Fotoğraf Kaydı
Fotoğraf makineleri için asıl dikkat etmemiz gereken başlık burası. Günümüz fotoğraf makinelerinin 18-24MP seviyelerini standart kabul ettiğini görünce, hafıza kartı seçimimiz için buradaki değerleri dikkate almalıyız.
Tek bir fotoğraf 16-22 MP değerlerinde 4.8-6.6 MB yer kaplıyor. Çoğu cihaz ise saniyede 3 kare kaydediyor. Çekilen fotoğraflar çip üzerinde tutulup, hafıza kartına daha sonra aktarılıyor olsa da ne kadar hızlı bir kart alırsanız, işleme süresi o kadar azalacaktır.
Çektiğimiz fotoğrafları RAW+JPEG şeklinde kaydetmek istediğimizde ise 16 MP için toplam dosya boyutu ~54 MB olacaktır.
İşte bu sebeple yüksek hızlı hafıza kartları burada devreye girmekte, bekleme süresini en aza indirmek için 16MP ve üstü fotoğaraf makinelerinde eğer RAW kaydı da yapacaksak V60 - V90 hızlarına kadar çıkmamız gerekiyor.
(Teorik hesaplama) Canon 4000D > 18MP ile JPEG+RAW seri çekim yaptığımızı düşünelim, en fazla 6 fotoğrafa izin veriyor. saniyede ~200MB 'a ihtiyaç duyulacak. 2 saniyelik sürekli çekimin V30 karta kaydedilmesi için yaklaşık olarak 15 saniye bekleyeceğiz.
Ama zaten eğer profesyonel fotoğraf makinesi kullanıyorsanız, sizin için doğru tercih bu amaçla özelleştirilmiş şu kartlar olacaktır:
- ProGrade Digital (250MB/sn)
- Lexar Professional 1000x (150MB/sn)
- Sony Tough (300MB/sn)
Akıllı Telefonlar & Mini Bilgisayarlar
Video gibi sürekli kayıt veya fotoğraf gibi tek parça büyük boyutlu dosyalar yerine küçüklü büyüklü karma dosyalar kullanacağımız zaman bizim için önemli olan IOPS değerleri olmaktadır.
Bu tür cihazlar için tekrarlı yazmaya ve dağınık yapıya uygun olarak üretilen A1 ve A2 standartlarındaki kartlara yönelmeliyiz:
Üst seviye cep telefonları için A2, orta seviye için ise A1'i kabul edebiliriz.
Güvenlik Kameraları
CCTV sistemine bağlı olmayan, kendi üzerine kayıt alıp NAS'a yedekleyen, bulut erişimli Xiaomi, Tp-Link, Zyxel gibi markaların kameralarını kullanıyorsanız; 7/24 kayıt yapan ve çoğunlukla çok ısınan bu cihazlar için WD, Purple serisinden hafıza kartları da üretiyor.
Kingston ile yaşadığım video'da takılma, kayıt durması gibi problemleri aynı standartları karşılayan WD Purple serisi kartlarla 8 aydır hiç yaşamadım.
ÖZET
Niş senaryolar dışındaki kullanımlarınız için, özellikle cep telefonunuz için bir hafıza kartı arıyorsanız, nihai tavsiyem Sandisk Extreme serisinin A2 standartlı hafıza kartları olacaktır. Yazıyı yazdığım tarih itibariyle TR fiyatları 64 GB için ~90 Lira, 128 GB için ~190 Lira civarındadır.
Ekleme: Standartlar kartların karşıladığı minimum değerleri gösterir.