Son zamanlarda bir kaç defa değişik dağıtımlara yani Manjaro XFCE ve KDE’ye WordPress yükledim. Peki bu Manjaro’ya WordPress yüklemek ne işe yarar derseniz, localhost üzerinden bilgisayarınızda WordPress üzerinde çalışmalar yapar, eklenti ve temaları deneyebilirsiniz. Multisite yöntemi ile aynı anda birden çok site oluşturmak da mümkün. Şimdi elimden geldiği kadar olayı adım adım detaylandırayım. Aslında bu yükleme işlemi grafik arayüzden de yapılabilir ama konsol ile kurulum gayet kolay ve tavsiye ederim.
İlk WordPress yüklemesini yaparken Türkçe detaylı bir kaynak bulamadığım için marcogomiero.com ve ArchWiki’den yararlandım ve yüklemeler esnasında çektiğim sıkıntılar nedeniyle bu ikisini birleştiren, ileride kendime de bir hatırlatma notu olacak, komple bir açıklama yazmaya karar verdim. Konuya her ne kadar Manjaro olarak başlasam da sanırım Arch Linux ve bağlı dağıtımlarda bu yöntem geçerli olabilir.
Evet, ilk olarak güncellemeleri yaparak işe başlayalım. Aşağıdaki komutları konsola tek tek yazmak zor gelirse seçerek farenin tekerleği ile tıklayarak ya da kopyalayıp, Ctrl+Shift+v ile yapıştırabilirsiniz.
sudo pacman -SyuŞimdi Apache’yi yükleyelim.
sudo pacman -S apacheSonra Apache’yi başlatıp, otomatiğe alalım. Bunun için aşağıdaki satırları sırayla konsola yazıp entere basalım.
sudo systemctl start httpd
sudo systemctl enable httpdBu noktada Apache’yi konfigüre etmemiz lazım. Bunun için vim, nano gibi editörler kullanılabilir. Hatta bulunduğu klasörü root hakları ile açıp Geany, Kate, Gedit gibi bir metin düzenleyici ile bunu yapabiliriz. Biz nano ile devam edelim. Nano’da arama yapmak için “Ctrl+w”, çıkış için “Ctrl+x” tuşlarını kullanıyoruz. Tuş sırası Ctrl+x, E ya da Y (sistemin diline göre) ve Enter olmalı. Böylece yaptığımız değişikleri kaydedebiliriz. Bunu yapmak için root hakları ile dosyayı açmak gerektiğini unutmayalım.
sudo nano /etc/httpd/conf/httpd.confAçtığımız dosyada aşağıdaki satırı bulalım ve başındaki # işaretini kaldıralım. Bu onu yorumdan çıkarıp çalışan bir komut haline sokuyor.
#LoadModule unique_id_module modules/mod_unique_id.soŞimdi değişiklikleri uygulamak için Apache’yi yeniden başlatalım.
sudo systemctl restart httpdSistemin düzgün çalışıp çalışmadığını anlamak için basit bir html dosyası yazıp /srv/http klasörünün içine kaydedelim. Nano ile bunu basitçe yapabiliriz.
sudo nano /srv/http/index.htmlAçılan pencerenin içine aşağıdaki html kodlarını yapıştıralım ve “Ctrl+x” ile çıkarken “Evet” diyelim.
<html>
<title>Hello World</title>
<body>
<h1>This is a test. Apache Web Server is working</h1>
</body>
</html>Şimdi bir tarayıcı açalım, mesela Firefox ve adres satırına http://localhost yazıp entere basalım. Sayfayı aşağıdaki gibi görüyorsak, her şey yolunda demektir. İngilizce yazdım çünkü Türkçe harfler düzgün gözükmeyebilir, sizi şaşırtabilir.
Şimdi bu aşamada bazı kontroller yapalım, mesela /etc/host dosyanız aşağıdaki gibi bir şey olmalı.
# Host addresses
127.0.0.1 localhost
127.0.1.1 "Bilgisayar adı"
::1 localhost ip6-localhost ip6-loopback
ff02::1 ip6-allnodes
ff02::2 ip6-allrouters
Sonra yine nano ile Apache için bir konfigürasyon dosyası yaratalım.
sudo nano /etc/httpd/conf/extra/httpd-wordpress.confİçine aşağıdaki satırları yapıştıralım..
