Enflasyonla aranız nasıl arkadaşlar?
Aylar önce hesap kitap yapmayı, nereye ne harcadığımın hesabını tutmayı ve ne harcayacağımın hesabını yapmayı bıraktım artık bu durumdan sıkılıp.
Özellikle son ayda iş, görüşme vs için dışarı çıktığım günlerde her bir çıkışımın ortalama 500 lira tuttuğunu fark ettim. Ortalama 200 lira civarı ulaşım tutuyor son zamanlarda, hafif bir kahvaltı + öğlen gibi yemek derken 200'de o tutuyor, çay, kahve vs de 100 lirayı buluyor. Hanımla falan gezmeye, eğlenmeye çıktığımızda da ortalama bin lira civarı gidiyor günlük. İşin kötüsü de aslında bunun da ucuz olması. 500 lira dediğimiz 30 dolar bile değil.
TL ise günlük harcamalarda zorunlu olarak kullanmak dışında tamamen hayatımdan çıktı. Hatta o kadar çıktı ki çoğu zaman TL kalmamış oluyor hesapta yada üzerimde. her ay başı kira, fatura, günlük harcamalar vs için biraz dolar bozuyorum ama çok çabuk bitiyor o da. Ay içinde de ara ara 100-200 $ bozuyorum. İş konusunda zaten TL diye bir para birimi kalmadı, %100 dolar konuşulup dolarla ödemeler yapılıyor çoğu sektörde.
Bu akşam dışarıda bir büfeden 4 kişi için külahta dondurma aldım, tam 100 lira tuttu. Cüzdanı açtım 1 tane 100 lira kalmış sadece TL olarak, onun dışında dolar var cüzdanda. Kartta geçmiyordu büyük ihtimalle büfede. 100 değil de 150 dese çıkarıp 10 dolar verecektim al üstü kalsın diye. %99 ihtimalle de büfeci de büyük bir zevkle alacaktı. Eskiden bir dönem herkesin cebinde mark varmış, markla dönüyormuş her şey, ona döndük sanırım gerçekten de.
İşin tam olarak b.ku çıkmış durumda enflasyon konusunda gerçekten. Yakın geçmişte bu kadar berbat başka bir dönem var mı ben hatırlamıyorum. En azından benim 32 senelik hayatımda hatırladığım yok.
Edit: Geçen annem adına bir yere para göndermiştim o internet bankacılığından yapamadığı için. Bu akşam annemlere geçip onları da alıp dışarı çıkmıştık. Annem onun adına gönderdiğim para için çıkarıp bana dolar verdi. TL kalmadı oğlum dolar versem olur mu dedi. 56 yaşındaki annemde TL kalmamış dolar veriyor.
Ben bir adım daha ileri taşıdım. Hiçbirşeye zaten nakit yetişmediği için kredi kartı ile TL harcıyorum. Ödeme zamanında döviz bozuyorum.
Benim de habire bakiye eksiye düşüyor, nakit avanstan çekiyor. 5 bin lira atıyorum hesaba dolar bozup, 3-5 gün sonra bi bakıyorum nakit avanstan çekilecek uyarısı geliyor. Hele bu hafta 5 gün boyunca sabahtan akşama dışarıdaydım resmen su gibi akmış para. 3 gün önce bin lira çekmiştim, bugün son 100 lirayı dondurmaya verdim ki yani bahşiş ve ufak tefek şeyler dışında karttan yaptım harcamaları.
Gerçekten artık bir sıfırı silip öyle düşünmek lazım. 1.000 lira değil de onu bir kaç sene önceki 100 lira olarak düşünmek lazım yoksa hesap kitap tutmuyor. Bin liranın bu kadar çabuk biteceğini aklım almıyor yoksa hala, alışamadım henüz.
Onu yapamıyoruz zaten 1 ay gerideyiz 🙂 Maaş kart dan 1 ay geriden geliyor 🙂
Ben de saldım, önceden f/p oranı yüksek ürünleri araştırırdım.Şimdi gidip herhangi bir yerden fiyat araştırmadan alıp çıkıyorum, giren girmiş zaten bundan az girse ne olur diyor insan.
Ben de bıraktım valla artık bir şeyler araştırmayı. Alırken artık büyük bir şey değilse fiyata bile bakmıyorum, kasada ne deseler veriyorum. Geçen yine bir büfeden bir şeyler aldım 50 lira mı ne dedi, çıkarttım verdim. Tam döndüm gidecekken seslendi yanlış söylemişim ya 30 liraymış dedi, 20'yi iade etti. 50 diyince hiç sorgulamadım bile direkt verdim.
@norego Venezuela da bir şey almadan korkardık kafada hep ''acaba kaç lira'' sorusu olurdu. Fiyatlar öyle saçmalaşmıştı ki önden kestirmek imkansızdı. Türkiye ye döndükten sonra yavaş yavaş Venezuela olmamızı izledik...
@sarpuli Oraya doğru gidiyoruz artık cidden. Ben bu sene için olmasa da en azından önümüzdeki sene için ümitliyim ama
@norego orada beraber olduğumuz arkadaşım var onunla hep dejavu oluyoruz 🙂 Rota birebir aynı 🙂 Bundan sonra dolar yasaklanıp karaborsaya düşerse işlem tamamlanır. Rakamları unuttum döneli 9 sene oldu ama 🙂 Bankada 1 dolar 9 bolivarken kara borsa da 1 dolar 300 bolivar falandı en son 🙂 Karaborsa da doların kaç bolivar olduğunu takip edilen bir site vardı onu da kapatıp dururlardı 😛
Durumlar benzer 🙂 Gelir gider arasında %40 civarından bir açık var. Her ay bunu kapatmaktan çok rahatsızım. Birde oğlana kreş baktık ''arabasız'' gidebileceği alternatifler 5500-6000 üst limit de 8500e kadar gidiyor. Bu nasıl rakamlardır akıl almıyor... Okulların da pek umrunda değiliz, bir çok işletme gibi ''batma kapanma ama kazanma'' moduna geçmiş durumdalar. Daha fazla müşteri daha fazla kar olmadığı için (hatta daha fazla risk olduğu için) müşteriyi de az tutma çabasındalar...
Gıda da enflasyonu öyle bir hissediyorum ki anlatamam param sadece yemeğe gidiyor sıfır sosyal aktivite gezme dolaşma sadece yiyecek. Bu yıl giyecek olarak sadece çorap aldım. Yılbaşından beri internetten alışverişlerim jlet gibi kesildi.
Geçen sene kötüydü durum ama bu yıl tam olarak patladı resmen cidden. Seçime kadar böyle gider, seçimden sonra hafif bir düzelme olup sonra git gide düzelir umarım.
@norego dipte yaşamaya alışıyoruz tamamdır idare ederiz vs diyoruz sonra aniden şaaak diye bir şey oluyor daha da dibe gidiyoruz. Bu son düşüş maddi anlamda beni çok sarstı iş arıyorum iş yok iş dediğim de kalifiyesiz iş tişört katlamak için iş tecrübesi diyor 😀 şu an kykda kalıyorum 450 liradan 800e çıktı kyk kredisi halen 850 yani yani yanisi yok ben daha da dibe batınca ne olur bilmiyorum.
@kortex Açlıktan ölmeden 1 sene daha idare etmeye bakacaksın, başka bir çare yok şuan. Ama gerçekten inanılmaz şanssız bir nesil oldu sizinki. Gençliğiniz yandı valla.
@norego abi açlık olmaz da yani karnın doyuyor tamam 1 yıla kadar yine idare eder de milletin altında eşek kadar araba var yani bu nasıl dengesizlik anlamıyorum. Hepsi genç yani çalışarak vs o parayı kazanması imkansız ben kendime bakıyorum param sadece gıda ve barınmaya gidiyor.
@kortex Onların babası zengin işte. Dün biriyle toplantıdaydım. Benden 2 yaş büyüktü sadece. 6 tane oteli, bir sürü binası, residenceı vs var. Babası Türkiye'de emlak patladığı dönem de inşaat yaparak devleşmiş, çocukta şuan onun servetiyle takılıyor işte.
Baban zengin değilse bir şekilde kendin adam olup kendin kazanacaksın biraz ülke durumu el verdiğinde. 1-2 seneye bir yola gireriz, iyi değerlendir o süreyi, 10 seneye tekrar krize gireriz çünkü.