Alias /wordpress "/srv/http/wordpress"
<Directory "/srv/http/wordpress">
AllowOverride All
Options FollowSymlinks
Require all granted
</Directory>
Burada ilk satırda bulunan /wordpress yerine mesela /blogum yazabilirsiniz. Böylece sitenin adresi /wordpress yerine /blogum olur diyorlar ama ben beceremedim (Bir keresinde çalıştı ama nasıl oldu bilemiyorum). O nedenle kafa karıştırmak istemiyorsanız wordpress olarak bırakın. Ve bunun çalışması için bir kez daha httpd.conf dosyasını açıp
sudo nano /etc/httpd/conf/httpd.confen sonuna gerekli satırı ve daha sonra bize PHP içinde gerekecek üç satır ile birlikte ekleyelim. Bir kere açmışken hpttd.conf dosyasındaki işlerimizi bitirelim.
LoadModule php7_module modules/libphp7.so
AddHandler php7-script php
Include conf/extra/php7_module.conf
Include conf/extra/httpd-wordpress.confAşağıdaki satırı bulup başına yorum yani # ekleyelim
LoadModule mpm_event_module modules/mod_mpm_event.sove aşağıdaki satırları bulup yorumu yani # işaretini kaldıralım. İkinci sıradaki rewrite modülü; örneğin permalinks yani kalıcı bağlantıları değiştirdiğimizde sistemin .htaccess dosyası oluşturması, aynı zamanda daha sonra anlatacağım multisite için gerekli.
#LoadModule mpm_prefork_module modules/mod_mpm_prefork.so
#LoadModule rewrite_module modules/mod_rewrite.soCtrl+x, Evet ve enter ile çıkalım ve yukarıda yaptığımız değişikliklerin çalışması için Apache’yi yeniden başlatalım.
sudo systemctl restart httpdPHP’yi yükleme
İlk olarak PHP dosyalarını sisteme yükleyerek işe başlayalım.
sudo pacman -S php php-cgi php-gd php-pgsql php-apacheŞimdi de nano ile açıp php.ini dosyasında bir takım ayarlar yapalım.
sudo nano /etc/php/php.iniaşağıdaki satırlardan yorumu yani (;) noktalı virgül işaretini kaldıralım ve her zamanki gibi Ctrl+x, E ve enter ile kaydedelim. Aşağıdaki satırlar biraz farklı olabilir siz "mysqli" ve "gd" yazanları bulup noktalı virgülleri kaldırın.
;extension=mysqli.so
;extension=gdPHP artık düzgün olarak kurulmuş olmalı, bunu görmek için /srv/http/ klasöründe aşağıdaki komutla bir info.php dosyası yaratalım.
sudo nano /srv/http/info.phpİçine de aşağıdaki satırı girelim ve kaydederek çıkalım.
<?php phpinfo(); ?>Sonra bir kez daha Apache yani httpd sunucuyu başlatalım.
sudo systemctl restart httpdŞimdi sağlamasını yapmak için yine tarayıcımızı açalım ve http://localhost/info.php adresine gidelim. Aşağıdaki gibi bir şey görüyorsak, her şey yolunda demektir.
MariaDB’yi yükleme
Şimdi veritabanını kurmanız ve oluşturmanız gerekiyor. Arch Linux için MySQL uygulaması olan MariaDB’yi kuracağız.
sudo pacman -S mariadb libmariadbclient mariadb-clientsYükledikten sonra aşağıdaki komutla bazı ayarları yapalım.
sudo mysql_install_db --user=mysql --basedir=/usr --datadir=/var/lib/mysqlVe veritabanı servisini başlatıp etkinleştirelim. Sıra ile yazıp entere basalım.
sudo systemctl start mysqld
sudo systemctl enable mysqldVeritabanını yaratmadan önce root şifresi ve başka bir takım ayarları yapalım, komut aşağıda..
sudo mysql_secure_installationBurada aşağıdaki gibi sorular çıkacak. Yanıtları yanına yazdım. Veritabanına root şifresi girmedim, sonuçta lokal bazda denemeler yapmak için sunucu kuruyoruz, ama isterseniz o aşamada bir şifre atayabilirsiniz. Y/n ya da E/h ile cevaplayın.