Yurtdışında da tatlar kaçık. Maaş artışları enflasyonun altında kalıyor ya da ancak karşılıyor. Kıdem artışı buhar olmuş oluyor. Tüm dünyada çalışan kesim eriyor maalesef.
Global ekonomide pazarlar doygunluğa ulaşıp globalde de genişleyebilecekleri alan kalmayınca olacağı buydu zaten. Azcık iş dünyasıyla bağlantısı olan bilir, asıl olan kar değil büyümedir. Şirket büyümüyorsa alarmlar çalmaya başlar. E fethedecek yeni pazar kalmadıkça maalesef bu büyüme artık toplumların ferahından çıkartılmaya başlanıyor yavaş yavaş. Kriz ortamı da daha rahat hareket imkanı sundu sermayelere. Ne olacak bu işin sonu bilmiyorum.
Büyüme işi bitti artık. Şuan kimse büyümeye bakmıyor. Herkesin gözü karlılıkta. Geçen seneye kadar sürekli büyüt, değeri arttır, yatırımı arttır, hisseleri yükseltti trend. Bu seneden itibaren herkesin gözü karlılıkta artık.
@norego E mecbur biraz dil değiştirmeye başladılar ama çoğu dev şirket zaten komik karlarla hatta zararla çalışıyordu. Büyümeye dayalı uçuk değerlemeler, piyasalar oluştu. Şimdi bir anda kara bakalım dediğin zaman bir sürü devasa şirket "ehehe" oluyor. İnsanlar işinden olacak gibi bu gidişle şirketler kar gösterebilsin diye.
@katan Bir çok yerde yaprak dökümü başladı bile çoktan zaten
2000 lerin başında üniversite öğrenciydim. Bir memur çocuğu olarak şehir dışında, kirada okudum yıllarca. Ve o zamanlar çevreme göre iyi harçlığım da olsa "Lan var ya çalışmaya başlayıp paramı kazandığımda evimdeki buzdolabı çeşit çeşit bira ile dolduracağım, canım bira istediğin para denkleştirip bakkala bira almaya gitmeyeceğim. Dolaptan istediğimi alacağım." diye ant içmiştim. Çalışmaya başladığım yıllardır ise; her sene o beğenmediğim öğrenciliğimden daha fakirleşiyorum. Yav arkadaş yine çevreme göre iyi maaş alıyorum ama yine ay sonu gelmiyor. Ha dersen parayı çarçur ediyorsan yetmez. Yeminle öğrenciyken yaptıklarımı şimdi yapayım maaş sonrası 10. günü göremem. Çalıştıkça fakirleştim, para kazandıkça fakirleştim. Enflasyonu simit ve ekmek fiyatı ile anlayan bir ülkenin ve bu ülkenin toplumunun bir önce uyanması umuduyla şimdilik son cümlemi yazıyorum: Umut fakirin ekmeğidir. Bira da sıvı ekmektir. O da sayılır bence.
Paramın çoğu TL'de değil. Harcayacağım zaman bir kısmını TL'ye çeviriyorum.
Krize sermayeyi batırıp kurtaracağım derken kredileri de batırarak girdim. Tam batığım yani yaklaşık altı aydır. Saldım tabiki. Enflasyon etkisi ile maaş ve ücretler artınca önceden dev gibi gözüken borç gittikçe ufalıyor. Kriz, sanırım TL botçlanıp mal mülk alanlar kadar TL borcu olanlara da yarıyor. Alım gücü kalite ulaşılabilir metalar felan tabiki hayal artık ama boğulan adamın derdi güneş kremi olmuyor ne de olsa 😀
bir şeye ihtiyacım varsa düşünmüyor alıyorum. Sonra nasılsa aynı fiyata alamayacağım. Biz alışığız bu durumlara bu kadar kötü değildi ama yine de gördük bu günlerin benzerlerini. 1994 iflas 2001 de iflas 🙂
Geçenlerde sokakta bir satıcıdan közde mısır aldım, tanesi 25 (yirmi beş) lira. Biz aldıktan sonraki gün 30 (otuz) lira olmuş.