Enter current password for root (enter for none): (Enter tuşuna basınız)
Switch to unix_socket authentication [Y/n] n
Change the root password? [Y/n] n
Remove anonymous users? [Y/n] Y
Disallow root login remotely? [Y/n] Y
Remove test database and access to it? [Y/n] Y
Reload privilege tables now? [Y/n] YArtık veritabanını yaratabiliriz. MySQL konsoluna girmek için komutumuzu yazıyoruz.
sudo mysql -u root -pMariadb konsoluna girdikten sonra veritabanını ve kullanıcıyı oluşturuyoruz, bunun için sırası ile aşağıdaki satırları girin. Burada wpdata ve wpuser için kendinizin belirleyeceği isimleri girebilirsiniz. Password yazan yere ise veritabanı için belirlediğiniz şifreyi girin ve bunları bir yere not edin. Aşağıdaki dört satırı sırası ile girdikten sonra Ctrl+c ile normal konsola çıkıyoruz.
CREATE DATABASE wpdata;
CREATE USER 'wpuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'password';
GRANT ALL PRIVILEGES ON wpdata.* TO 'wpuser'@'localhost';
FLUSH PRIVILEGES;WordPress’i yükleme
Sonunda /srv/http/ klasörü içine WordPress’i yükleyebiliriz. Aslında WordPress’i Pamac üzerinden de yükleyebiliriz ama o zaman wordpress klasörünü /usr/share/webapps/ içine atıyor. Yukarıda yaptığız ayarların karışmaması için en iyisi siz aşağıdaki yöntemi izleyin.
cd /srv/http
sudo wget https://wordpress.org/latest.tar.gz
sudo tar xvzf latest.tar.gz
Önce dosya sahipliklerini ayarlayalım. Bunu yaparken http kasörü içinde olduğumuza dikkat edelim. Yukarıda cd /srv/http diyerek bunu yapmıştık.
sudo chown -R root:http wordpressŞimdi de dosya izinlerini ayarlayalım.
sudo find . -type d -exec chmod 755 {} \;
sudo find . -type f -exec chmod 644 {} \;config dosyasını oluşturalım..
sudo cp wp-config-sample.php wp-config.phpconfig dosyasında ayarları yapmak için nano ile açalım,
sudo nano wp-config.phpDosya içine daha önce belirlediğimiz veritabanı, kullanıcı adı ve şifreyi girelim. Aşağıda örnek görülüyor.
/** The name of the database for WordPress */
define('DB_NAME', 'wpdata');
/** MySQL database username */
define('DB_USER', 'wpuser');
/** MySQL database password */
define('DB_PASSWORD', 'password');Hemen hemen her şey bitti, son ayarlar kaldı.. http://localhost/wordpress adresine gidip son ayarlarımızı yapıp sitemizi oluşturalım. Aşağıdaki gibi bir ekran görmemiz gerekiyor.
Ufak tefek sorunlar
Evet WordPress’i yükledik artık kullanıma hazır. Bu şekilde devam edebiliriz ama bazı işlemler basit sorunlar çıkarabilir. Mesela Permalinks yani Kalıcı bağlantıları değiştirmek ya da multisite kurmak istersek bizden bir .htaccess dosyası isteyecek. Bunun için wordpress klasörü içinde bir tane yaratalım. Ve içine ilk aşamada yazılabilmesi için izinleri açalım.
cd /srv/http/wordpress (wordpress'girdik)
sudo touch .htaccess (dosyayı yarattık)
sudo chmod 766 .htaccess (izinleri açtık)
sudo chmod 444 .htaccess (istersek sonra bununla kapatabiliriz)Eklenti ve kullanmayacağımız temaları eklemek, silmek istersek de şöyle bir ekran ile karşılaşabiliriz.
Bu durumda aşağıdaki satırı /srv/http/wordpress klasöründe bulunan wp-config.php dosyasının içine, define yazan satırların altına ekleyelim.
define( 'FS_METHOD','direct' );Devamında ise dosya yazma izinlerini açalım
sudo find . -type d -exec chmod 777 {} \;Böyle yaparak tüm klasörlerin izinlerini açtık, bu bir güvenlik açığı oluşturur ama zaten WordPress’i evde denemeler yapmak için localhost’a yüklediğimizden çok da dert değil. Böyle kalsın. Eğer daha komplike güvenli bir çözüm bulursanız, o da olur.
Multisite kurmak
Eğer aynı anda birden çok WordPress sitesi yaratıp, üzerinde denemeler yapmak istersek, multisite kurmamız gerekecek. İlk iş olarak yine wp-config.php dosyasında bir değişiklik yaparak işe başlayalım. Dosyayı açalım ve içine hemen “That’s all, stop editing! Happy publishing” yazısının üstüne aşağıdaki satırı yapıştırıp, dosyayı kaydedelim.
/* Multisite */
define('WP_ALLOW_MULTISITE', true);Sonra WorpPress’in Dashboard yani Başlangıç’a dönelim ve Tools/Araçlar menüsü altındaki Network Settings/Ağ Ayarına tıklayalım. Burada gerekli alanları doldurduktan sonra Kur diyelim. Burada bize iki pencere verdi. Üstteki bir nolu pencerede yazan define ile başlayan satırları az önce wp-config.php dosyası içine kaydettiğimiz define satırının altına, happy bloging’in üstüne yapıştıralım. Örnek aşağıda..
define('MULTISITE', true);
define('SUBDOMAIN_INSTALL', false);
define('DOMAIN_CURRENT_SITE', 'localhost');
define('PATH_CURRENT_SITE', '/wordpress/');
define('SITE_ID_CURRENT_SITE', 1);
define('BLOG_ID_CURRENT_SITE', 1);İkinci pencerede verilen satırları da orada yazdığı gibi eskisinin yerine .htaccess dosyasının içine yapıştıralım. Örnek şöyle bir şey..
RewriteEngine On
RewriteBase /wordpress/
RewriteRule ^index\.php$ - [L]
# add a trailing slash to /wp-admin
RewriteRule ^([_0-9a-zA-Z-]+/)?wp-admin$ $1wp-admin/ [R=301,L]
RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} -f [OR]
RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} -d
RewriteRule ^ - [L]
RewriteRule ^([_0-9a-zA-Z-]+/)?(wp-(content|admin|includes).*) $2 [L]
RewriteRule ^([_0-9a-zA-Z-]+/)?(.*\.php)$ $2 [L]
RewriteRule . index.php [L]Bu işlemleri yaptıktan sonra WordPress’ten çıkıp bir daha girelim. Üstte solda sitelerim yazısını göreceksiniz. Orada Ağ yöneticisi/Sitelerim’den kolayca bir WordPress sitesi daha oluşturabilirsiniz.
Multisite sisteminde bir eklenti ya da tema yükleyeceksek önce Ağ Yöneticisi altında yüklüyoruz, sonra oluşturduğumuz sitede o eklenti ya da temayı kullanıyoruz.
Evet hepsi bu kadar, umarım yararlı olmuştur, mutlu bloglar diyerek lafı bitirelim.
İşler ters gitti, veritabanını silelim
Bir takım hatalar oldu, WordPress’i resetlemek için eklentiler var ama biz her şeye sıfırdan başlamak istiyoruz. /srv/http/ altındaki wordpress dosyasını sildik.
sudo rm -r wordpressŞimdi de veritabanını silelim. Önce veritabanına girelim, ayrı bir veritabanı şifre oluşturmadıysak kullanıcı şifresi ile giriyoruz.
sudo mysql -u root -pMariaDB> çıkacak, buraya aşağıdaki komutu girip olayı görelim
SELECT User,Host FROM mysql.user;Aşağıdaki gibi bir sonuç çıkacak, burada bizi ilgilendiren bizim kullanıcı adımız "wpuser" ya da sizin verdiğiniz ad..
MariaDB [(none)]> SELECT User,Host FROM mysql.user;
+---------+-----------+
| User | Host |
+---------+-----------+
| wpuser | localhost |
| mysql | localhost |
| root | localhost |
+---------+-----------+Hatta aşağıdaki komutla yukarıdaki "wpuser" kullanıcısının hangi veritabanına ait olduğunu da bulabiliriz.
SHOW GRANTS FOR 'wpuser'@'localhost';Sonuç şöyle bir şey çıkacak;
| GRANT USAGE ON *.* TO 'wpuser'@'localhost' IDENTIFIED BY PASSWORD '*29C51323E0' |
| GRANT ALL PRIVILEGES ON `wpdata`.* TO 'wpuser'@'localhost' Şimdi veritabanında kullanıcıya verdiğimiz yetkileri iptal edelim.
REVOKE ALL PRIVILEGES, GRANT OPTION FROM 'wpuser'@'localhost';Kullanıcıyı silelim
DROP USER 'wpuser'@'localhost';Son olarak "wpdata" isimli veritabanını silelim
DROP DATABASE wpdata;;Evet veritabanını tertemiz sildik, şimdi yukarıdaki açıklamalara göre yeniden oluşturabiliriz.
wordpress multisite araştır, böyle bir şey sunuyordu
Biraz zaman ayırmak gereken bir iş gibi duruyor ve öncesinde yedek almak lazım 🙂
https://www.trickspanda.com/wordpress-share-users-login/
https://kinsta.com/blog/share-logins-wordpress/